A21 Avezbayev S

Tayyorgarlik ishlari quyidagilarni z ichiga oladi: 
— aholining soni, oilalar soni, shaxsiy chorva mollari bosh 
soni, tomorqa uchastkalari maydonlari, ularning kelajakdagi 
sishlari, eng yuqori lchamlari t risidagi ma'lumotlarni olish; 
— x jaliklar yer egaliklari va yerdan foydalanishlari va aniq 
qishloq ma'muriyati tasarrufiga kiruvchi qishloqlar hududi uchun 
reja-xarita materiallarini, yer konturlari maydonlarini hisoblash 
b yicha materiallarni, begona yerlar t risidagi ma'lumotlarni 
tayyorlash; 
— x jalikda mavjud ichki yer tuzish loyihasini, uning k rsat-
kichlarini taxlil qilish; 
— aholi yashash joylarining mavjud rejalash va qurilish loyi-
halarini (chizmalarini) rganish va tahlil qilish; 
— yerlarni inventarizatsiyalash materiallarini rganish va taxlil 
qilish; 
— loyihalanayotgan hududda tkazilgan izlanishlar va melio-
ratsiya hamda boshqa muhandislik tadbirlarining loyihaviy materi-
allarini rganish. 
Qishloqning chegara chizi ini belgilash loyihasi quyidagi 
masalalarni z ichiga oladi: 
— shahsiy yordamchi x jaliklarni yuritish, polizchilik, pichan 
rish, mollarni boqish uchun zarur maydonlarni aniqlash. Shu 
maqsadda yaqin besh yil uchun oilalar va aholi sonini, mollarning 
bosh sonini aniqlash, tomorqa uchastkalarini, polizlami, yaylovlar 
va pichanzorlarni joylashtirish uchun yerga b lgan talabni baho-
lash tkaziladi; 
— mavjud va b l usi yerdan foydalanuvchilarni va ular 
uchastkalari maydonlarini k rsatish va aniqlash; 
159 

---

---

Qishloqlar ishlab chiqarish mintaqalarining ayrim joylashgan yer 
uchastkalaridagi sanitariya-himoya oraliqlari 300 m kam b lmasligi 
kerak. Qishloqlar atrofida 50 metrgacha kenglikdagi himoya rmon 
polosalarini yoki bo larni joylashtirish k zda tutiladb, 
Suv havzalari yonida joylashgan qishloqlarda' suv-himoya 
mintaqaSari ajratiladi: kichik daryolar uchun 100—300 m, suv om-
borlari uchun 500 metrgacha. 
Qishloqlarni nvojlantirish uchun q shimcha yer uchastjcalari 
qishloq x jaligida foydalanish uchun yaroqsiz yerlarda tanlanadi. 
Qishloqlarning chegara chiziqlarini loyihalashda quyidagi 
vaziyatlar hisobga olinadi: 
— bu chiziqni iloji boricha hududni tashkil etishning mavjud 
yoki loyihaianayotgan chiziqli elementlari (y llar, kanallar, ihota 
daraxtlari polosalari) va tabiiy t siqlar (daryolar, soylar, jarliklar 
va sh. .) bilan bo lash kerak; 
— qishloq perimetri b ylab tadigan y Har, uning yerlari 
tarkibiga kirmaydi; 
— qishloqlar yerlari va y llar orasida joylashgan ihota daraxt-
lari polosalari ular tarkibiga kiritiladi; 
— qishloq yerlariga tutash umumiy foydalanish uchun m ljal-
langan rmon yoki mavjud himoya daraxtlari massivlari chiziq 
ichiga kiritiiadi; 
— qishloq yerlariga tutash ishlab chiqarish markazlari 
uchastkalari uning chizi i ichiga kiritilmasligi ham mumkin; 
— qishloqqa suv havzalari tutash b lsa, chegara chizi i unga 
yaqin qir oq b ylab tkaziladi; 
— chegara chizi i iloji boricha yerlar konturlarini kesib 
tmasligi kerak. 
Loyiha rejaiga (x jalik yerlari rejaiga) quyidagilar tushiriladi: 
qishioqning chegarasi chizi i; qishloq x jalik yerlari uchastka-
larining chegaralari; begona yerdan foydalanuvchilar; zarurat 
tu ilganda olinadigan zaxira yer uchastkalari (12-rasm). 
Bajarilgan ishiar natijasida har bir qishloq va qishloq ma'-
muriyati b yicha yer tuzish tshi shakUantiriladi, uning mazmuni 
loyiha tarkibini aniqlaydi. 
Loyiha tarkibiga quyidagilar kiradi: 
— qishloq ma'muriyati (fuqaroiar yi ini) hududida qishloq-
tarning joylashishi chizmasi; 
— har bir qishloq b yicha qishloq ma'muriyati ixtiyoriga beri-
iadigan yerlar chegaralarini belgilashning loyihaviy rejalari; 
6 --• Ycr Uizishm ioyiVralash. 
i61 

---

Qishloq ma'muriyati ixtiyoriga beriladigan yerlarning chega-
ralari ular joylashishida noaniqliklar b lsa (konturlarning aniq 
chegaralari y q), qishloq x jalik yerlari konturlarini qirqish va 
burilish nuqtalarida belgilangan shakldagi chegara beigilarini 
rnatish yoii biian mustahkamlanadi.