Aban aban iş olmaz, bəsləməsən qız olmaz

at aylığın, dəvə illigin düşünür.

at bəllənər yürtüşdə, qurd bəllidir yırtışda.

at bəllənər yürtüşdə, qurd bəllidir yırtışda.

at bəslənirkən, qız istənirkən.

at bəslənirkən, qız istənirkən.

at bulunca, ayaqla. (bulunca: bulğunça: tapınca). (iş var bəkləməz. kişi varıyla, olduğuyla, əldəkiylə çalışmalıdır). (ayaqla çap, ata çatınca). {ayaq çalan, at çapar: çalışmaqla, atda tapılar). (qurçaçılıq, mahanaçılıq kişini, eli batırar).

at da qarın, ''it''də burun.

at dişindən, kişi işindən tanınar.

at dizdən yıxılar, kişi sözdən.

at dörd ayağla yeririr, oda büdrür, yıxılır.

at əsrəgən yolda qalmaz, el əsrəgən çöldə qalmaz. (əsrəgən: əsirgəyən. qoruyan. baxan. göz olan. becərən).

at əsrəgən yolda qalmaz, el əsrəgən çöldə qalmaz. (əsrəgən: əsirgəyən. qoruyan. baxan. göz olan. becərən).

at getdi qaldı qatır, dünya sona çatır. (qapı bir dabanda dolanmazmış).

at gəlsə, axır çəkilər.

at görəndə axsar, su görəndə susar.

at görməyən at görsə çapar çapar öldürər.

at gözündən yaşqanı, girdir başın oldağlara, görgilən keçmişləri gəlcək günə yordav qıl. (yaşqa: tutu. pərdə) (oldağlara: olanlara. veqeiyyətlərə). (yordav: yoldav. çara. olçat. çıxış (yolu). tədbir).

at gücünü karvanda gör, ər gücünü meydanda.

at ilə arvad, iyidin bəxdinə bax.

at itirmiş qulağından atın səsi kəsilməz.

at iyidin altında, söz bilgənin ağzında.

at izi, it izinə qarışmış.

at qaça qaça, quş uça uça yetişər. (at qaça qaça, quş uça uça, kişi diyə diyə (kişi çala çala yetişər).

at qaçar, atlı özün övər (tə'rifləyir).

at qanlı, igid canlı gərək, qadın baxmadı sözə, saxlamaq nə gərək.

at qanlı, igid canlı gərək. qadın sözə baxmır, saxlamaq nə gərək.

at qazanır eşşək yər.

at qazanır eşşək yər.

at qazığı (mıxtöğlə) gümüşdən, yol azığı yemişdən.

at qılığına iyəsi, cocuğunkuna anası yetik. (qılığına: xəsiyətinə). (yetik: varid).

at minəndə, öz atıva minginən, özgə atı tez arır.

at minənindi, ev qonanındı, don geyənin.

at minənindi, ev qonanındı, don geyənindi.

at olmasa, yol olmaz, dil olmasa, el olmaz.

at olmasa, yol olmaz, dil olmasa, el olmaz.

at olsa ət tapılar, dad olsa ad tapılar.

at olsa ət tapılar, dad olsa ad tapılar. (at olsa, yəhər tapılır.

at osdurağı, arpa gücüdür.

at öldürməyən, baytar olmaz. (baytar: malotac: mal həkimi).

at öldürməyən, baytar olmaz. (baytar: malotac: mal həkimi).

at ölənəcən otlar.

at ölümü, itə bayram.

at ölümü, itə bayram.

at ölüncən otlar. (at ölənəcən otlar).

at ölür taxa qalır, igit ölür yada qalır. (taxa: nal) (yada: xatirə).

at sürüsün axdarar, qartal yuvasın. (at sürüsün, qartal yuvasın güdər).

at sürüsün, qartal yuvasın güdər. (at sürüsün axtarar, qartal yuvasın).

at təpirməz, ilan soxmaz deyilməz.

at uçub alan qaldı, igit köçüb san qaldı, gəlcəklərə öğüc qaldı. (öğüc: ibrət).

at üsdə düşmanca, endisə dosca davrananlar.

at yemdən, yer kübrədən öğünər.

at yürüşdə, qurd yırtışda, ər gürəşdə, batır savaşda.

at, çapa çapa, quş, uça uça.

at, ər altında, ər, qeyrət altında.

ata ana acı alma yesə, oğul qızın dişi qamar. (qamar: qamışır).

ata ana qayqusudur, ev eşik, uşaqların qayquşudur oy deşik (qayquşudur: fikr zikridir. məşquliyyətidir).

ata arxadan, öküzə öndən, axmağa heç yöndən, yoxunma. (yoxunma: yaxınlaşma).

ata ata atıcı, baxa baxa baxıcı olar.

ata babasın tanımıyan xanlıq iddiası edər.

ata baxsan barlı bax, yağu qarşa yar olsun. {barlı: sürəli (dəvamlı) iyi}. (qarşa qarşında). (ata baxarsan barlı bax, döğüş gün yar olsun).

ata dirək, oğul bilək. (ata kökdür, oğul qoldur).

ata dos kimi bax, düşman kimi min.

ata düşmanı, dosd olmaz.

ata evində ügey ana, ər evində qaynana.

ata ət verənin, itə ot verənin, qalmağa göt verənin sonu olmaz.

ata göylü balada, bala göylü havada.

ata göylü balada, bala göylü havada.

ata güc, adama baş (gərək).

ata qabağdan, itə daldan yanaş.

ata maldan kar çıxmaz, başda baxtın olmasa!.

ata min, həq danış. ( həqqi, at üstə danış).

ata mindi, atasını, atdan endi, atını tanımadı. (ata minər, atasın danır, atdan enir, atın danır. (ata mindi atasın tanımadı, atdan düşdü atın). (ata mindin, özüvü unutma, atdan düşdün, atıvı. (atdasan özünü, atdan endin atın unutma) ).

ata mindin, özüvü unutma, atdan endin, atıvı. (atdasan özünü, atdan endin atın unutma).

ata minər, atasın danar, atdan enər, atın danar. (ata mindi, atasını, atdan endi, atını tanımadı). (ata mindi, atasın tanımadı. atdan düşdü, atın tanımadı).

ata minib atanı, atdan düşüb atın unutma.

ata oğlu, ataç doğar.

ata oğul dış bolmuş, doğma doğan yad olmuş, torqa başlar baş olmuş, şoraqlıqda göy çıxmaz, böylə eldən el çıxmaz. (dış bolmuş: yad olmuş). (doğma doğan: qohum tanış). (torqa: uşaq. axmaq). (şoraqlıqda: çoraqlıqda).

ata oğula bağ bağışlamış, oğul atıya salxımın belə qıymamış (verməmiş).

ata sapılı ataş, ana sapılı anaç. (sapılı: əğimli. meyilli).

ata saplı ataş, ana saplı anaş. (ata səpir ataş olur, ana səpirsə anaş olur – səpmək: əkmək. böyütmək).

ata sevgiyə işənmə.

ata sovğası tirk ötər, tez tükər. (sovğası: irsi). (tirk: iti).

ata yaxşı bax, öküzüdə unutma.

ata yəhər, dilənçiyə torba ağırlığ edməz.

ata yumağlanar, oğul budağlanar.

ata yumaqlanar, oğul budaklanar.

ata, toprağı ələk vələk edir, oğlu əkir, törəni yığır.

atacaq daşın, at uzaqlara bildiyin dərək, tutduğun yolu bitəcək sonu gedəsin gərək.

atacaq daşın, at uzaqlara bildiyin dərək, tutduğun yolu bitəcək sonu gedəsin gərək.

atadan altı olunca, anadan iki ol.

atadan güdmə qomar, ilkin dadar, sonğun qoxar. (qomar: sovğa. irs. miras).

ataq üçün yol varanlar, hər gələnə yalvaranlar, yaltaqlar, dalqavaqlar. (ataq: ləqəb. ünvan. (dalqavaqlar: fürsəttəlblər).

atalar sözü bazarlarda satılmaz.

atalar sözü elin gözü.

atalar sözü iki olmaz. (atalar sözünün doğruluğunda quşqu yoxdur).

atalar sözü qurana girməz, yanında gedər. (atalar sözü qurana girməz, yanınca yelişir).

atalar sözü qurana girməz, yanında gedər. (atalar sözü qurana girməz yanıca gedər).

atalar sözü sözün düzü.

atalar sözü, ağlın gözü.

atalar sözü, atar sözü. (sözün için söylər).

atalar sözü, söz bəzəyi, saqqal qoysan, üz bəzəyi.

atalar sözü, sözlərin düzü.

atalar sözü, sözün yarışı.

atalar sözün saxla, könlüvü açar hər vax.

atalar sözünə uy, işinə uyma, onlar qələmi bıraxıb oxu seçdilər. (uy: bax). (qələmi: yazını) (yazı bilgi oxu (təhsil), dəlir oxu yazır alnı). (bilgisiz ellər, çölü gəzləyir).

ataların söziylə, Türkün tatlı diliylə, yol yürüyən yorulmaz!.

Ataların sözüdür, deyərlər: “yük əyiləndə daşı da yerindən (yurdundan) eylər”. Anlamını bilməyənlər üçün deyim, bilsinlər: hansısa daşqaçı heyvanın belinə çatılan yükün dəngəsi (tarazlığı) pozulanda, yükün əyilən yüngül tayına bir daş qoyub dəngəni düzəldərlər, gəlib uğrağa (mənzilbaşına) çatdıqları yerdə isə daşı götürüb atarlar qırağa, daş da beləcə yerindən ayrı düşər.

atalarsözü, adalı sözlər. (adalı: dərs almalı. ibrətli).

atalarsözü, atanın qanı, ananın canı.

atalarsözü, başın gözü. (başın: ağlın).

atalarsözü, dosları, dosda eşir, düşmanın bağrın deşir.

atalı söz, ağıla göz.

atalı söz, başıva göz. (ağıla göz).

atam dedim atılmır, satam dedim satılmır, gecə gündüz yapılmır.

atam ilə atanı deyincə, özüm ilə özünü de.

atam oğlu dura dur, börüngə bax, ula dur! (ula dur: ayıq dur). (kardışim, evrin (evir. dünya) duranca durasın, qurd kimi, ayıq olasın).

atamazsan ağuzundan dadı baldursa dilin!.

atan balası olma, adam balası ol.

atan çatdı, yatan qaldı.

atan soğan, anan sarımsaq, hardan oldun gülbəşəkər?!. (gülbəşəkər: dadlı duzlu, eyi qoxulu).

atana gözü oğul ilə uşaqda, oğlun gözü avlu ilə bayırda.

atanadan öğrəşirik danışmaq, çevrə bizə öğrədəcək susmağı. (çevrə: mihit).

atananla, dilinlə, topraqınla övünmə, kim olub, gördügün işinlə övün.

atanası sevən kimi sevəmədi heç uşaq atanasını.

atanın düşmanı, oğula dosd olmaz.

atanın qılığı, balağa giriş. (atanın edişi, adəti, işi balaya örnək kimi keçə bilər).

Atanla atamdan niyə danişırsan, özünlə özümdən danışsana. (Araz Gunduz).

atanlardan içində yer qalmasın, sevənlərdən çalış dilin azmasın.

atanlardan qalmaz yadımda bir iz, başqa donda gəzirsək, içlərmizdə biriz.

atanlardan yadında iz qalmasın, sevənlərin çalış yadın salmasın. (salmasın: itirməsin).

atarsın yün olur, təpərsin keçə, sivridirsin (uzaldırsın) börk. (hər iş qıraqdan qolay gəlir).

atası acı alma yesə, oğlanın dişi qamar.

atası kəsir, bala baltalır (birbirindən kopoyğludurlar).

atasın sayan, oğlu sayalar. (atasın sayığan, oğlu sayğılar).

atasın sayığan, oğlu sayğılar. (atasına hörmət göstərən, oğlundan görər hörmət). (atasın sayan, oğlu sayalar).

atçı gördün atçılıq, aşçı gördü aşçılığın alıbgör. (alıbgör: öğrən).

atda ayaq, ərdə bağır olmasa, yurdun dağar, ölkə qalır özgəyə. (bağır: qayrat).

atda güclə yeriş, ərdə başla iş (sayılır, hesaba gəlir).

atda qarın, itdə burun.

atdan düş, addan yox.

atdan düşən eşşək axdarar.

atdan düşən, eşək arar.

atdan düşən, yenə atlanar.

atdan düşüb, yəhərdən düşmür. (atdan düşüb, yəhərin buraxmır).

atdan salıb ad yaxarlar. kəndivə güvən.

atdığın daş düşəcək, yaşın uzaq sürəcək, amac qursan çəkin bil, son durağa yetingil. (çəkin: ağırlığın).

atdığın ox havıya, dalqılar bir gün dalıva. (dalqılmaq: qayıtmaq).

atdığın vurar, tutduğun qoparar.

atdımı kiçik sayma!. -yaşam iki atdımlar arası yaşanır.

atdıya çatmaz yayaq, bu dosluğu sən bırax. (yayaq. piyada).

atğır ovçu atanda oxu, dəlib deşmiş, yağu gözünü. (atğır: nişançı).

atı arıyanda (yorulanda) gör, igidi qarıyanda gör.

atı at yanında bağlasanğ, soydaşmazsa, suvdaşar. (suvdaşar: tavtuşar. tüvtəşər). (suv: suy. davranış. tüvarış. xulq. xuy).

atı atın yanına bağlasan ya hayın götürər ya xuyun.

atı çabıq, əti çapıq. (əti çapıq: əti hazır. əti kəsik, doğraq). (atı çabıq, çapıq, yüyrək, hızlı olanın, yaşamda gücülü yetərli olur).

atı çapar minəni, qılış çalar tutanı.

atı dişdən, kişini işdən tanı.

atı itiyin qulağı kişnəşər.

atı itiyin qulağı kişnəşər.

atı itmiş qulağından atın səsi kəsilməz.

atı olan qaldı, yəhəri olan geddi. (atı olan qaldı, yəhəri olan minib getdi).

atı olmayan, arpa nə gəzər. atı olmayan, ayağla gəzər.

atı saxlayan, oğlu əkləyən tanır. (əkləyən: əkidən. eğitən. becərən. tərbiyət verən).

atı taxalanca, yolu baxala. (taxalanca: nallayınca). (atı nallamaqdansa, yola baxdır, yolu düzəlt, yol düzəlt).

atı ürkən, əri qorxan yerindən saxla. (yaşam oldağla, başa gələnlərə çəliş çalışdır. evrən dənək yok, yaşam yeridir).

atı yoxdu, eşşəyi də bəğənmir.

atı yorğana kimsə çatmamış. (yorğana: yorğa olana). (atına baxan, ardına baxmaz). (işin qeyim tutan, izçisinin gözün oyar).

atı, arıyanda gör!, eydi, qarıyanda gör!. (arıyanda: yorulanda). (gör: gözətlə. bax. baxmaçılıq ed). (eydi: eyidi. iyidi. iğidi. igidi).

atı, yoluyla tanı, eli diliynən. (yoluyla: yürüşilə).

atıb gedincə, əkib ged.

atıb gördü, əkib biçdi.

atıb tutmanı sevməmiş yaşam, tutub oynadır yaşamın yolu. (yolu: fırıldağı. dolanbacı. çarxı).

atıcı ovçunun, tüfəyi paslanmaz.

atığı quyruğdan, bu günkü öpgə yaxcı. (atığı: atınğı: yarınkı). (öpgə: ağciyər).

atılan daş geri döndü, baxtım onda çöndü.

atılan daşa baxdıqara tuşlanar. (atılan daş qarabaxdı tutar).

atılan ox atan yayı unutmaz.

atılan ox daşdan qayıtmaz, daş ilə qayıdar. (atılan ox daşdan qayıtmaz, daşla qayıdar).

atılan ox, aydılan söz qaytmamış. (aydılan: deyilən).

atılan ox, daşada dəysə, qayıtmaz, yayılar.

atılan oxsa, saxlanmaz, aytılan sözsə, tutulmaz. (aytılan: deyilən).

atılmış ox, deyilmiş söz, savılmış gün qayıtmaz.

atılsa yarıcı, vurduğu yara onunla itər. (biri səni çox sinsidirsə, yaxcı pisin büküb tulla).

atım dedim atılmıyır, satım dedim satılmıyır, gecə gündüz yapılmıyır.

atım yoxdu aranda, qayğım olmaz borandan. (boran yoxdu atım vura, yolum yoxdu atım yora).

atın adı ulu, dəvənin dabanı. (ulu: yekə).

atın ayağına, itin quyruğuna bax.

atın başı keçibsə, quyruğundan tutulmaz.

atın dişinə bax, kişinin işinə.

atın əşgin, qılıcın olsun. əşgin (kəsgin: yarqın). (əşgin yürgün).

atın gücü yerişi, mərdin ərliyi işi (sayılır, hesaba gəlir).

atın itirib noxdasın axdarır.

atın iyi, yol qısa, yarın iyi, yaş uzun.

atın qarnı itin burnu.

atın satıb eşşək alan, toyuq satıb yumurta alar.

atın sirrin gözündən, ərin sirrin sözündən.

atın sirrin gözündən, mərdin sirrin sözündən.

atın varkən yol tanı, atan varkən dos tanı.

atın varsa, nəyin yoxdur, atın yoxsa, nəyin vardı.

atın yaman yol almaz, qadın yaman ev qalmaz.

atın yaman, sat, qardaşın yaman, qaç, arvadın yaman, at.

atın yorqa, uzaq yolu yaxın gör!.

atın yüvrək yol bitər, qolun yevrək iş bitər.

atına acıyan, yəhərin arxalar (daşıyar).

atına baxan, ardına baxmaz.

atınğ yaxşı olsa yolun ırağı, oğlun yaxşı olsa, könül çırağı: atın iyi olursa uzun yol (xoştur), oğlan iyi olursa könül çırağıdır, ışığıdur.

atışsan, söz çıxar, tutuşsan göz çıxar.

atla ilan quyruğundan tutulmaz.

atla qadın tumarsızın duranmaz.

atla qatır qatnaşıban çaqcışar, ortadaki eşək börkü yırtışar. (çaqcışmaq. taxcışmaq. birbirinə çaxılmaq, taxılmaq. savaşmaq).

atla yola çıxan, eşşəkçini yolda bıraxar (qoyar).

atlacaq daşlar olurmuş sənə sarı, sənə qalmış yasamaq köprü duvari. (yoluva qarşı atılmış əngəlik daşlarından köprü azu (yaki) duvar yapmaq sənə qalmış).

atlan oxun, aytan sözün qaytılmaz. (aytan: dediyin).

atlansan özünü, atdan endin, atını unutma.

atlar ölüb, itlərin bayramıdır.

atlatan deyiləm gücün günlərim təkinə, çatmayıb hələ umuq təkinə. (umuq: gözlənilən açıqlıq).