Abituriyentler ushın Qaraqalpaq tili páninen qollanba quwat Jarekeev Tildiń jámiyetlik xızmeti

-maqshı/-mekshi, -baqshı/-bekshi, -paqshı/-pekshi qosımtalarınıń jalǵanıwı arqalı jasaladı: barmaqshı, kórmekshi, aytpaqshı h.t.b.

-maqshı/-mekshi qosımtası jalǵanǵan sózge edi, boldı feyilleriniń qosılıwı arqalı jasaladı. barmaqshı edi, barmaqshı boldı, salmaqshı edi, tutpaqshı boldı h.t.b

-maqshı/-mekshi qosımtası bol feyili menen dizbeklesip kelgende, bol feyiliniń qaysı máhálde turıwına qaray máhállik máni ańlatadı: satpaqshı boldıń, kelmekshi boldıń, barmaqshı boldıq t.b.

Maqset meyiliniń -maqshı/-mekshi qosımtası I hám II bettegi betlik jalǵawların qabıl etip túrlenedi: ketpekshimen, shıqpaqshısań, oqımaqshımız t.b.
Maqset meyiliniń bolımsız túri bolımsızlıq máni beriwshi emes sózine betlik jalǵawlarınıń jalǵanıwı arqalı bildiriledi. Maqset meyiliniń -maqshı/-mekshi qosımtası mánisi jaǵınan keler máhálge júdá jaqın keledi. Máselen, oqımaqshı, salmaqshı sózleri endi islenetuǵın is-háreketti bildiredi. Mısalı: Fazılbek jerdi awdarmaqshı. Húrliman tawıstı kestelemekshi. Ayjamal “Alpamıs” dástanın oqıp shıqpaqshı.

Bet	Bolımlı túri		Bet	Bolımsız túri
	Birlik	Kóplik		Birlik	Kóplik
I bet	aytpaqshıman	aytpaqshımız	I bet	aytpaqshı emespen	aytpaqshı emespiz
II bet	aytpaqshısań	aytpaqshısız	II bet	aytpaqshı emesseń	aytpaqshı emessiz
III bet	aytpaqshı	Aytpaqshı	III bet	aytpaqshı emes	aytpaqshı emes

Anıqlıq meyil: Feyildiń anıqlıq meyili belgili bir waqıt penen baylanıslı anıq xabardı bildiredi. Anıqlıq meyildiń arnawlı qosımtası joq. Ol úsh máhálge qatnaslı bolıp, ótken, házirgi, keler máhál qosımtaları arqalı jasaladı. Mısalı: