|
|
| səhifə | 85/248 | | tarix | 15.12.2022 | | ölçüsü | 0,6 Mb. | | #121135 |
| Abituriyentler ush n Qaraqalpaq tili p ninen qollanba quwat JareSiltew almasıǵı
Zat hám buyımlardı, adamlardı siltep kórsetiw ushın qollanılǵan almasıqlarǵa siltew almasıǵı delinedi. Siltew almasıǵı mánisinde bul, sol, usı, ol, áne, mine, mınaw, ana, anaw t.b. sózler qollanıladı. Siltew almasıqları siltep kórsetetuǵın zatlardıń aldında qollanılıp, qaysı? qáne? sorawlarına juwap beredi. Mısalı: Bul paxatalar birneshe mıń tonnalardı quraydı. Áne sulıw kórinisli awıllar. Usı awıllarda birneshe mádeniyat orınları bar.
Ol siltew almasıǵı betlik almasıǵınıń III bet túri menen birdey. Biraq olardıń mánilik qollanılıwında ayırmashılıq bar. Ol almasıǵı atlıqtıń aldında siltew, kórsetiw mánisinde kelgende siltew almasıǵı boladı, al atlıqtıń ornına qollanılǵanda betlik almasıǵın bildiredi. Ol sózi baslawısh xızmetin atqarsa, onda betlik alamsıǵı, al anıqlawısh xızmetin atqarsa, onda siltew almasıǵı boladı. Mısalı: 1.Eger bala bir nársege jılaǵısı kelse, ol adamlarǵa kórinbew ushın jasırnatuǵın edi. Ol kúnler álleqashan ótip ketti. Bul mısallardıń 1-gápindegi ol almasıǵı bala sóziniń ornına almasıp, kim? degen sorawǵa juwap bergen hám betlik almasıǵın bildirgen, al 2-gáptegi ol almasıǵı kúnler sóziniń aldında kelip, qaysı? degen sorawǵa juwap beredi hám siltew almasıǵı boladı.
Siltew almasıqları kóplik, betlik tartım hám seplik qosımtaları menen ózgergende zatlıq máni bildiredi. Siltew almasıqlarınan áne, mine, ánekey, minekey túrleri kóplik, seplik qosımtaları menen ózgermeydi. Siltew almasıǵınıń sepleniw úlgisi:
Ataw
|
Bul
|
Sol
|
usı
|
Mına
|
Iyelik
|
Bunıń
|
sonıń
|
usınıń
|
Mınanıń
|
Barıs
|
|
Dostları ilə paylaş: |
|
|
