Abituriyentler ushın Qaraqalpaq tili páninen qollanba quwat Jarekeev Tildiń jámiyetlik xızmeti



Yüklə 0,6 Mb.
səhifə235/248
tarix15.12.2022
ölçüsü0,6 Mb.
#121135
1   ...   231   232   233   234   235   236   237   238   ...   248
Abituriyentler ush n Qaraqalpaq tili p ninen qollanba quwat Jare

3.Publicistikalıq stil
«Publicistika» termini latın tiliniń publicuskópshilik (yaki jmiyetlik) degen sózinen alınǵan. Publicistikalıq stil – kópshilikke túsinikli jazba ádebiy til stiliniń bir túri. Publicistikalıq stildegi shıǵramalardıń tili kópshilikke túsinikli leksikalıq, grammatikalıq hám orfografiyalıq jaqtan jazba ádebiy tilde (normaǵa túsken) qáliplesken sózlerdi paydalanadı. Stildiń bul túrine kúndelikli turmısqa baylanıslı shıǵarılıp atırǵan jámiyetlik-siyasiy ádebiyatlar, gazeta-jurnal, maqalalar, ocherkler, súwretlemeler, feletonlar, májilis hám sessiyalarda jasalatuǵın bayanatlar, ricenziyalar, radio hám televideniyede esittiretuǵın informaciyalıq xabarlar, reportajlar tiliniń stilleri kiredi. Bul stil jámiyettegi siyasiy-ideologiyalıq qatnaslardı bildiredi.
Publicistikalıq stilde kórkem ádebiyat, is-qaǵazları, ilimiy-texnikalıq ádebiyatlar tiliniń stiline tán bolǵan belgiler ushırasadı. Publicistikalıq stildegi shıǵarmalar xalıqtıń hár kúngi turmısı menen tıǵız baylanıslı boladı. Xalıqtıń jámiyetlik-siyasiy turmısı, miynetkeshlerdi ádep-ikramlılıq ideyalar tiykarında tárbiyalaw, xalıq xojalıǵınıń jetiskenliklerin násiyatlaw gezeta-jurnal hám siyasiy ádebiyatlar arqalı iske asırıladı.
Publicistikalıq stilde qollanılatuǵın gápler kórkem ádebiyat stilindegidey tábiyat kórinisleri, obraz jasaw qurallarınıń qatnası sıyaqlı til materialları qollanbaydı. Sonday-aq is-qaǵazlarınıń stiline tán bolǵan standart, shtamp tútindegi sózler kem ushıraydı. Publicistikalıq stildi, kóbinese jurnalistler, xabarshılar qollanadı. Publicistikalıq stillerdiń ishinde gazeta stili ayrıqsha orın iyeleydi.
4. Ilimiy stil
Ilim hám texnikalıq miynetlerdiń ádebiy til tiykarında jazılıw stiline ilimiy stil dep ataladı. Ilimiy stilge ilimniń hár túrli tarawları boyınsha jazılǵan monografiyalıq izertlewlerdiń, kitapshalardıń, joqarı hám orta arnawlı oqıw orınlarına arnalǵan sabaqlıqlar tiliniń stili kredi. Bundaǵı bayanlanatuǵın pikirler anıq túsiniklerge iye boladı. Bul stilde ilimniń jetiskenlikleri tiykarında payda bolgan arnawlı terminologiyalıq leksika keń qollanıladı.
Ilimiy stildiń basqa stillerge salıstırǵanda ózine tán ózgeshelikleri bar. Bunda qollanılatuǵın sózler hám gápler hárbir qubılıstıń tábiyatın ashıp beretuǵın anıq anıqlama yamasa formalardan ibarat boladı. Olardaǵı sózler kóp mánilikti bildirmeydi, tuwra mánisinde yaǵnıy termenologiyalıq mánide qollanıladı. Onadaǵı bayanlaw usılı monolog túrinde boladı. Ilimiy stildiń eń baslı belgisi – onda arnawlı túsiniklerdi bildiretuǵın terminlerdiń qollanılıwı. Ilimiy stilde ilimiy terminler, kiris sózler, kiris gápler keń paydalanıladı. Sońǵı waqıtta ilim jańalıqların keń xalıqqa tanıstırıw maqsetinde ilimiy stildiń ilimiy kópshilik stil túri payda boldı. Bul stilde ilim jańalıqları kópshilik ushın túsinikli tilde jazılıp, ilimiy terminler mánisi jay sózler menen túsindiriledi. Ilimiy stildiń tiykarǵı maqseti – ilimiy pikirdi, maǵlıwmattı logikalıq izbe-izlik penen bayanlaw.

Yüklə 0,6 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   231   232   233   234   235   236   237   238   ...   248




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin