Abituriyentler ushın Qaraqalpaq tili páninen qollanba quwat Jarekeev Tildiń jámiyetlik xızmeti



Yüklə 0,6 Mb.
səhifə90/248
tarix15.12.2022
ölçüsü0,6 Mb.
#121135
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   248
Abituriyentler ush n Qaraqalpaq tili p ninen qollanba quwat Jare

-ar/-er, -r qosımtaları kelbetlikten feyil jasaydı: aǵar (túbiri –aq), kóger (túbiri – kók), tazar, jańar.

  • -ay/-ey, -y qosımtaları kelbetlikke hám geypar atlıq, ráwishlerge jalǵanıp dórendi feyil jasaydı: taray, keńey, molay, qaray, uzay (túbiri uzın), kóbey t.b.

  • -a/-e qosımtası atlıqtan feyil jasaydı: ota, túne, oyna (túbiri – oyın), jıyna, sana, tise t.b.

  • -qar/-ker, -ǵar/-ger qosımtaları atlıq sózlerge qosılıp dóredni feyil jasaydı: basqar, esker, suwǵar ańǵar t.b.

  • lan/-len qosımtası atlıq hám kelbetlikten feyil jasaydı: qarıwlan, kewillen, shadlan, kishpeyillen t.b.

  • -ı/-i qosımtası ónimsizlew qollanılıp kelbetlik, ráwish, eliklewish sózlerden feyil jasaydı: keńi, beki, bayı, juwası, kemi, burqı, múńki, shırpı t.b.

  • -ıq/-ik qosımtası atlıq, kelbetlik, sanlıq hám ráwishten feyil jasaydı: bozıq, totıq, demik, dámik, jolıq, otıq, ornıq, birik, keshik t.b.

  • -sı/-si, -sın/-sin, -sıra/-sire, -sıt/-sit qosımtaları mánilik jaqtan bir-birine jaqın. Olar atlıq, kelbetlik, almasıq hám ráwishlerge jalǵanıp feyil jasaydı. Mısalı: adamsı, tálimsi, balasın, júreksin, arsın, batırsın, qızıqsın, menmensin, mensin, ózimsin, kópsin, qansıra, hálsire, uyqısıra, jalǵızsıra, kemsit, siyreksit t.b.

  • -ra/-re, -ıra/-ire qosımtaları atlıq, kelbetlik hám eliklewish sózlerden feyil jasaydı: tumawra, quwra, jaltıra, gúrkire hám t.b. Bul qosımtalar seske eliklewish sózlerden dórendi feyil jasap kelgende, túbir menen qosımtanıń arasında ń sesi esitiledi hám jazıladı: mańra, móńre t.b.

  • -ıt/-it, -t qosımtası ayırım atlıq, kelbetlik hám eliklewishten feyil jasaydı: berkit, dumant, qumart t.b.

  • -an/-en qosımtası atlıqlardan awıspasız feyil jasaydı: kúshen, esen, atan t.b.

  • -ıray/-irey, -ray/-rey qosımtaları kóbinese atawıshlardan jeke siyrek feyillerden feyil jasaydı:tikirey, búkirey, ksihirey t.b.


  • Yüklə 0,6 Mb.

    Dostları ilə paylaş:
  • 1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   248




    Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
    rəhbərliyinə müraciət

    gir | qeydiyyatdan keç
        Ana səhifə


    yükləyin