Abonent kirish optik tarmoq’ini loyihalashtirish virtual laboratoriya ishini ishlab chiqish

Tarmoq xavfsizligi:
-Har bir port bo’yicha foydalanuvchilarning maksimal sonining chegaralanish. -Port himoyasi. -Paketlar shtormini nazorat qilish. -Turli xil boshqarish tizmilari:CLI, Web, SNMP,va TELNET.
Boshqarish va sozlash:	-TETR va FTR orqali ichki dasturiy taminotni yangilash. -Lokal yoki serverdagi tizmli malumotlar jurnali. -Tarmoqni testlash instrumentlari:PING va traceroute.
Fizik o’lchamlari:	-170 mm(Sh) x 98 mm(G) x 28 mm(V).
Sovutish:	-O’rnatish: Plug and play. -Uskunalar chiqaradigan issiqlik uzoq vaqt ishlatganda (24 soat) ishlab chiqaruvchanlikni va kamponentlar deformatsiyasiga olib kelmasligi kerak. -Ishchi:0^0 S dan -60^0S gacha; 10%-80%, kondensat o’zgarishisiz.
Atrof muhit parametrlari:	-Saqlash:40^0 dan -80 gacha; 5%-95%, kondensat o’zgarishisiz. -Taminotadapteri turi: taminot adapter yoqish/o’chirish. -Nominal kirish kuchlanishi 110-220 V 50/60Gs. Kirish kuchlanishining og’ishi 10%
Taminot manbai:	-Kirishda qayta tiklanmaydigan xarorat predoxranitel o’rnatilgan. -Sarf etadigan quvvati: 10Vt gacha. -Autentifikatsiya talabi: autentifikatsiya CE yoki foydalanuvchi buyurtmasi bo’yicha

2.22-расм.Malumotlarni liniyada uzatilishi

Yana ma'lumotlarni kabel orqali emas, balki Wi-Fi orqali uzatish mumkin.

2.24-rasm.Uylarda Wi-Fi orqali tarqatilishining ko’rinishi

2.25-rasm. D-Link DVG-2001S IP-telefoniya shlyuzining ishlatilishi

IP-telefoniya universal yechimi hisoblangan D-Link DVG-2001S shlyuzi yordamida Internet-telefoniyani uy yoki ofis telefon tarmog‘iga integratsiyalash mumkin. Ko‘pchilik hoyron bo‘ladi: Nima uchun uyda IP-telefon kerak? Yaqingacha bu foydasiz ishdek ko‘rindi, lekin IP-telefoniya o‘z an'anaviy ajdodlarini siqib chiqarmoqda. Masalan, operatorga ulanish bilan SIPNET foydalanuvchi quyidagi imkoniyatlarni oladi:

 halqaro va shaharlararo qo‘ng‘iroqlarda sezilarli tejash;
 SIPNET tarmog‘ida boshqa abonentlar bilan bepul muloqot qilish;
 qaerda bo‘lishidan qat'iy nazar Toshkent va Samarkandga bepul qo‘ng‘iroq qilish;
 istalagan yo‘nalish bo‘yicha qo‘ng‘iroqlarning narxi va sifatini personal sozlash;
 dunyoning istalgan nuqtasidagi ikki abonentlarning bog‘lanishini buyurtma qilish;
 SIPNET dan kirish qo‘ng‘iroqlarini istalgan abonent qurilmasiga qayta manzillashtirish.
SIPNET ga 64 Kb/sek va undan ortiq tezlikli keng polosali ulanishga ega bo‘lgan istalgan Internet tarmog‘i foydalanuvchisi ulanishi mumkin. Buning uchun kompyuterga standart dasturli telefonni o‘rnatish yoki SIP-telefon yoki SIP shlyuz sotib olish yetarli bo‘ladi. SIPNET D-Link shlyuzlar VoIP turukmini ochadi, u sozlashda va ishlatishda juda oddiy, ishonchli va kompakt hisoblandi.
Qurilmaning spetsifikatsiyasi:
 portlari - 1 port FXS, 1 port Ethernet 10/100 Mbps
 qo‘llab-quvvatlaydigan protokllari - SIP
 kompressiyasi - G.711/G.723/G.729AB;
 aks-sadoni yo‘qotish usuli -G.168
 oqim - 6-64 kbit/sek (kodeka bog‘liq)
 DHCP, PPPoE ni qo‘lab-quvvatlash;
 NAT orqali o‘tishni qo‘llab-quvvatlashi;
 to‘rni yangilanishi imkoniyati.

Qurilma analog telefonni ulash uchun bitta FXS port bilan va uy yoki ofis tarmog‘ini ulash uchun bitta LAN port (Fast Ethernet) bilan jihozlangan. Shlyuz na o‘rnatilgan marshrutizator, na kommutator bilan maqtana olmaydi. LAN porti kommutatorga yoki ADSL modem\marshrutizatoriga ulanadi, telefon uyasiga esa istlagan telefon appratini ulash mumkin. Siz o‘zingizga yoqqan istalgan DECT radiotelefonining, avto javobqaytargichli telefon va boshqa apparatni tanlashingiz mumkin. Juda ko‘p xilma-xil telefonlardan tanlash imkoniyati IP shlyuzlarning assortimenti sezilarli cheklangan IP telefonlar oldidagi avzalliklaridan biri hisoblanadi.Simli

2.26-rasm. D-Link DVG-2001S IP-telefoniya shlyuzi orqali Internet-telefoniyani uy yoki ofis telefon tarmog‘iga integratsiyalash

IP telefoniyaning ishlashi uchun X-lite nomli dasturiy ta'minot kerak.

X-lite ni sozlash.
- dasturni yuklash;
- Rasmiy sayt: http://www.counterpath.com/x-lite-4-for-windows-download.html;
- X-Lite v3.0 for Windows dasturning yangi versiyasini olamiz.
- Next ni bosamiz;
- Litseziya bilankelishamiz (rad etish holatida o‘rnatish tugaydi);
- Next ni bosamiz.
- Dastur o‘rnatiladigan joyni tanlaymiz;
- Yashirish bo‘yicha u C:\Program Files\CounterPath\X-Lite katalogga o‘rnatiladi;
- Next ni bosamiz;

- Qo‘shimcha opsiyalarni tanlaymiz;

- Ishchi stolda va tez ishga tushirish panelida yorliqlarni yaratish;
- Ilovaning Windows operatsion tizimi bilan birga ishga tushirish;
- Next ni bosamiz;
- Dastur o‘rnatiladi;
- O‘rnatish masteri o‘rnatish tugashi bo‘yicha kompyuterning qayta yuklanishini so‘raydi. Agar kompyuterning qayta yuklanishiga hyech narsa haqit qilmasa, rozi bo‘lish zarur. Aks holda oldin barcha ilovalarni yopish va keyin rozi bo‘lish kerak.
- Ishga tushirish menyusi yoki boshqa usullar orqali orqali dasturni ishga tushiramiz;



2.27-rasm.
- Joriy akkantlarli oyna paydo bo‘ladi;
- Qo‘shishni tanlaymiz (Add…);

2.28-rasm.
- Quyidagilarni to‘ldiramiz:
- Display name – telefonda aks etadigan ism, masalan Botir;
- User name - vash login dlya uchun sizning loginingiz, masalan, hozircha 7846XXXX bo‘lsin;
- Password – bizning tizimdagi siznig parolingiz. “Sizning parolingizga” o‘zgartirish kerak;
- Authorization user name – xuddi shunday, User name, lekin 7846 siz;
- Domain - 88.200.176.4
- boshqa qyilmalarni yashirish bo‘icha qoldiramiZ.

2.29-rasm. Telefon ishga tayyor

2.30-rasm.

- Sozlashdan keyin dasturning versiyasini yangilashga so‘rovli muloqot oynasi paydo bo‘ladi: A new version of X-Lite is available for downloading. Do you want to download it now?. Yangilanishni "No" (Yo‘qni) bosish bilan rad etish kerak.

2.31-rasm.

- (Show menu) ko‘rsatkichini va "About" bo‘limini tanlang;.

2.32-rasm.

- Version 3.0 build 29712 Build 41150 normal ishlayapdi. Eshitish muammolarini faervol, antivirus, router va boshqalar keltirib chiqarishi mumkin.

Xulosa
Bu qismida FTTB texnologiyasida qo’llanilgan (Optik kross, moduli,optik rozetka, splitter,optic kabel h.k ) ularni yuqorida aniq parametrlari bilan tahlillarini bilib boshqa turlariga qaraganda kam yo’qatuvchanligi olindi.Bular birgalikda tarmoqda qo’llanilsa signalni o’tgazuvchanlik, qabul qilgich imkoniyatlari boshqal kamplektlarga qaraganda ancha yaxshi.Natijada abonetlarga sifatli xizmat va yuqori darajadagi tezliklar bilan taminlash imkoniyatiga ega bo’lamiz.