Abu Rayxon Beruniy

ALI QUSHCHI
(1403-1474)


Mavlono Aloiddin Ali Ibn Qushchi Samarqandiy-mashhur astranom, Ulug`bekning qobilyatli shogirdi, zabardast olim, o’tkir mutaffakir edi.
Ali Qushchining ilmiy-tabiiy va falsafiy qarashlari muhim ahamiyatga egadir. Uning 16-17 asarlarida orta va Yaqin Sharq mamlakatlarida matematika fanining rivojlanishida ta’sir ko’rsatgan “Arifmetikaga oid risola”, “Kasr sonlar haqida risola”, “Al Muhammadiy risolasi” kabi asarlari bor.
Olim arab, fors tillarini mukammal bilgan. Ali Qushchi falsafa, huquq, adabiyot, tarihga oid kitoblarga ham ko’p sharhlar bitgan.



ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBUR
(1483-1530)

Temurylar avlodining yirik bir xalqasini tashkil etgan.Zahirddin Muhammad Boburga podsholik martabasi juda erta nasib etgan. Oz yurtiga sigmay “oyog etgancha ”ketishga majbur bolgan. Avval Avgoniston songroq Hindistonini zabt etib,musofrchilikda shoh tahtini egaladi.

Hozirgacha ilim hazinasiga kelib qoshilgan asarlari bor . Ular –uncha tolliq bolmagan bir davoni,islom dinini asoslarni bayon etuvchi “Muboyin” nomli sheriy risolasi, “Volidiya” nomliy kitobchaning sheriy risolasi, ‘Bolida’ nomli kitobchaning sheriy tarjimasi , o`zi ixtiro qilgan ‘Xatti Boburiy’ nomi bilan mashhur alifbo jadvali, ‘Boburnoma’ asari.
Bobur Agra shahrida vafot etgan, jasadi vaqtinchalik Nurafshon bog`iga qo`yilgan, keyinchalik uning vasiyatiga bilan xoki Qobulda ‘Bog`I Bobur’ ga qo`yilgan.



FAROBIY
(875-950)
Abu Nasr Forobiy qomusiy bilim egasi bo`lgan. Uning falsafa, mantiq, matematika, fizika, kimyo, tabobat, tabiat hodisalari, tilshunoslik, sheriyat, notiqlik, sanat, ahloq, talim-tarbiya va boshqa sohalarga oid asarlari keyinchalik boshqa tillarga tarjima qilinib, dunyoga keng tarqalgan.
Farobiy 160dan ortiq asar yaratgan bo`lsada, afsuski ulardan bizga 40ga yaqini yetib kelgan xolos.
Forobiy kamtar va kamsuqim inson bo`lib, faqirona kun kechirgan. Saroy olimi bo`lishni istamagan.
Umri oxirida Misrda, so`ng Damashqda yashab o`sha yerda vafot etgan.
Ulug` sharq olimining merosi keyingi avlodlar uchun katta xazinadir.