Abulqosimov m. H., Umarov a. T., Qulmatov a. A. Institusional iqtisodiyot

 
MAVZUGA DOIR TAYАNCh IBORALAR 
 
Shartnoma
– belgalangan institutsional doiralarda shaxslarning ongli 
ravishda va erkin tanlashi natijasi hisoblangan mulkchilik huquqlari bilan 
almashish va ularni himoyalash to‗g‗risidagi kelishuv. 
Sotish to„g„risidagi shartnoma
– bir xil darajada xatarga betaraf bo‗lgan 
shaxslar o‗rtasidagi kelajakda shartnomaning bajarilishi jarayonida 
amalga 
oshiriladigan 
vazifalar doirasini belgilab beruvchi kelishuv. 
Yollash to„g„risidagi shartnoma
– xatarga betaraf bo‗lgan shaxs va xatarga 
qarshi shaxs o‗rtasidagi kelajakda shartnomaning bajarilishi jarayonida 
amalga 
oshirilishi
mumkin bo‗lgan
vazifalar doirasini belgilab beruvchi kelishuv. Bunda 
xatarga qarshi shaxs xatarga betaraf bo‗lgan shaxsga o‗z harakatlari ustidan 
nazorat qilish huquqini topshiradi. 
Tashkilot
- hukmronlik munosabatlari, ya‘ni ishtirokchilarining ayrimlari - 
«agentlar» tomonidan o‗z harakatlari ustidan nazorat qilish huquqining uning 
boshqa 
ishtirokchisi 
– 
«prinsipal»ga 
topshirilishi 
asosida 
qurilgan 
muvofiqlashtirish birligi. 
Implitsit
- ya‘ni oxirigacha kelishilmagan shartnoma atamasidan kelib 
chiqqan shartnoma. 
Shartnomaviy davlat
– bu faqat unga fuqarolar tomonidan topshirilgan 
huquqlar doirasida va ularning manfaatlari yo‗lida kuch ishlatish monopoliyasidan 
foydalanuvchi davlat, fuqarolar esa soliqlarni to‗lashga majburiyat deb emas, balki 
o‗z zimmasiga ixtiyoriy ravishda olingan burch sifatida qaraydi. 

---

264 
Chayqovchilik – 
turli tovarlarni arzon sotib olib, ularga texnologik
ishlov bermasdan qimmat sotish bilan daromad topishni ko‗zlaydigan
faoliyat turi.