Abulqosimov m. H., Umarov a. T., Qulmatov a. A. Institusional iqtisodiyot
Yüklə 5,06 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Javob: v), g) va d)
shartnomalar rasmiy va norasmiy normalarga javob beradi. KЕYSLAR Keys 1. “Nikoh shartnomasi” nima ―Qanday qilib oila qurishga ulgurmasdan turib, ajrashish, pulni bo‗lish to‗g‗risida o‗ylash mumkin?‖, - deya jazavaga tushdi butun umr qonuniy nikohda yashagan bir ayol. ―Mumkin, hatto kerak ham! Agar bu o‗zini noxo‗shliklardan himoya qilishning, balki oilani mustahkamlashning yagona usuli bo‗lsa‖, — deb 266 xisoblaydi ko‗plab yigitlar. Chet elda nikoh shartnomasi allaqachon sivilizatsiyalashgan munosabatlarni ta‘minlovchi normaga aylangan. Nikoh shartnomasi — bu bo‗lajak er-xotin o‗rtasidagi, birinchi galda, oilaviy hayotning mulkiy tomonlari haqidagi yozma kelishuv. Mazkur hujjat notariusda tasdiqlanib, kelin-kuyovning har biri bittadan nusxasiga ega bo‗ladi, asl nusxa esa huquqshunosda qoladi. Vaqt o‗tishi bilan nikoh shartnomasining shartlarini o‗zgartirish mumkin, bunda shartnomaning yangi matni o‗sha notarial idorada tasdiqlanadi. Kelishuvni nikoh tuyidan oldin ham, undan keyin ham rasmiylashtirish mumkin. Birinchi holatda, u nikoh tuzilganidan keyin, ikkinchi holatda esa notariusda tasdiqlangan vaqtdan boshlab kuchga kiradi. Ushbu hujjat oilada asosan mulkiy munosabatlarni tartibga soladi, lekin unga siz istalgan bandlarni kiritishingiz mumkin. Mazkur hujjat yordamida er-xotin birgalikdagi mulkning qonun bilan belgilangan rejimini o‗zgartirishga haqli. Masalan, qonunga ko‗ra, ajrashish holatida birgalikda qo‗lga kiritilgan barcha mol-mulk teng ikkiga bo‗linadi, shuningdek, sud er-xotinning shaxsiy buyumlarini qanday bo‗lish masalasini ham hal etadi. Siz mol-mulkka egalik qilishning istalgan shaklini tanlashingiz mumkin: birgalikda (umumiy), ulushli (hammada o‗z ulushi) yoki alohida (ya‘ni shaxsiy). Har biringizda shaxsiy mulkka ega bo‗lish huquqi mavjudligi tufayli siz nikohgacha o‗zingizga tegishli bo‗lgan, shuningdek, sovg‗alar yoki merosni ana shunday mulk deb atashingiz mumkin. Nikoh shartnomasida siz bir-biringizni, bolalarni va keksa ota-onalarni boqish yuzasidan o‗z huquq va majburiyatlaringizni, bir-biringizning daromadlaringizda ishtirok etish usullari va chegarasini, har biringiz umumiy g‗aznaga qo‗shadigan pul miqdorini belgilab olishingiz, shuningdek, mulki munosabatlarga taalluqli istalga boshqa holatlarni kiritishingiz mumkin. Nima bo‗lmasin, «Nikoh shartnomasini rasmiylashtirish joizmi?» degan savolga huquqshunoslar tasdiqlovchi javobni berishadi. Birinchidan, ajrashgandan keyin bor-budidan ayriib qolish xatari kamayadi, ikkinchidan, siz shaxsiy mol- mulkni o‗zingizga biriktirasiz, uchinchidan, nikoh shartnomasi hamma vaqt tashkil 267 etuvchi va to‗sqinlik qiluvchi omil hisoblanadi. Masalan, er ajrashish holatida muayyan moddiy xarajatlarga duch kelishini bilgan holda oiladan ketish-ketmasligi to‗g‗risida yana bir bor o‗ylab ko‗radi. 2. Nikoh shartnomasini tuzishning asosiy tamoyili: bunday shartnoma imkon qadar «rezinali» bo‗lishi, ushbu shartnomaga boshqa qaytmaslik uchun ehtimoliy fors-major holatlari vaziyati rivojlanishining imkon qadar ko‗proq sonini Yüklə 5,06 Mb. Dostları ilə paylaş:
|