Abulqosimov m. H., Umarov a. T., Qulmatov a. A. Institusional iqtisodiyot

9. Tashkiliy rivojlanish traЕktoriyasini belgilab beruvchi omillar 
jumlasiga quyidagilar kiradi: 
A.
Institutsional muhit, shu jumladan institutsional rivojlanish traЕktoriyasi 
va aktivlarning o‗ziga xoslik darajasi. 
B.
Mamlakat aholisining umumiy soni 
C.
Xatarga nisbatan betaraf bo‗lgan insonlar ulushi 
D.
Ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishning umumiy darajasi. 
10. Tashkiliy-huquqiy shaklni tanlash mezonlari qaysi javobda
to„g„ri ko„rsatilgan? 
A.
Mulkiy huquqlarning tafsirlanish darajasi va egalik qilish va qoldiq 
qiymatni olish huquqlarining iqtisodiy sub‘yektlararo taqsimlanishi. 
B.
Tashkiliy-huquqiy shaklni tanlash mezonlarida transaksiya xarajatlarini 
mavjud emasligida. 
C.
Shartnomalar nazariyasi asosida 
D.
Xufyona iыtisodiyotni cheklash asosida. 
MAVZUGA DOIR MUHOKAMA UCHUN SAVOLLAR: 
1.
―Prinsipial‖ va ―agent‖ so‗zlari nimani anglatadi? Ular o‗rtasidagi 
munosabatlar nimalarga asoslanadi? 

---

309 
2.
Sizga yaxshi tanish bo‗lgan tashkilotni tanlang va quyidagi savollarga 
javob bering: korxonada ―prinsipal-agent‖ muammosi qanday hal etiladi; 
korxonaning tashkiliy tuzilishi qanaqa (unitar, xolding, multidivizional, aralash); 
korxona firmaning qaysi benuqson xiliga ko‗proq yaqin? 
3.
O‗zbekiston bozorida ishlovchi chet el firmasining filiali qanday xildagi 
korxona jumlasiga kirishi mumkin? Javobingizni asoslashda qaysi omilarni 
hisobga olish lozim? 
4.
O‗tish xilidagi korxona barqaror tashkiliy tuzilma hisoblanadimi yoki 
ushbu benuqson xil yordamida faqat 
B
korxonaning A firmaga aylantirilishidagi 
bosqich yoritilganmi? 
5.
―Prinsipal-agent‖ muammolarini hal etish variantlarini tavsiflab bering? 
6.
Firmaning ichki tuzilmasi institutsional iktisodiyotda kanday shakllarga 
ajratilgan ular xakida ma‘lumotlar bering? 
7.
Firmalar tipologiyasi va ularning rivojlanish traЕktoriyasi kanday amalga 
oshiriladi? 
8.
Firmalarning asosiy xillariga tavsif bering? 
9.
Bozorda ishonchli axborotning tarqatilishi raqobat bilan rag‗batlantiriladi. 
Aksincha, ―prinsipal‖ va ―agent‖ munosabatlarining odatiy variantida axborot 
asimmetriyasi va opprtunizm imkoniyatlari ―agent‖ni ―prinsipal‖ bilan nayrang 
qilishga undaydi degan fikrni sharxlab bering? 
10.
Tashkiliy rivojlanish traЕktoriyasini belgilab beruvchi omillar 
jumlasiga nimalar kiradi? 

---

310