Abulqosimov m. H., Umarov a. T., Qulmatov a. A. Institusional iqtisodiyot

MAVZUGA DOIR MUHOKAMA UCHUN SAVOLLAR 
1.
Institutsional nazariyalar paydo bo‗lishi sabablari? 
2.
Institutsional nazariyalarning rivojlanishi? 
3.
Institutsionalizmning asosiy xususiyatlari? 
4.
Institutsionalizmning nazariy yo‗nalish sifatida shakllanishi bevosita qaysi 
nazariyalar bilan bog‗liq? 
5.
Institutsionalizm nazariyasining rivojlanish davrlari? 
6.
Institutsionalizmning uchta asosiy yo‗nalishlarining shakllanishi? 
7.
Institutsionalizmning metodologik asoslari? 
8.
Institutsional tahlilda boshlang‗ich nuqta masalasi? 
9.
Neoinstitutsional nazariyaning asosiy yo‗nalishlari? 
10.
Institutsional vakum deganda nimani tushunasiz? 

---

34 
II BOB. INSTITUTLAR VA ULARNING JAMIYAT RIVOJLANISHIDAGI 
ROLI 
 
 
2.1. “Institut” va “norma” tushunchalarining mohiyati 
2.2. Rasmiy va norasmiy normalar va ularning shakllanishi 
2.3. Institutsional matritsa 
2.4. Institutsional o„zgarishlar va institutlarning o„zaro bog„liqligi.
 
2.1. “Institut” va “norma” tushunchalarining
mohiyati 
Institutlar jamiyat hayotida muhim o‗rin tutadi. Agar bir daqiqaga barcha 
institutlar yo‗q bo‗lib ketishini tasavvur qiladigan bo‗lsak, u holda tartibsizlik 
boshlanib ketgan bo‗lardi va bu hol, o‗z navbatida, abadiy davom etmas edi. 
Chunki insonlarning o‗z hayotini tartibga keltirishga urinishlari yangi 
institutlarning paydo bo‗lishiga olib kelgan bo‗lardi. 
Institutlar tabiatini yanada chuqurroq tahlil qilish global xususiyatlarga ega 
bo‗lgan qator savollarga, xususan, nima uchun bozorlar ―ishlaydi‖ yoki 
―ishlamaydi‖? Iqtisodiy siyosatning u yoki bu tadbirlari nima uchun samarali yoki 
samarasiz bo‗ldi? Iqtisodiyotdagi qaysi o‗zgarishlar ichki sabablarga ko‗ra yohud 
hukumatning u yoki bu qarori tufayli yuzaga keldi, degan savollarga javob topish 
imkonini beradi.
Institutlar o‗zi nima? Turli davrlar tadqiqotchilari institutlar mohiyatini va 
ularning faoliyat ko‗rsatish mexanizmini yoritvchi bir necha ta‘riflarni 
asoslashgan(2.1.1-jadval).