Abulqosimov m. H., Umarov a. T., Qulmatov a. A. Institusional iqtisodiyot

mumkinmi?
a) ha; 
b) yo‗q. 
Javob: b), 
bunday vaziyat bo‗lishi mumkin emas. Ustunlik qiluvchi 
strategiya ishtirokchi tomonidan boshqaning harakatlaridan qat‘iy nazar eng katta 
yutuqqa erishilishni anglatadi Nesh bo‗yicha muvazanatishtirokchilar o‗zining 
foydaliligini bir tomonlama tartibda oshirishi mumkin emasligini nazarda 
tutadi. O‗z navbatida, muvazanat nuqtasida ustunlik qiluvchi strategiyalar 
topilganda ishtirokchilar tomonidan strategiyaning o‗zgartirilishi ular 
yutug‗ining ortishiga olib kelmaydi. 
4–misol. 
A firma B firmaning muayyan mahsulotni ishlab chiqarish uchun 
monopoliyasini buzishga urinadi. A firma bozorga chiqish-chiqmaslikni, B firma 
esa, bordi-yu A firma bozorga kirishni hal qilsa, ishlab chiqarish hajmini 
pasaytirish masalasini hal qiladi. B firmada ishlab chiqarish hajmi o‗zgarmay 
qolgan taqdirda, ikkala firma ham yutqazadi.Agar B firma ishlab chiqarish hajmini 
pasaytirishga qaror qilsa, u o‗z foydasini A firma bilan «baham ko‗radi». 
Еchish: 
Ko‗rsatkichlar 
B firma-ishlab chiqarish hajmini 
saqlab qolish 
pasaytirish 
A firma-
bozorga 
Kirish 
-3; -2 
4; 4[N
2
St
A
R] 
Kirmaslik 
0; 10 [N
1
St
B
] 
0; 10 

---

76 
Ustun strategiyali muvozanat
.
A firma ikkala variantdagi voqealar rivojida
o‗zi yutug‗ini taqqoslaydi (agar B firma narx-navo «urushini» avj oldirmasa, –3 va 
0) va (agar B firma ishlab chiqarish hajmini pasaytirishga qaror qilsa, 4 va 0). U 
holda A firma uchun B firmaning harakatlaridan qat‘i nazar eng ko‗p yutuqni 
ta‘minlovchi strategiya mavjud emas: 
0>-3 

agar B firma ishlab chiqarish hajmini avvalgi darajada saqlab qolsa, 
«bozorga kirmaslik»; 
4>0

, agar B firma ishlab chiqarish hajmini pasaytirsa, «bozorga kirish». 
B firmada ustun strategiya mavjud: u A firmaning harakatidan qat‘i nazar 
ishlab chiqarish hajmini pasaytirishdan manfaatdor 4>-2, 10=10,. Demak, ustun 
strategiyalar muvozanati mavjud emas.