Abulqosimov m. H., Umarov a. T., Qulmatov a. A. Institusional iqtisodiyot

Intellektual irodaviy sifatlar – 
bu tadbirkorning aqli ifodasi, sabot va 
matonati kabi sifatlarini o‗z ichiga oladi. Tashkilotchilar sifatlariga esa 
tadbirkorning faoliyatini uyushtirish va boshqarish, shu jumladan ishchi 
xizmatchilarni ishga yondashish ularni ishontira olish va ilxomlantirish kabi
sifatlar kiradi.
Sanoat nusxasi – 
bu maxsulotning taaluqli bo‗lgan badiiy va badiiy-
konstruktorlik Еchimidir. Sanoat nusxalari xajmli (buyurtma shaklda: ya‘ni 
model), tekis yuza (rasm) va aralash (kombinatsiyalashgan) ko‗rinishda bo‗lishi 
mumkin. 
Sanoat nusxasi mualifi – 
mualliflik xuquqiga ega bo‗ladi va bu xuquq tortib 
olib bo‗lmaydigan shaxsiy xuquq xisoblanadi va davlat tomonidan muddatsiz 

---

492 
ximoya qilinadi va patent bilan tasdiqlanadi. Patent 10 yilga beriladi va yana 5 
yilga uzaytirilish xuquqi kafolatlanadi. 
Sanoat nusxasiga patent – 
sanoat nusxasi muallifiga: uning qonuniy vorisiga 
, yoki tegishli shartnoma va arizada bu narsa qayd etilgan bo‗lsa, u xolda yuridik 
shaxsga berilishi mumkin. Dastlabki arizada bu ko‗rsatilmagan bo‗lsa, u xolda 
sanoat nusxasi Davlat ReЕstriga kiritilguncha bo‗lgan muddatda qo‗shimcha ariza 
bilan amalga oshirilishi mumkin. 
Intellektual tovarlar bozori – 
bu bozorning maxsus turi bo‗lib, aqliy mexnat 
maxsuli bo‗lmish tovarlar va xizmatlarning ayirboshlashini bildiradi. Bu bozorda 
sotuvchilar va xaridorlar maxsus tovar xisoblangan ilmiy g‗oyalar, texnikaviy 
yangiliklar, san‘at va adabiyot asarlari, xilma-xil axborotlarni oldi-sotdi etish 
yuzasidan munosabatda bo‗ladilar.
Aqlli kishilarning ketib qolishi
— mamlakatdan "intellektual Еlita" 
vakillarini chet elda ishga joylashish maqsadida chiqib ketishi. 
Informatsiya va texnologiyalar jahon bozori (ITJB)
— intellektual 
faoliyat natijalari ayirboshlash xalqaro sohasi.