Abulqosimov m. H., Umarov a. T., Qulmatov a. A. Institusional iqtisodiyot

5–misol.
davlat bilan sarmoyador o‗rtasidagi o‗zaro munosabatlar 
ifodalanadi. Sarmoyadorda harakatlarning ikkita varianti mavjud – mamlakatda 
investitsiyani amalga oshirish yoki oshirmaslik. Davlat esa investitsiyalardan 
olinadigan daromadlarga yuqori soliq belgilashi yoki soliqni umuman bekor qilishi 
mumkin: 
Davlat 
Sarmoyador 
Investitsiya kiritmaslik 
Investitsiya kiritish 
Soliq joriy etish 
0; 1 
3; 0
Joriy etmaslik 
1; 2 [St
2
] 
2; 3 [St
1
R] 
6-misol.
Er-xotin o‗rtasidagi qat‘iy shakldagi keskin vaziyatni namoyon 
etadi. Er-xotin ikkita muqobil – konsertga yoki futbolga borish variantidan birini 
tanlash yo‗li bilan kechki vaqtni qanday o‗tkazishni hal etadi. Har birining fikri 
ravshan: xotin - konsertga, er - futbolga borishni afzal ko‗radi.Bunda er-xotin 
kechki vaqtni birgalikda o‗tkazishdan hordiq chiqarishni ancha past baholashadi. 
Er 
Xotin 
Konsertga borish £ 
Futbolga borish 
Konsertga borish 
1; 3 
0; 0 
Futbolga borish £ 
2; 2[N
1
St
1
St
2
R] 
3; 1 

---

78 
O‗yin shunisi bilan qiziqki, bu Еrda ikkala ishtirokchida ham ustun 
strategiya mavjud (£) «konsertga borish» – xotin uchun, «futbol matchiga borish» - 
er uchun. 
 
KЕYSLAR 
Aholiga maishiy xizmatlar ko‘rsatish 
Xaridor (erkak kishi) do‗kondan kurtka sotib oldi. Uni kimyoviy usul bilan 
tozalash korxonasiga topshirdi. U Еrda kurtkani tozalash vaqtida uni yirtib 
qo‗yishdi. Mijoz kurtkani olishdan bosh tortib, kompensatsiya talab qildi. Biroq 
korxonada bu hol zavodda yo‗l qo‗yilgan nuqson tufayli yuz berdi deb javob 
qilishdi. Kimyoviy usul bilan tozalash korxonasi kompensatsiya to‗lashdan bosh 
tortib, mustaqil ekspertiza xulosasining taqdim etilishini taklif qildi. Do‗konda 
kurtkani almashtirishdan bosh tortishmoqda, chunki uni xaridor kiygan. 
Do‗konning cheki va kimyoviy usul bilan tozalash korxonasidan berigan 
kvitansiya mijozda mavjud emas. Xaridorga zararni kim qoplashi kerak?