Abulqosimov m. H., Umarov a. T., Qulmatov a. A. Institusional iqtisodiyot

Xulosa 
 
Normalar individlarning o‗zaro muvofiq munosabatlari barqarorligining 
asosiy kafolati hisoblanadi. Iqtisodiyot konstitutsiyasi deb individlarning iqtisodiy 
faoliyat ko‗rsatishini ta‘minlovchi normalar tizimiga aytiladi. Buyruqbozlik va 
bozor tizimlarida iqtisodiyot konstitutsiyasining normalari o‗zaro zid holda amal 
qiladi. Buyruqbozlik iqtisodiyotining normalar (oddiy utilitarizm, maksimal 
individuallashtirish, «sen – menga, men - senga», qonunga tilda buysunish) tizimi 
surunkali taqchillik, ya‘ni resurslarning Еtishmasligini namoyon etadi.
 
Bozor 
konstitutsiyasi
– bozorda bitimlarni amalga oshirish va unda muvozanatga erishish 
imkonini beruvchi xatti-harakatlarning o‗zaro shartlangan normalari
(
murakkab 
utilitarizm, ratsional maqsadli fe‘l-atvor, depersonifikatsiyalangan ishonch, 
empatiya, legalizm) yig‗indisini tashkil etadi.
 
 

---

93 
MAVZUGA DOIR TAYANCH IBORALAR 
Bozor konstitutsiyasi
– bozorda bitimlarni amalga oshirish va unda 
muvozanatga erishish imkonini beruvchi xatti-harakatlarning o‗zaro shartlangan 
normalari yig‗indisini tashkil etadi. 
Iqtisodiyot konstitutsiyasi
- deb individlarning iqtisodiy faoliyat yuritishini 
ta‘minlovchi normalar tizimiga aytiladi. 
Murakkab utilitarizm
– individ tomonidan o‗z foydaliligining samarali 
faoliyat asosida oshirilishidir. 
Oddiy utilitarizm
– individning samarali faoliyati bilan bog‗liq bo‗lmagan 
holda o‗z foydaliligini oshirishga intilishidir.
 
Empatiya-
bunda individ o‗zini hamkor o‗rniga qo‗yib ko‗radi va uning 
barcha kechinmalari, qiziqishlari va mo‗ljallarini bozor subekti sifatida o‗zidan 
o‗tkazishga harakat qiladi.