Açik öĞrenme

Kurum

Meslekieğitim ve öğretim sistemi

Özelleştirme

Sosyal ekonomik değişim

Yeniden yapılanma

GELİŞTİRME(K) / UYGULAMA(K) / KORUMA(K)

REHBERLİK VE DANIŞMANLIK

1. 
   İş piyasasına girmeden önce ve girdikten sonra, kişisel, sosyal, eğitsel ve mesleki gelişimleri için bireylere yardımcı ol-mak, önerilerde bulunmak ve yol göster-mek üzere sağlanan özel hizmettir.
   
2. 
   Eğitimde rehberlik ve psikolojik danış-manlık; öğrencilerin kendilerini ortaya koyabilmesini, eğitim sürecinden yete-nek ve özelliklerine göre en üst düzeyde yararlanmasını ve gizli güçlerini en uy-gun şekilde kullanmasını ve geliştirme-sini sağlamaya yönelik hizmetlerdir.
   

Açıklama

Yukarıdaki tanımlardan birincisi, rehberlik ve danışmanlığın tanımını daha çok iş piyasası ve mesleki açıdan; ikincisiyse okul eğitimi açısından yapmaktadır. Aslında rehberlik ve danışmanlık kavramı bu ikisini içine alan daha geniş bir faaliyeti içerir.

Rehberlik ve danışmanlık hizmetleri, okul-larda, eğitim merkezlerinde, işyeri merkezlerin-de ya da uzmanlaşmış durumdaki herhangi bir kurumda verilebilir.

Danışmanlık (kişisel ya da mesleki gelişme, eğitsel oryantasyon yani uyum), değerlendirme (psikolojik ve performans), mesleki yönetim bilgisi (eğitimcilere veya akrabalara danışma), mesleki hazırlık (beceri ve yeterliliklerin değer-lendirilmesi, iş arama deneyimleri) gibi terimler de rehberlik ve danışmanlık kavramının kap-samında yer almaktadır

Eşdeğer terimler

İNG : guidance and counselling

ALM : Beratung und Orientierung

FR : orientation et condeil

İlgili terimler

Eğitim

Eğitim ihtiyaçları

Öğrenme yardımcısı

GELİŞTİRMEK/UYGULAMAK/KORUMAK

ROTA

Çalışma yaşamı genellikle, kişinin tam sü-reli eğitim ve öğretimden işgücü piyasasına atılmasıyla başlar. Bundan sonra kişi bir işten diğerine çeşitli işlerde çalışabilir. Ba-zen bir kurumda, bazen de aynı anda bir-den çok kurumda çalışabilir. İş değişiklik-leri sırasında zaman zaman işsiz de kala-bilir. Kişilerin işgücü piyasasında izledik-leri bu yola (yörüngeye) rota denir.


Açıklama

Kişiler genellikle eğitimden belirli bir mes-leğe ve o meslekte bir işe geçiş gibi alışıldık, bildik rotaları izler. Bir işten, daha çok sorum-luluk gerektiren diğer bir işe terfi de bu kap-samda alışıldık bir rotadır. Ancak, işgücü pi-yasası akışkanlığına ilişkin çalışmalar birey-lerin çalışma yaşamlarında çok çeşitli rotalar izleyebildiklerini göstermektedir.

Eşdeğer terimler

İNG : routes

ALM : Berufsverläufe

FR : routes

İlgili terimler

Hareket yeteneği

İş

İşgücü piyasası

İşsizlik

Kurum, kuruluş

İŞ PİYASASI

SABİT FİYATLAR

Farklı dönemlerde, bir kişi, işletme ya da ekonominin üretimi, gelirleri ve giderle-rinin değerlendirilmesinde aynı fiyat cetve-linin esas alınması durumunda, söz konusu ürün, gelir ya da giderler sabit fiyatlı olarak adlandırılır.


Açıklama

Belirtmek gerekir ki, temel alınan yıldan içinde bulunulan yıla kadar, mal ve hizmetlerin çeşitliliği ve kalitesinde meydana gelen deği-şiklikler, uzun yılları kapsayan bir dönemde karşılaştırmaların yapılmasını güçleştirir.

Eşdeğer terimler

İNG : constant prices

ALM : Konstante Preise

FR : prix constants

İlgili terimler

Enflasyon

Fiyatlar

Gerçek ücretler

EKONOMİ

SAYISAL (DİJİTAL) BÖLÜNME

Bilgi ve iletişim teknolojilerine erişip etkin biçimde kullanabilenlerle bunu yapama-yanlar arasındaki boşluktur.


Açıklama

Bilgisayarların evlere kadar girmiş olduğu, bilgi ve iletişim teknolojileri bilincinin giderek yaygınlaştığı bir çağda yaşıyoruz. Dünyadaki bu gelişmeye karşın, bilgisayar ve internet kul-lanmayanların sayısının, kullananlardan kat kat fazla olduğunu da biliyoruz. İnsanlar arasındaki bu ayrılmaya “sayısal bölünme” adı verilmek-tedir..

Teknoloji kullanımının Dünya nüfusunun ancak küçük bir bölümü için olanaklı olmasının nedenleri arasında, erişimdeki güçlükler, eğitim eksiklikleri ve bölgeler arası farklılıklar sayıla-bilir. Bilgisayar okuryazarlığı ancak teknolojiye eriştikten sonra başlayabilir. Erişim, sadece mo-dern ve gelişmiş teknolojiye sahip olmak değil, aynı zamanda nitelikli öğretmenlere de erişim anlamı taşımaktadır. Kuşkusuz ki sayısal bö-lünme teknolojik araçların finansmanını sağla-yıp sağlayamamaya da bağlıdır. Bazı aileler ve okullar bu iş için para ayırabilirken, daha büyük bir kısmı bu olanaktan yoksundur.

Bu durumda, okulunda ya da evde bilgi ve iletişim araçlarıyla tanışma olanağı bulamayan ya da yetersiz kullanım olanaklarına sahip ola-bilen öğrencilerin, iş yaşamına atıldıklarında pi-yasa koşullarını karşılayabilmeleri ve başarılı olmaları güçtür.

Eşdeğer terimler

İNG : digital divide

ALM : Digitale Kluft

FR : digitale diviser

İlgili terimler

Bilgi toplumu (bilgiye dayalı toplum)

Bilgi ve iletişim becerileri

Eğitim ihtiyacı

Eğitim teknolojisi

Sayısal (dijital) okuryazarlık

EĞİTİM PİYASASI

SAYISAL (DİJİTAL) OKURYAZARLIK

Bilgi ve iletişim teknolojilerini becerili bir biçimde kullanma yeteneğidir.


Açıklama

İçinde yaşadığımız dijital çağda, bilgiye kolayca erişebilmek için yalnızca okuryazar ol-mak yeterli değildir. Bilgi ve iletişim teknolo-jilerini de aynı derecede anlamak, kullanmak ve istendiğinde bilgiye erişmek gereklidir. Sayısal okuryazarlık bilginin yalnızca okulda verilebi-leceği anlayışını ortadan kaldırmıştır. Çünkü, artık bilgiye sadece belirli merkezlerden değil, elektronik ortamda her yerden ulaşılabilmekte-dir.

Eşdeğer terimler

İNG : digital literacy

ALM : Digitale Kompetenz, Medien

kompetenz

FR : culture numérique, compétence

numérique

İlgili terimler

Bilgi toplumu (bilgiye dayalı toplum)

Bilgi ve iletişim becerileri

Eğitim ihtiyacı

Eğitim teknolojisi

Sayısal (dijital) bölünme

EĞİTİM PİYASASI

SEKTÖR

Sektör, bir ekonominin ortak özelliklerine göre ayrılıp sıflandırılan bölümleridir.

Açıklama

Ekonomi, üretimin ya da girişimcinin ni-teliği, yürütülen faaliyetin iç ya da dış piyasaya yönelik olması gibi ölçütlerle sektörlere ayrıla-bilmektedir. Örneğin, tarım, sanyi ve hizmet sektörü ayrımı üretimin, özel sektör, kamu sek-törü ayrımı girişimcinin niteliğine, yurt içi sek-tör, dış ticaret sektörü ayrımı ise, yürütülen eko-nomik faaliyetin iç ya da dış piyasaya yönelik olmasına göre yapılan ayrımlardır. Öte yandan sektör terimi, daha alt düzeyde endüstri, iş kolu ve hatta meslek ölçütüne göre ayrılan ekonomik faaliyetler için de kullanılabilmektedir. Örneğin sanayi söktörünün altında, metal, gemi, çimen-to, toprak ve cam sektörü gibi ayrımlara gidile-bilmekte, meslek düzeyinde ise, gazetecilik, kuyumculuk gibi bazı mesleki faaliyetler sektör olarak ifade edilebilmektedir.

Eşdeğer terimler

İNG : sector

ALM : Sektor

FR : branche, secteur, secteur d’activités

İlgili terimler

(kamu) sektörü

(özel) sektör

Dal, kol

Endüstri sektörü

Hizmet sektörü

Meslek sektörü

Uzmanlık sektörü

Yarı kentleşmiş alan

EKONOMİ

SEKTÖR (KAMU SEKTÖRÜ)

Ekonominin, bireyler, özel mülkiyete konu işletmeler ve kâr amacı gütmeyen kurumlar tarafından yönetilmeyen bütün kısımlarıdır. Diğer bir anlatımla, ekonominin genel ve katma bütçeli yönetimlerle yerel yönetim-leri, kamu iktisadi teşebbüslerini kapsayan kısmıdır. Kamu sektörü sonuç olarak her düzeyde devleti kapsar.



Açıklama

Piyasa ekonomilerinde ekonomik faaliyet-leri kural olarak özel sektörde yer alan kişi ve kuruluşlar yürütür. Bununla birlikte, piyasa ekonomisinin geçerli olduğu ülkelerde de, eko-nomik, siyasal, sosyal çeşitli nedenlerle az ve-ya çok kamu sektörü bulunur. Öte yandan, ka-mu sektörü kavramına ilişkin bazı sınırsal du-rumlar söz konusudur. Buna örnek olarak, fi-nansmanı büyük bölümüyle devlet tarafından sağlanan, faaliyetleri devletçe yakından takip edilip düzenlenen, ancak mülkiyeti ve yönetimi görünüşte özel sektöre ait olan kurumlar göste-rilebilir.

Eşdeğer terimler

İNG : sector (public)

ALM : öffentlicher Sektor

FR : secteur publique

İlgili terimler

İşletme

Mülkiyet

Özel sektör

Sektör

EKONOMİ

SEKTÖR (ÖZEL SEKTÖR)

Ekonominin (ulusal, bölgesel ya da yerel düzeyde) devlet mülkiyetinde olmayan bü-tün kısımlarıdır. Özel sektör faaliyetleri ku-ral olarak kâr amacına yönelik olmakla bir-likte, kâr amacı taşımayan faaliyetler yürü-ten yardım kuruluşları ve benzeri örgütler de özel sektör içinde değerlendirilir.


Açıklama

Özel sektörde de, kamu sektöründekine benzer şekilde iki sektör arasında sınırda kalan kuruluşlar olabilir. Finansmanı büyük ölçüde devlet tarafından sağlanan ve faaliyetleri dev-letçe yakından takip edilip düzenlenen özel sek-tör kuruluşları bu niteliktedir.

Eşdeğer terimler

İNG : sector (private)

ALM : Privatsektor

FR : secteur privé

İlgili terimler

Hane halkı

İşletme

Kamu sektörü

Mülkiyet

Sektör

EKONOMİ


SERTİFİKA, SERTİFİKALANDIRMA

bkz. Belge, belgelendirme.

SINAİ ÜRÜNLER

Sınai ürünler, bir işletme tarafından satın alınan hammaddelerin ya da yarı işlenmiş

ara ürünlerin, diğer firmalara ya da son tüketicilere satılmak üzere işlenerek yeni bir şekle dönüştürülmesi sonucunda ortaya çıkan ürünlerdir.

Açıklama

Eşdeğer terimler

İNG : manufactured products

ALM : Fertigprodukte

FR : produits manufacturés

İlgili terimler

İşletme

Mallar

Tüketici

Üretim

ÜRÜN PİYASASI

SINAV

Bir kimsenin belirli bir konudaki bilgi ya da yeteneğinin resmi olarak sınanmasıdır.

Açıklama

Sınavlar genellikle bir ehliyetin elde edil-mesiyle bağlantılıdır.

Sınav sistemi, bireylerin belirli bir eğitim amacına uygunluğunun, çoğunlukla bilgileri öl-çülerek değerlendirildiği sistemdir.

Eşdeğer terimler

İNG : examination

ALM : Prüfung

FR : examen

İlgili terimler

Başarı

Belge, Belgelendirme

Değerlendirme

Edinim

Eğitim

Eğitim alt yapısı

Ehliyet

EĞİTİM PİYASASI

SİSTEM

Bir varlığı oluşturan çeşitli birimler veya öğeler arasındaki ilişki yapısı ya da mode-lidir.

Açıklama

Kendi bölümleriyle arasındaki karşılıklı ilişkiye göre tanımlanan her sistem bir çevre içinde kurulur. Bu kurulum sistemle çevresi arasında çeşitli akımların karşılıklı değişimi ve ihtiyaca göre sistemle çevresi arasındaki sınırın tanımlanmasıyla sağlanır.

Bir sosyal sistem genellikle, bölümleri ara-sındaki bilgi akışı ya da iletişim yapısına göre düşünsel boyut kazanır. Sistemlerin dengede ol-ması düşüncesi önemli bir analitik araçtır.

Bir sistemdeki ilişkilerin tanımlanması, ger-çek yaşamdaki karmaşık büyük olayların, deği-şikliklerin gözlenip değerlendirlebildiği bir dizi ilişkiye indirgenerek basitleştirilmesinde kulla-nılan bir model oluşturur. Söz konusu model potansiyel olarak politik etkilere açıktır.

Sistem, politika bağlamında, bütün paydaş-çıkar gruplarının listelenmesi, bunlar arasındaki ilişkilerin ve söz konusu ilişkilerin işleyiş şek-line etki eden kurumların değerlendirilmesiyle tanımlanır.

Eşdeğer terimler

İNG : system

ALM : System

FR : systém

İlgili terimler

Çevre

Denge

Gözlem

Paydaş-çıkar grubu

Politik

GENEL KAVRAMLAR

SİSTEM REFORMU

Reform süreci, komünizm sonrası yapıların kurumsal sistemlerinde pek çok reformu

gerektirir. Bunlara örnek olarak, MEÖ, ge-nel eğitim ve sosyal güvenlik sistemleri gösterilebilir.

Açıklama

Sistem reformu, sorgulanan yürürlükteki sistemin işlevlerinin anlaşılmasını, sistem için yeni hedefler belirlenmesini ve bu hedeflere ulaşılabilmesi için, sistemin farklı kısımlarının işleyiş biçimlerinin değiştirilmesini gerektiren uzun ve ayrıntılı bir süreçtir.

Eşdeğer terimler

İNG : systemic reform

ALM : Systemische reform

FR : réforme systémique

İlgili terimler

Kurum/kurumsal

Reform süreci

Sistem

Sosyal, ekonomik değişim

Sürdürülebilirlik

GENEL KAVRAMLAR

SİVİL TOPLUM

Devlet ve piyasanın yanında, toplumun “üçüncü sektörü” olarak tanımlanabilir. Örgütlü ya da örgütsüz kurumları, grupları ve kuruluşları kapsar. Kamu yetkilileriyle vatandaşlar arasında arabuluculuk işlevi görür.


Açıklama

Sivil alanda faaliyet gösteren yapılar; sos-yal taraflar (işçi ve işveren sendikaları), sosyal taraflar dışındaki sosyal ve ekonomik aktörleri temsil eden örgütler, yerel düzeyde örgütlenen gençlik ve aile dernekleri, vatandaların toplum yaşamına katılımını sağlayan örgüt ve dinsel topluluklarla hükümet dışı kuruluşlardan oluşur. Sivil toplum örgütlerinin (STÖ) en belirgin özellikleri, sadece kendi amaç ve değerlerine hizmet etmemeleri; hükümetlerden, kamu ma-kamlarından, siyasi partilerden bağımsız olma-ları, ticari çıkar gözetmemeleri, kâr amacı güt-memeleri ve merkezi otoriteyle vatandaş ara-sında arabuluculuk yapmaları şeklinde sıralana-bilir (Avru-pa Birliği Avrupa Komisyonu Tür-kiye Temsilciliği, “Sivil Toplum İşbaşında”, Ankara 2001).

Eşdeğer terimler

İNG : civil society

ALM : Bürgergesellschaft, Zivilgesellschaft

FR : société civile

İlgili terimler

Eğitim

Eğitim altyapısı

Eğitim ve öğretim politikası