Açik öĞrenme

İlgili terimler

İşgücü arzı

İşgücü talebi

Uyuşmazlık

İŞGÜCÜ PİYASASI

İŞGÜCÜ (EMEK) YOĞUNLUĞU

1. 
   Bazı mal ve hizmet üretim yöntemleri her bir birim ürün için diğer yöntem-lere göre daha fazla işgücü gerektirir.
   
2. 
   Bazı üretim yöntemleri, diğer üretim yöntemleriyle karşılaştırıldığında, ser-maye değerleri gibi girdilere oranla da-ha fazla işgücü gerektirebilir.
   

Her iki durumda da, bir birim ürün için da-ha çok işgücü gerektiren yöntem, diğer yöntemlere göre işgücü (emek) yoğundur.

Açıklama

Eşdeğer terimler

İNG : labour intensity

ALM : Arbeitsintensität

FR : intensié de travail

İlgili terimler

Teknolojik yapı

Üretim

Üretkenlik

İŞ PİYASASI

İŞGÜCÜNE KATILIM ORANI

Çalışma yaşında olan ve işgücünde yer alan grubun nüfusa oranıdır.

Açıklama

İşgücüne katılım oranı, nüfusun iş piyasa-sında ne derecede aktif durumda olduğunu gös-terir. İşgücüne katılım oranını ölçebilmek için öncelikle hedef kitlenin ve araştırma yapılacak yaş aralığının belirlenmesi gerekir. Örneğin, iş-gücü piyasasında ne kadar genç kadının bulun-duğu araştırılırken öncelikle araştırma yapıla-cak yaş aralığı belirlenir. Bu yaş aralığının alt sınırında, yasayla belirlenmiş asgari çalışma yaşı (örneğin, 16 yaş), üst sınırında ise, ulusal düzeyde belirlenmiş “genç” tanımına uygun yaş yer alır. Söz konusu yaş da genellikle, devletin esas aldığı, nüfusa ilişkin ulusal istatistiklere göre belirlenir. Bundan sonra yapılması gereken ikinci iş, belirlenen yaş aralığındaki kadın nü-fustan işgücünde olmayan kadınların çıkarılma-sıdır. Çünkü, bu grup çalışmaya elverişli değil-dir. Örneğin, 16-25 yaş aralığında 10 milyon genç kadın varsa, belki bunlardan sadece (işgü-cünde yer alan) 5 milyonu çalışmaya elverişli-dir. Buna göre, genç kadınlar arasında işgücüne katılım oranı her 2 kadında 1’dir.

Eşdeğer terimler

İNG : participation rates

ALM : Beteiligungsraten

FR : taux de participation

İlgili terimler

Çalışma yaşındaki nüfus

İşgücü

İŞGÜCÜ PİYASASI

İŞGÜCÜNÜN GEÇİCİ İSTİHDAM BİÇİMİNE GEÇİRİLMESİ

İşyerinde yürütülen işlerin yeniden tanım-lanması ve buna bağlı olarak bazı düzenli çalışma ilişkilerinin geçici çalışma ilişki-sine dönüştürülmesidir.


Açıklama

İşverenlerin işyerlerinde işgücü maliyetini azaltmak için başvurabilecekleri yöntemlerden biri, daimi iş ilişkisi içinde bulunan işgücünün bir kısmının ya da tamamının iş ilişkisinin ge-çici iş ilişkisine dönüştürülmesidir. Buna ge-reksinim duyan işverenler işyerlerindeki işler-den hangilerinin düzenli ve daimi, hangilerinin ise geçici, bir başka deyişle talep halinde işçi istihdamına uygun olduğunu belirler. İşverenin böyle bir tercihte bulunmasının işçi bakımın-dan sonucu, iş ve ücretin güvencede olmadığı, çalışmanın talebe bağlı bulunduğu yeni bir ça-lışma düzenine geçmesidir.

Talep olduğunda çalışma, işçiyle işveren arasında daimi bir iş sözleşmesine dayanıyorsa, bu tür çalışma ilişkisi “çağrı üzerine çalışma” olarak adlandırılmaktadır. Çağrı üzerine çalış-ma, geçici iş ilişkisinden daimi bir iş sözleşme-sine dayanması nedeniyle ayrılır. Çağrı üzerine çalışmada, iş görme edimi üstlenilen işe ihtiyaç duyulması halinde yerine getirilir. Ancak, çağrı üzerine çalışan işçilere gelir güvencesi sağlan-ması amacıyla, bazı iş yasalarında, belirli za-man dilimleri içinde asgari istihdam süreleri ön-görülmektedir. Örneğin, 4857 sayılı Türk İş Ka-nununun 14. maddesine göre, çağrı üzerine ça-lışma biçiminde, “Hafta, ay veya yıl gibi bir za-man dilimi içinde işçinin ne kadar süreyle çalı-şacağını taraflar belirlemedikleri takdirde, haf-talık çalışma süresi yirmi saat kararlaştırılmış sayılır.”

İşgücünün geçici istihdam biçimine geçi-rilmesi bazen alt işverenlik ilişkisi kurulma-sıyla karıştırılabilir. Bu, özellikle daimi işgücü-nü küçültmek isteyen işverenlerin iş sözleşme-lerine son verdiği işçilerinden, diğer iş görme sözleşmelerinden biriyle hizmet satın almaları durumunda söz konusu olur. Bu tür hizmet alımları genellikle, özelliği olan işlerde, süresi belirli iş görme sözleşmeleriyle yapılır. Bu işi yapanlar için iş temini yönünden daha güven-celi olabilir. Ancak bazı iş yasalarında, işçilerin iş mevzuatından kaynaklanan haklarının kısıt-lanmasının önlenmesi düşüncesiyle işverenlerin yanlarında çalışan işçileriyle daha sonra asıl iş-verenlik alt işverenlik ilişkisi içine girme hak-ları sınırlanabilmektedir. Örneğin, 4857 sayılı Türk İş Kanununa göre, “... daha önce o işye-rinde çalıştırılan işçi ile alt işveren ilişkisi ku-rulamaz” (m.2/7).

İşgücünün geçici istihdam biçimine geçi-rilmesi ve alt işverenlik ilişkisi kurulması, işve-renler bakımından (maaş ve ücret) doğrudan işgücü maliyetlerini azalttığı kadar, sigorta ve vergi gibi dolaylı giderlerin azalmasını da sağ-lar. İşgücünün geçici istihdam ilişkisine geçi-rilmesinin olası zararı, bunların mesleki beceri ve niteliklerinde bozulma ve azalmaya neden olabilmesidir. İşgücü piyasasında çalıştıkları di-ğer işlerde beceri kazanan işçiler geçici çalışma ilişkisi içine girdiklerinde her zaman yeterince iş bulamadıkları için, mesleki niteliklerini yitir-meye başlar. Bazen de, işgücünün mesleki nite-likleri bozulurken piyasada birtakım mesleki ni-teliklere ek talep oluştuğunda, bu durumun ya-rattığı rekabet piyasada işgücü maliyetlerini ar-tırabilir.

Eşdeğer terimler

İNG : casualisation (of labour)

ALM : Bedarfsorientierung

FR : précarisation

İlgili terimler

Alt işveren

Çağrı üzerine çalışma

Geçici iş

İstihdam biçimi

İş dünyası

İşgücü talebi

İşgücü piyasası

Mevsimlik iş

İŞGÜCÜ PİYASASI

İŞLER ARASI HAREKETLİLİK



İşler arasında hareketlilik, bir kişinin yaptı-ğı işi bırakıp diğer bir işe başlaması duru-munda söz konusu olur.

Açıklama

İşler arasında hareketlilik kurum içinde ya da kurumlar arasında olabilir. Bu tür bir hare-ketlilik varsa, genellikle yoğunlaştırılmış eğitim ya da yeniden eğitim gerekmez.

Eşdeğer terimler

İNG : mobility between jobs

ALM : Arbeitsplatzmobilität

FR : mobilité entre les emplois

İlgili terimler

Hareketlilik

İş