Açik öĞrenme

Açıklama

Eşdeğer terimler

İNG : batch production

ALM :

FR : production par ilôts

İlgili terimler

Üretim

ÜRÜN PİYASASI

PAYDAŞ-ÇIKAR GRUBU

Alınacak bir kararın sonuçlarından çıkar-ları önemli ölçüde etkilenen herhangi bir kişi, grup veya kurumdur.


Açıklama

Terimin İngilizce karşılığı olan “stake-holder” terimi Batı Amerika kökenlidir. Şöyle ki, Batı Amerika’ya ilk kez göç edip yerle-şenler, ayak bastıkları sahipsiz toprakların ken-dilerine ait olduğunu belirtmek üzere, sahip ol-mayı istedikleri toprak parçasını etrafına ka-zıklar (stakes) çakarak belirlemişlerdir. Ancak son zamanlarda terim yukarıda tanımlandığı biçimiyle yönetim bilimi çalışmalarında kulla-nılmaya başlanmıştır. Paydaş-çıkar grubu teri-mi bugün, hem ekonomik açıdan bir işletmenin alacağı kararın sonuçları, çıkarlarını yakından ilgilendirenleri ifade etmek üzere kullanılmak-ta, hem de, daha genel ve yaygın olarak politik anlamda, mutlaka ekonomik olmayan çıkar sahiplerini ifade etmek üzere kullanılmaktadır.

Gerçekten de, terim kapsamında yer alan-ların çıkarları, ekonomik ya da fiziki kaynak-lar, güç, ün, kültürel değerler ve alınacak kararı destekleyen kanıtların geçerliliği üzerinde söz sahibi olma gibi kavramların her biri ya da hepsiyle ilgili olabilir. Bu bağlamda söz sahibi olanlar ile belirli bir kararın alınmasına ikna çabası gösterenler ve grup çıkarını sonucu et-kileyecek biçimde harekete geçirenler aktör-lerdir. Ancak bir karar, alınmasında rol oyna-yanlardan daha çok kişiyi etkileyebilir. Nite-kim, paydaş-çıkar grubu (stakeholders) terimi İngilizce kullanımında, karar sürecinde etkili olan aktörlerden daha geniş bir grubu ifade et-mektedir.

Paydaş-çıkar grubuna danışılarak ya da en azından çıkarları göz önünde tutularak alınan kararların, söz konusu çıkarlar göz önünde bu-lundurulmaksızın alınan kararlardan daha güç-lü kök salacağı ve daha geniş kabul göreceği ileri sürülmektedir.

Bir politika ya da soruna ilişkin paydaş-çıkar grubu analizleri genellikle, paydaş-çıkar grubunun tanımlanması, çıkarlarının yapısı, kapsamı ve bunlar arasındaki ilişkilerin (karşı-lıklı bağımlılıkların) incelenmesiyle başlar. Bu analize paydaş-çıkar grubu analizi adı verilir.

Bir politika izlenirken ilgili paydaş-çıkar gruplarının çoğunluğunun desteği alınmamışsa ve zorlayıcı başka bir etken de yoksa, politika başarılı olamaz. Bu nedenle, politika oluşturma-nın ve uygulamanın en önemli kısmı, pay-daş-çıkar grubunun desteğinin kapsamını ve niteli-ğini belirlemek ve politikayı söz konusu desteği alacak ve büyütecek biçimde geliştirip uygula-maktır.

Belirli paydaş-çıkar grupları önerilen bir politikayı ya da uygulama biçimini benimse-meyebilir. Bu nedenle, politikanın kabul edil-mesine ve uygulanmasına herhangi bir aşama-da ya da her aşamada karşı koyabilir.

Paydaş-çıkar gruplarının direnci, yasama organında lobi yapmak üzere baskı grubu oluş-turmak, yasama organında tartışma yaratmak ya da paydaş-çıkar gruplarını baskı grupları içinde veya aracılığıyla pasif ya da daha aktif bir biçimde direnç göstermek üzere harekete geçir-mek şekllinde olabilir.

Not

İngilizce kökenli olan paydaş-çıkar grubu (stakeholders) teriminin Fransızca karşılığı “aktör” terimidir. Ancak İngilizcede, paydaş-çıkar grubu (stakeholders) terimi, “aktör” ya da “ana aktör” terimlerinden daha geniş bir anlam içerir.

Eşdeğer terimler

İNG : stakeholders

ALM : Akteur, Partner, Interessensvertreter

FR : acteur

İlgili terimler

Ana aktörler

Karşılıklı bağımlılıklar

Paydaş-çıkar grubu direnci

Şebeke/ağ oluşturma

PAYDAŞ-ÇIKAR GRUBU

PERAKENDE FİYATLARI

Mal ve hizmetlerin kullanıcıları olan son müşterilere satılmaları anındaki fiyatlarıdır.

Açıklama

Eşdeğer terimler

İNG : retail prices

ALM : Einzelhandelspreis

FR : prix de détail

İlgili terimler

Fiyatlar

Müşteri

EKONOMİ

PERFORMANS (BAŞARIM)

1. 
   Bir görevin ya da yükümlülüğün yerine getirilmesidir.
   
2. 
   Yapılan iş ya da eylemde gösterilen ba-şarıdır.
   

Açıklama

Performans, amaçlanıp tasarlanan bir ey-lemi gerçekleştirme ya da bir hedefe ulaşmadır. Bazı durumlarda başarı, yeterlilik, bilgi düzeyi, mesleki ehliyet gibi terimlerle eş anlamlı kulla-nılmaktadır.

Etkili ve kabul edilebilir bir performansa ulaşabilmek için, yapılacak iş ya da eylemle ilgili bilgi, beceri, yeterlilik ve davranış özellik-lerine sahip olmak gerekir. Performans, anılan vasıf ve özelliklerin hedef doğrultusunda örgüt-lenip uygulamaya geçirilebilmesi yeteneğidir.

Mesleki performans, iç ve dış çevrenin ge-reksinimlerine yanıt verirken, mesleğin gerek-lerini yerine getirebilme, bu bağlamda algılama, kavrama, planlama, uygulama ve iş görüp ve-rimli olabilme yeteneğidir.

Performans değerlendirmesi, öğrencilerin ne bildiğinin değil, bildikleriyle ne yapabilecek-lerinin ölçülmesidir.

Türk Dil Kurumu performans sözcüğü yerine başarım sözcüğünü önermektedir.

Eşdeğer terimler

İNG : performance

ALM : Leistungsverhalten

FR : performance

İlgili terimler

Amaç

Bilgi

Ehliyet

GELİŞTİRME(K) / UYGULAMA(K) / KORUMA(K)

PİYASA

Alıcılar ile satıcıların mal ve hizmetleri ya da diğer değerleri değişmek üzere bir araya geldikleri yer ya da kurumdur.


Açıklama

Piyasa, başlangıçta bir bina ya da başka bir yerdi. Bugün bile bazen alım satım konusu olan şeyin değişimi belirli bir yerde yapılmaktadır. Bununla birlikte, artık piyasa sözcüğü çoğun-lukla daha geniş anlamda kullanılmakta, potan-siyel alıcılarla potansiyel satıcıların, yüz yüze, basılmış kataloglarla ya da diğer reklam araç-larıyla telefon, faks, teleks veya elektronik po-sta gibi herhangi bir iletişim aracını kullanarak birbirlerine bağlandıkları ağı ifade etmektedir.

Eşdeğer terimler

İNG : market

ALM : Markt

FR : marché