Açıq Hökumətin Təşviqinə Dair Hökumət -vətəndaş Cəmiyyəti Dialoqu Platforması Azərbaycan Respublikası Hasilat Sənayesində Şəffaflıq

7. Hesabatın “Üzləşdirmə” bölməsi

Bu bölmə yeddi altbölmədən ibarətdir: 1) Gəlir növləri üzrə üzləşmə prosesi (xarici şirkətlər); 2) Hasilat sənayesi şrkətləri üzrə üzləşmə (xarici şirkətlər); 3) Hasilat sənayesi şrkətləri üzrə üzləşmə prosesi (yerli şirkətlər üzrə); 4) Gəlir növləri üzrə üzləşmə prosesi (yerli şirkətlər); 5) Hasilatın pay bölgüsü sazişləri üzrə dövlətə köçürülən gəlirlər; 6) Düzəlişlər. Bu bölmədə üzləşdirmə prosesinin nəticələri əks etdirilir. Üzləşdirmə prosesində hasilat sənayesi şirkətləri tərəfindən ödənilmiş və dövlət orqanları tərəfindən alınmış məbləğlər və həcmlər Auditor tərəfindən müqaisə edilərək fərqlər müəyyənləşdirilir və onların səbəbləri təhlil edildikdən sonra müvafiq korrektələr edilir. Bu bölmədə təqdim edilən cədvəllərdə, beləliklə, həm ilkin məlumatlar (şirkətlər və dövlət tərəfindən auditora təqdim edilmiş), həm fərqlər (varsa), həm də yekun rəqəmlər əks etdirilir.

Təqdim edilən cədvəllərdən aydın olur ki, bəzi xarici şirkətlər (Azərbaycan (AÇG) Limited, Azərbaycan (Şah Dəniz) Limited, Azərbaycan (Şah Dəniz) Limited, Lukoyl Oversiz Shah Deniz, Petronas Azerbaijan Shah Deniz S.A.R.L, SGC Upstream MMC) pul ödənişlərinə dair öz ilkin məlumatlarında (auditora təqdim edilən) səhvlərə yol veriblər. Dövlət qurumlarının auditora təqdim etdikləri hesabatlarda (pul şəklində gəlirlərə dair) səhvə yol verilməmişdir.

Natura şəklində təhvil verilən xam neft həcməlirinə dair xarici şirkətlərin ilkin hesabatlarında səhvlərə yol verilməyib. Natura şəklində təhvil verilən təbii qazın həcminə dair də xarici şirkətlərin ilkin hesabatlarında səhvlərə yol verilməyib. Natura şəklində təhvil verilən səmt qazın həcminə dair isə xarici şirkətlərin ilkin hesabatlarında səhvlərə yol verilib. Səhv ilkin məlumatlar təqdim edən bu xarici şirkətlər olmuşlar: Abşeron İnvestment Limited, BP Eksploreyşn (Kaspian Si) Limited, Karasu Development Company.

Natura şəklində dövlətə təhvil verilən qızıl, gümüş, qızıl konsentratı, gümüş konsentratı və mis üzrə R.V.Investment Group Services xarici şirkətin və dövlətin auditora təqdim etdikləri hesabatlarda hər hansı fərq müəyyənləşdirilməmişdir.

Bölmədə yerli hasilat sənayesi şirkətləri və dövlət qurumları tərəfindən təqdim olunan ödənişlərin məbləğləri barədə də məlumat əks etdirilir. Müvafiq cədvəldən bəlli olur ki, ilkin hesabatında AzGerneft səhvə yol verib.

Gəlir növləri üzrə (Mənfəət vergisi, Royalti, ƏDV, Əmlak vergisi, Torpaq vergisi, Qiymət fərqi üzrə yığımlar, sair vergilər) ilkin hesabatlarında yerli şirkətlər bəzi səhvlərə yol vermişlər.

Cari bölmənin “Hasilatın pay bölgüsü sazişləri üzrə dövlətə köçürülən gəlirlər” altbölməsində neft, qaz, qiymətli metallar yataqlı üzrə şirkətlər tərəfindən dövlətə edilən ödəşlər əks etdirilir.

Cari bölmənin “Düzəlişlər” altbölməsində üzləşdirmə prosesində aşkarlanmış fərqlərin izahı və düzəlişləri qeyd edilir.

Bu bölmədəki məlumatlar Hesabatın məqsədləri baxımından kifayətedici sayıla bilər.