Adi: ariF Özbeyli GÖrevi:ÖĞretmen ( yilmaz kayalar anadolu lisesi – erbaa/tokat) Tarih I tariHİn tanimi ve konusu

ESKİ ÇAĞLARDA TÜRKİYE’NİN ÇEVRESİNDE KÜLTÜR VE MEDENİYETLER

(MEZOPOTAMYA,MISIR,EGE VE DOĞU AKDENİZ MEDENİYETLERİ)

KÜLTÜR VE MEDENİYET ÖZELLİKLERİ

Mezopatamya’da Sümerler,Akadlar, Babilliler,Asurlular,Elamlar yaşamışlardır.

Mısır tarihinin en önemli olayı Hititlerle yapılan Kadeş savaşı ve antlaşmasıdır.

Ege göçleriyle zayıflayan Mısır imparatorluğu, daha sonra Pers hakimiyeti altına girmiştir.

Mısır’da kralın emirleri Tanrı buyruğu gibi algılanmıştır. Mezopotamya’da Patesi adı verilen rahip krallar vardı. Yunanistan’da önce krallık daha sonra aristokratik ve son olarak da demokratik yönetim uygulanmıştır.

İbranilerle tek tanrılı dini inanç başlamıştır.Diğer uygarlıklarda çok tanrılı dini inanç hakimdi.

Halk eşit olmayan sosyal sınıflardan meydana gelmiştir.

Dünyada ilk kanunlar Sümer kralı Urugakina tarafından hazırlanmıştır.Babil kralı Hammurabi Mezopotamya’nın bütün kanunlarını toplamıştır.Sümer kanunları tazminat ,Babil kanunları da Kısas esasına dayanır

Mısır, tarım, madencilik Mezopotomya, tarım, hayvancılık ve ticaret Yunanlılar ve Fenikeliler özellikle deniz ticareti İbraniler de ticaretle uğraşmışlardır.

Sümerler ilk defa yazıyı kullanmışlardır.(çivi yazısı) Fenikeliler ilk alfabeyi oluşturmuşlardır.

Güneş yılına dayalı ilk takvimi Mısırlılar kullanmıştır. Pi sayısını yine ilk defa kullananlar Mısırlılar olmuştur.

Sümerler,aritmetik ve geometrinin temellerini atmışlardır.

Yunanistan’da da özellikle felsefe gelişmiştir

 

Milattan önce 4-5. yüzyıllarda yaşayan, Sokrat’ın öğrencisi ve Diyojen’in hocası olan meşhur Yunan filozoflarından Antisthene bir gün bazı ahlaksız insanların kendisini övüp göklere çıkardıklarını işitince müthiş bir korkuya kapılmış, ne diyeceğini şaşırmış ve hemen duygusunu şöyle dile getirmiş:

-Ödüm kopuyor, acaba fena bir şey mi yaptım!..

Hz. Süleyman’ın karşısına getirilen iki kadın, ortalarında bulunan çocuğun kendi çocukları olduğunu iddia ediyorlardı. Hz.Süleyman halkın ve devlet adamlarının önünde bu meseleyi şöyle halletti. Hz.Süleyman kadınlara:

-“Bir çocuğun annesi bir tane olur, ama sizler iki kişisiniz. Gelin bu işi kardeşçe halledelim” dedikten sonra, yanı başında bulunan cellada şöyle dedi:

-“Şu çocuğu al, tepesinden hayalarına kadar kesip ikiye ayır, bir parça bu kadına bir parçasını da öteki kadına ver.”

-Cellad, çocuğu aldı kılıcı ile ikiye böleceği sırada kadınlardan biri acı bir çığlık atarak haykırdı:

-“Allah adı için vurma.”

Hz.Süleyman:

-“Neden vurmasın?” dedi. Kadın ağlıyordu. Ötekisi gayet sakindi.

Hz.Süleyman ağlamayan kadına dönüp:

-“Sen verdiğim hükme razı mısın?” dediğinde kadın da “razıyım” diye cevap verdi. Bu sefer Hz.Süleyman:

-“Gerçek ana, ağlayan ve çocuğun öldürülmesine razı olmayandır, çocuğu anasına veriniz. Diğeri de zindana atılsın.”

BİLGİ BİR HAZİNEDİR,ANAHTARI İSE SORUDUR.

İLKÇAĞ MEDENİYETLERİYLE İLGİLİ TERİMLER

Kast Sistemi:Hint medeniyetinde görülen meslekleri babadan oğula geçen ve aynı geleneklere bağlı bulunan eşit olmayan gruplar topluluğudur.

Ariler:M.Ö.XIII.yüzyıl sonlarında Hindistan’a gelip yerleşmiş olan Avrupa kökenli bir kavim.

Satrap:Pers İmparatorluğu’nda eyaletlere verilen isim.

Ensi(Patesi):Sümerlerde şehirlerin başında bulunan rahip-krallara verilen isim.

Lugal:Birkaç Sümer şehrini ele geçiren patesilere verilen unvan.

Lugal-Kalma:Bütün Sümer bölgesini idaresi altına alan patesilere verilen unvan.

Ziggurat:Sümer tapınaklarına verilen isim.

Pankuş:Hititlerde görülen ve asillerden oluşan bir meclis.

Anallar:Hitit krallarının her yıl tanrılarına hesap vermek amacıyla tuttukları yıllıklar.

Tapetes: Frigyalıların ürettikleri halı ve kilimlere verilen isim.

Senato:Roma medeniyetinde krala danışmanlık ihtiyar meclisi.

Comita Curiata:Roma’da yasama organı durumunda olan ve patricilerin toplanmasıyla kurulan meclis.

Konsül:Roma’da iki kişiden oluşan ve iki ayda bir değiştirilen yönetim kurulu.

Patrici:Roma’nın ilk yerlileri olan soylular sınıfı.

Plep:Roama’ya sonradan yerleşmiş,Roma egemenliğini kabul etmiş ve hiçbir siyasal hakkı bulunmayan bir sınıf.

Nom:Mısır şehir devletlerine verilen isim.

Linear A ve B:Girit Medeniyeti’nde görülen yazı çeşidinin adıdır.

Tiran:Yunan şehirlerinin başında bulunan krallara verilen isim.

Arhon:Yunan medeniyetinde kanun yapıcı devlet adamlarına verilen isim.

Bazilika:Hristiyanların eski Roma mahkemeleri şeklinde yaptıkları ilk kiliselere verilen isim.

Oligarşi:Siyasi iktidarın bir zümrenin elinde olması.

Vassal devlet:Küçük bir devletin büyük bir devlete bağımlı olması.

Höyük:Tarih boyunca türlü sebeplerle yıkılan yerleşme bölgelerinde,yıkıntıların üst üste birikmesiyle oluşan ve çok defa içinde yapı kalıntılarının gömülü bulunduğu yayvan tepe.

Megaron:Tunç çağında Anadolu’da Ege’nin doğu ve batı kıyılarındaki bölgelerde ortaya çıkan yapı tipi.

Konsil:Doktrin(öğreti) ve kilise konularında karar veren piskopos ve ilahiyatçılar grubu.

Koloni:Bir devletin kendi sınırları dışında ele geçirip yönettiği veya başka ülkede yerleşmiş insan topluluğu.

Dolmen:Tarih öncesinde uzunca ve kaba şekilde iri taşların yan yana ve karşılıklı dikilmesi,üzerlerine