Afse a fəLSƏFƏ və sosial-siyasi elmlər elmi-nəzəri jurnal

DHAMMAYA RIAYƏT EDƏN BARƏDƏ FƏSIL

256

Tez-tələsik məqsədə atılan dhammaya riayət edən deyil. Müdrik isə həm bunu, həm də o birini tərəziyə qoyur: doğrunu və doğru olmayanı.

257

O, başqalarını zor tətbiq etmədən aparır, dhammaya müvafiq olaraq, eh­tirassız. Dhammanı qoruyanı, müdrik olanı “dhammaya riayət edən” adlandırırlar.

258

Çox danışdığına görə deyil ki, o müdrikdir. Sakit olanı, nifrətdən azad olanı, qorxu bilməzi “müdrik” adlandırırlar.

259

Çox danışdığına görə deyil ki, o dhammaya bələddir. O kəs ki, dham­ma­ya qarşı sayğısız deyil, o kəs ki, az savadlı olsa belə, onu bütün bədəni ilə hiss edir, o, həqiqətən, dhammaya bələddir.

260

Başı ağardığına görə deyil ki, o böyükdür. O qoca yaşlarındadır, lakin onu “əbəs yerə qocalmış” adlandırırlar.

261

O kəsdə ki, həqiqət və dhamma, özününü məhdudlaşdırma, təslimiy­yət var, o kəs ki, qüsursuz və müdrikdir, onu “böyük” adlandırırlar.

262

Paxıl, xəsis, sürüşkən insan təkcə bəlağət yaxud gözəl sifət hesabına cəlbedici olmur.

263

O kəsdə ki, bu məhv edilmişdir, kökündən qoparılmışdır, ləğv edil­miş­dir,o kəs ki, müdrikdir və nifrətdən imtina etmişdir, onu “cəlbedici” ad­lan­dırırlar.

264

Sözəbaxmaz və yalançı təkcə qırxılmış başa görə zahid olmur. Bu nə zahiddir, əgər o simicdirsə və arzularla doludursa?

265

Lakin o kəs ki, şəri tamamilə tabe etdirir, – balacasını, ya böyüyünü, – o kəsi “zahid” adlandırırlar, zira o şəri sakitləşdirmişdir.

266

O ona görə bhikşu deyildir ki, başqalarından sədəqə istəyir. Bütün dham­manı öyrənmədən bhikşu olmurlar.

267

O kəs ki, bu dünyada xeyir və şərdən yüksəkdə durur, yaxud saleh hə­yat tərzi sürür, kim ki, burada bilikli yaşayır, məhz beləsini “bhikşu” adlan­dı­rırlar.

268-269

Axmaq, cahil hətta susmağa riayət edirsə belə muni olmur. O müdrik ki, tərəziyə malik kimi yaxşını seçir və pisdən yayınır, muni odur; məhz ona görə də o munidir. Bu dünyada həm bunu, həm də onu tərəziyə qoyan, elə məhz o “muni” çağırılır¹.

270

O nəcib deyil, əgər canlı məxluqlar üzərində zorakılıq edirsə. Onu on­da nəcib adlandırırlar ki, o heç bir canlı məxluq üzərində zorakılıq etmir.

271-272

Yalnız itaətlə və rituallarla və ya həmçinin çox elmliliklə yaxud özü­nədalma ilə yaxud tənha gecələmə ilə - mən adi dünyəvilər üçün əlçatmaz olan arhatlığa yetişə bilməyəcəm! Ey bhikşu! Məgər siz arzularınızın məh­vinə nail olmadan məmnun ola bilərdinizmi?

7.