Ağ Analizi ve Haritalama Yönteminin

Tablo 4: Çizge kuramında kullanılan bir sosyo-matrise örnek. Her sıradaki ‘1’ler ilgili sütunla bir bağlantı olduğunu gösterir; yani Jane’in Maria ve Eduardo ile bir bağı vardır. Her bağlantının simetrik olması gerekmez, bu örnekte Eduardo’nun Jane’le bir bağı yoktur.
SNA’nın hayli güçlü teknikleri olsa da kimi sıkıntılar da yok değildir (bu konuda bir özet için bkz. Tablo 5). Genellikle örgütlerin anlamak istedikleri ağlar ölçülmesi son derece güç ağlardır. Örneğin, örgütler arasındaki ‘destek’ ve ‘güç’ ilişkilerini düzgün bir şekilde tanımlamak son derece güçtür. İyi bir tanım bulunabilse, kavramın kendisi doğrudan ölçülebilir olmayabilir. Çıkar ilişkilerine göndermede bulunabilmek için kullanılacak ölçülebilir ilişkiler bulmak gerekebilir. Daha da somutlaştırmak için kendi dost ağını analiz etmek isteyen bir örgütü ele alalım. Bu örgütün her bir üyesinin kafasının içine bakıp birbirleri hakkında ne düşündüklerini öğrenmenin bir yolu yok (çok şükür ki!). Örgüt her bir üyesine birbirleri hakkında bir dizi soru sorabilir, fakat bir dizi nedenden ötürü bu sorulardan gereken bilgi elde edilemeyebilir. Her kişinin farklı arkadaşlık tanımlarına sahip olması son derece mümkündür. Örgütün elindeki diğer bir seçenek, arkadaşlık tanımını nesnel olarak gözlemlenebilir davranışlar üzerinden yapmaktır: Üyeler ne sıklıkla ziyarete geliyorlar? Üyeler aralarında hediye alışverişi yapıyorlar mı, birbirlerine destekte bulunup aynı etkinliklere katılıyorlar mı? Bu türden ölçülebilir şeyler ağlara özgü değildir; çoğu durumda bir ölçme söz konusu olduğunda ortaya çıkarlar.

Bir başka sorun da düğümleri birbirine bağlayan tek bir ‘Ağ’dan bahsetmenin imkânsız oluşudur, birbirinden farklı pek çok türde ağ mevcuttur. Çünkü herhangi iki antite arasında birden çok ilişki türü ve analiz seviyesi vardır. Örneğin, iki örgüt şu nedenlerle birbirine bağlı olabilir:

• 
  Biri diğerini fonluyordur,
  
• 
  Ortak bir projede işbirliği yapıyorlardır,
  
• 
  Örgütteki insanlar birbirine e-posta atıyorlardır,
  
• 
  Web sitelerinde birbirlerine link veriyorlardır,
  
• 
  Benzer işler yapıyorlardır,
  
• 
  Aynı konferanslara katılıyorlardır,
  
• 
  Aynı makalede anılmışlardır,
  
• 
  Çalışanları birinden diğerine geçmiştir.
  

Bu ilişki türlerinden her biri bir ağ inşa etmek için kullanılabilir. Bu durum bir esneklik sağlasa da, eldeki sorulara yanıt vermek için hangi ağın ya da ağların uygun olacağını tespit etmek son derece güçtür. Diğer metodolojik ve etik sorunlar ileride tartışılacaktır. Sosyal ağ analizlerine dair daha kapsamlı bilgi için John Scott’ın⁴ kolay okunur özetinden ya da Hanneman ve Riddle’ın⁵ beraber kaleme aldıkları metinden faydalanılabilir.