Ağ Analizi ve Haritalama Yönteminin

Yoğunluk Yoğun (dense) ya da yüksek-bağlantılı ağlarda her bir düğümün çok sayıda bağlantısı vardır ve ağdaki diğer düğümlerin çoğuyla bağlantılanma eğilimi gösterir (Şekil 2a). Düşük-yoğunluklu ya da gevşek ağlarda da bazı düğümlerin çok sayıda bağlantıya sahip olması mümkündür, ama düğümlerin büyük çoğunluğu birbiriyle bağlantılı değildir (Şekil 2b). İlginç ve çalışması faydalı ağlar gevşek ağlardır. Çok gevşek ağlarda izole birimler ya da bağlantısız bileşikler (birbiriyle bağları olan ama ağın diğer kısımlarıyla ilişkisi olmayan düğüm grupları) bulmak mümkündür.

Mesafe Ağlarda mesafe denilince genellikle bir düğümden bir diğerine seyahat edebilmek için atılması gereken adımlar kastedilir, her bir bağ bir adım sayılır. Bir düğümün komşuları yereldeki diğer düğümlerin oluşturduğu gruplardır; ufak bir mesafe tarandığında bulunabilirler, hatta kaynak düğüme bağlı bile olabilirler. Yoğun yerel komşuluklara sahip ağlar, yüksek kümelenme (clustering) derecesine sahip ağlar olarak tarif edilirler.

Merkeziyet Ölçülen şeyin ne olduğu konusunda önemli ayrımlar doğuran farklı merkeziyet ölçümleri vardır, fakat temel fikir bir düğümün ağın ne kadar “ortasında” (ne kadar bağlı ve bütünleşmiş) olduğunu bulmaktır. Bir kez daha tekrarlamak gerekirse, merkeziyet ölçüsü araştırmacının hedeflerine ve ağın kategorisine bağlıdır.


Şekil 2: Her birinde 50 adet düğüm bulunan farklı türden ağlar.

Düğüm grupları arasındaki ilişkileri ve bağları tasvir eden yukarıdaki özelliklere ek olarak daha büyük ilişki yapılarına dair betimleyici kategoriler de mevcuttur. Aşağıdaki kavramlar, bir ağdaki bağların genel örüntüsüne dair daha rafine tanımlar sunarlar.

Ağaç tipi hiyerarşide her bir düğümün altında çok sayıda çocuk vardır ama üzerlerinde yalnızca tek bir ebeveyn bulunur. Şekil 2c düğümler hiyerarşik bir konumlandırmaya tabi tutulmadan çizilmiş bir ağacı gösterir. Çapraz bağlar (dallar arasındaki bağlar) ağaç tipindeki bir ağda görülmez. Safi ağaç türü ağlara doğal olarak ortaya çıkmış ağlarda pek rastlanmaz, ama bunlar sınıflandırma sistemlerinde veya katı bir hiyerarşinin söz konusu olduğu durumlarda sıkça kullanılır. Farklı dallardaki düğümler arasında çapraz bağların olduğu ağaç-benzeri ağlara rastlamak daha olasıdır.

Küçük-dünya terimi çok ufak ve birbiriyle sıkı sıkıya bağlı gruplara sahip ağları tarif etmek için kullanılır (Şekil 2d). Diğer bir deyişle, küçük-dünya ağları yerel anlamda yoğun ağlardır, fakat bunlarda grupları birbirine bağlayacak kısa-yol bağları gevşektir. Bu ağlarda sürpriz sonuçlara varmak mümkündür, iki insan arasında yalnızca altı kişi olduğuna dair sıkça duyulan lafız da buradan türemiş olabilir.² Kendiliğinden doğal olarak ortaya çıkan ağlar genellikle bu türden bir özellik sergilerler.

Merkez-çevre terimi ortalarda yoğun, uçlarda ise gevşek ağlar için kullanılır (Şekil 2e). Buna göre birbirleriyle daha yoğun bağlara sahip bir merkez grup, onun etrafında da bu merkezle bağları olan ama birbirleriyle pek bağlanmayan daha çok sayıda düğüm vardır. Bunların da çevresinde en fazla bir iki bağa sahip çevre düğümleri vardır, bunların çok azı doğrudan merkeze bağlıdır.