Ajiniyoz nomidagi nukus davlat pedagogika instituti

Pentium III rusumli protsessor 
1999 yil Intel korporatsiyasi Pentium III va Pentium III Xeon protsessorlarini 
havola etdi. Stol ustiga о‘rnatiladigan shaxsiy kompyuterlar uchun mо‘ljallangan 
Intel Pentium III protsessorida zikr etilgan yilga qadar ish unumdorligini misli 
kо‘rilmagan darajada oshishi, boshqarilish va Internet bilan ishlash qulayligini 
ta’minlash borasida erishilgan texnologik yutuqlar mujassam etilgan. Internet 
foydalanuvchilari va axborot berib boriladigan multimedia-ilovalar uchun asosiy 
innovatsiya (yangi paydo bо‘lgan narsa) – axborot oqimlariga oid SIMD-
kengaytirishlar bо‘ldi. Ularga kirgan 70 ta yangi komandalar tasvirlar, 3D-grafikalar, 
tovushli va video axborot oqimlariga ishlov berish, shuningdek nutqni tanib olish 
imkoniyatlarini sezilarli darajada kengaytirdi. Internetilovalarning kelgusi avlodlari 
uchun ham yetarli bо‘ladigan quvvati uchun ham Pentium III protsessor – uzoqni 
kо‘ra bilgan shaxsiy kompyuter foydalanuvchilari uchun a’lo kompyuter bо‘lib qoldi. 
Mazkur protsessorlarning barchasi 0,18 mikronli ilg‘or ishlab chiqarish 
texnologiyasi asosida ommaviy ravishda ishlab chiqariladi. Ushbu texnologiya takt 
chastotasining oshishini, bir qator muhim yangiliklar kiritilgani bois ish unumdorligi 
yanada ortishini, energiya iste’moli pasayishini ta’minladi, о‘lchami odam sochi 
tolasining besh yuzdan bir qismi о‘lchamiga teng narsalarga ishlov berish 
imkoniyatini beradi. 
Stol ustiga о‘rnatiladigan va olib yuriladigan shaxsiy kompyuterlar uchun 
chiqarilgan Pentium III, shuningdek, serverlar va ish stansiyalari uchun ishlab 
chiqarilgan Pentium III Xeon protsessorlari prinsipial jihatdan yangi sanalgan bir 
qator о‘ziga xos texnologik xususiyatlarga ega. Bunday xususiyatlar jumlasiga 
Advanced Transfer Cache rusumli 2 darajaga mansub kesh-xotira qurilmasi hamda 
tizimga oid takomillashtirilgan buferlashtirish jarayoni kiradi. 
Advanced Transfer Cache texnologiyasining qо‘llanilishi protsessor yadrosi bilan 
protsessor ichiga о‘rnatilgan, 256 Kbayt hajmli 2- darajaga mansub tо‘la tezlik bilan 

---

=-43-= 
ishlovchi kesh-xotira qurilmasi о‘rtasidagi signal о‘tkazish yо‘lini ikki hissa 
kо‘paytirish imkonini yaratdi. 
О‘z navbatida, tizimga oid takomillashtirilgan buferlashtirish jarayoni 
“buferlar”ning soni ortishi tufayli ma’lumotlarning tizim shinasidan protsessorga 
jadal о‘tishini ta’minlaydi. 
0,18 mikronli yangi ishlab chiqarish jarayonida ftor bilan legirlangan kremniy 
dioksididan (SiOF) tayyorlangan kam hajmli izolyatorlarga ega alyuminiydan 
qilingan olti qatlamli о‘zaro birikmalar qо‘llaniladi. Bu esa, о‘z navbatida, iste’mol 
qilinadigan kuchlanishni 1,1-1,65 Voltga qadar pasaytirish imkonini yaratadi 
(bugungi protsessorlar ichida eng kо‘p energiya iste’mol qiladiganlari 1,35 Volt 
kuchlanish iste’mol qiladi). Pentium III protsessorlari kontaktlari bir tomonda 
joylashtirilgan kartridj kо‘rinishida ishlab chiqariladi (Single Edge Contact Cartridge 
2, S.E.C.C.2). Bunday kartridj protsessorni о‘rnatish va himoya qilish qulayligini 
hamda kelgusida ishlab chiqariladigan yuqori unumdor tizimlarga moslashishini 
ta’minlaydi. 440BX rusumli AGPplatforma bilan mos kelishi protsessorning mavjud 
tizimlarga о‘rnatish imkonini beradi va kompyuter bozorida yanada yangi 
kompyuterlar chiqarilishini jadallashtiradi.