Ak (Benî Ak)

AKINCI, Ahmet Cemil

(1914-1984) Dinî ve tarihi romanlanyla tanınan yazar.

Babasının görevli bulunduğu Akkâ'da (Filistin) doğdu. Baba tarafından ataları Rumeli sipahilerinden olduğu ve bu se­beple aile Sipahizâde lakabı ile anıldığı için ilgili kanundan sonra Akıncı soyadı­nı aldı. Babası, tahsilini Fâtih medrese­lerinde tamamladıktan sonra Suriye, Hi­caz ve Mısır'da maarif müfettişliği, çe­şitli yerlerde sultânı müdürlüğü yapan Abdürrahim Hilmi Bey, annesi ise Ara­bistan'ın çeşitli bölgelerinde rüşdiye müdireliklerinde bulunan Fatma Hanım'dır.

Suriye'nin İngilizler tarafından işgali üzerine 1919'da ailesiyle birlikte Maraş'a geldi ve burada üzerinde derin izler bı­rakmış olan Ma&ş muharebesini gör­dü. Kayseri'de başladığı tahsil hayatı­na Adana'da devam etti. 1929da Kule­li Askerî üsesi'ne girdi. Harbiye ve Top­çu Atış Okulunu tamamladıktan sonra 1934te topçu teğmeni olarak orduya katıldı. Ordunun çeşitli kademelerinde yirmi altı yıl görev yaptı, 1960'ta albay rütbesiyle emekli oldu. Başta Yeşilay Cemiyeti olmak üzere birçok hayır der­neklerinde çalıştı. 1 Ocak 1984'te İs­tanbul'da öldü.

Küçük yaştan itibaren hikâye, roman ve şiirle meşgul olan Akıncı'nın genel­likle dinî ve millî konulan işlediği kırk­tan fazla eseri vardır. Kitaplarının bir­çoğunda olduğu gibi. Hz. Âdem'den baş­layıp bütün peygamberlerin hayatını ge­niş hayal dünyasında şekillendirdiği olay­larla süsleyerek kaleme aldığı “Kabe'ye Doğru” serisinde de onlann yaşadığı devirleri canlandırırken kesin ifadelerle zikrettiği bazı hadiselerde Ahd-i Atîk'i kaynak alan İsrâiliyat türü eserlere da­yandığı anlaşılmaktadır. Ele aldığı bazı olayları bir taraftan âyet meâlleriyle desteklerken diğer taraftan pek mute­ber sayılmayan kaynaklardan nakiller yapmıştır. Rahmet Müjdecisi Hz. Muhammed'in Hususiyetleri adlı eserin­de, “Ümmî Değildi” başlığı altında, Hz. Peygamberin okuma yazma bildiğini id­dia ederken bu konudaki rivayetleri te'vil etmekte ve kendine göre yeni yo­rumlar getirmektedir. Aynca eserlerin­de rastlanan bazı ifadelerde yerleşmiş dinî hassasiyete pek dikkat etmediği de görülmektedir. Tarihî romanlardaki üslûbun dinî temaları işlediği romanlarına nisbetle daha başarılı olduğu söy­lenebilir. Buna rağmen Akıncı, romanlarındaki olayların örgüsü ve anlatımın kolay anlaşılır, akıcı ve açık oluşuyla eserlerinin zevkle okunmasını sağlamış, özellikle gençler ve geniş halk kitleleri üzerinde etkili olmasını bilmiştir.

Eserleri. Dinî Romanları: Kabe'ye Doğ­ru. “Büyük Kısas-ı Enbiya” ve “Peygam­berler Tarihi” adlarıyla da anılan bu se­ri Hz. Âdemden başlayarak Hz. Müsâya kadar bütün peygamberlerin her bi­ri bir kitapta olmak üzere anlatıldığı yirmi yedi cilt halinde ve yaklaşık 5500 sayfa hacmindedir. ³⁰⁹; Kabe'den Fışkıran Nûr. “Sevgili Peygamberimiz” yan başlığını da taşıyan eser on beş cilttir ³¹⁰; Rahmet Müjdecisi Hazret-i Muhammed'in Hususiyetleri ³¹¹; Hazreti Ebûbekir ³¹²; Hazreti Ömer ³¹³; Hazreti Osman ³¹⁴; Hazreti Ali ³¹⁵; Haz­reti Hatice ³¹⁶, Halîlü'r-Rahman Hazreti İbrahim ³¹⁷; Hazreti Peygamberin Savaşları ³¹⁸; Sabır Çağlayanı Pey­gamber Hazreti Eyyûb ³¹⁹; Hızır'ı Arayan Peygamber ³²⁰; Hazreti Aişe ³²¹; Hazreti Fâtıma ³²²; Hazreti Amine ³²³; Hazreti Hamza ³²⁴; Mihmandâr-ı Resul Hâlid Bin Zeyd Ebû Eyyüb el-Ensâri³²⁵; Halid Bin Velid ³²⁶; Hazreti Bilâl-i Habeşî ³²⁷; Haz­ret-i Veysei Karânî ³²⁸; Ashab-ı Kehf ³²⁹; Son Mucize ³³⁰; Dinî Hikâyeler ³³¹; Lokman Hekim ³³²; Gir Cennetime ³³³; Cinler Âle­mi ³³⁴

Millî Romanla­rı: Asil Düşman ³³⁵; Hilâllerin Gölgesinde ³³⁶; Mehmetçikle 30 Yıl ³³⁷; Selçuk Kartalı Aldoğan Malazgirt'e ³³⁸; Elit Sultan ³³⁹; Yaylanın Derdi ³⁴⁰; Yüzbaşı Muraf ³⁴¹

Bibliyografya

1) Maddenin yazımında ailesinden elde edilen bilgilerle, Akıncı'nın bazı eserlerinden faydalanılmıştır. ³⁴²

AKİDE

Bk. Akaid.³⁴³

AKÎDETÜ İBN DAKİK1'L-ÎD

Şafiî âlimlerinden Takıyyüddin Muhammed b. Ali b. Dakîku'lîd'in (ö. 702/1302) akaide dair risalesi.

Kâtip Çelebi tarafından İbn Dakikulıd'e nisbet edilen ³⁴⁴ risale ilâhiyyât nübüvvât sem'iyyât ve imamet konularından oluşur. Âlemin yaratılışı bahsi ile başlayan ilâ­hiyyât kısmında, hudûs delili açıklan­dıktan sonra Allah'ın sıfatları, yön ve mekândan tenzihi, istiva, irade hür­riyeti, Allah'ın görülmesi (rü'yetullah), kulların fiilleri ve Allah hakkında mec­buriyet (vücûb' alellah) fikrinin reddi gi­bi konular anlatılır. Nübüvvât kısmında, peygamberliğin mucize ile ispatı, Hz. Muhammed'in nübüvveti ve Kur'anın İ'câz yönleri kısaca zikredilir. Risale, nasların bildirdiği ve aklın mümkün gördüğü sem'iyyât konularını sıraladıktan sonra ilk dört halifenin fazilet sırası ve ima­metin şartları bahsiyle sona erer. Ese­rin bugüne kadar rastlanan tek nüsha­sı Süleymaniye Kütüphanesi'ndedir. ³⁴⁵

Sekiz varaktan oluşan risalenin büyük bir kısmı Allah'ın sıfatlan konusuyla il­gilidir. Ehl-i sünnet akidesini işleyen bu küçük risalenin bilinen tek şerhi İbrahim b. Ebû Şerîf el-Kudsînin el-İkdun-nazîd adlı eseridir. ³⁴⁶

Bibliyografya

1) İbn Daklku'l-İd. 'Akide, Süleymaniye Ktp., Şehid Ali Paşa, nr. 1803/3, vr. 60 vd.;

2) Keşfü'z-zunûn, II, 1157;

3) Hediyyetü’l'arifin, I, 25. ³⁴⁷