Aldegid va ketonlarning tabiatda uchrashi, Gomologik qator. Tuzilishi va nomlanishi



Yüklə 156,4 Kb.
səhifə3/4
tarix03.06.2023
ölçüsü156,4 Kb.
#127723
1   2   3   4
kimyo9

Birikish reaksiyalari.1.Aldegid va ketonlar Ni katalizatori ishtirokida vodorodni biriktirib olish mumkin.
Bunda aldegidlardan birlamchi, ketonlardan ikkilamchi spirtlar xosil bo’ladi:

R – C – H + H2 R – CH2OH

O
R – C – H + H2 R – CH – R
 
O OH

Aldegid va ketonlar sianid kislotani biriktirib oksinitrilga aylantiradi.


R OH
R – C = O + HCN C
H CN
Oksi nitrildan oksikislota va a - aminokislotalar sintez qilish mumkin.
O’rin olish reaksiyalari. Quyida aldegid va ketonlarning karbonil gruppasidagi kislorodning ba`zi birikmalari bilan o’rin olish reaksiyalarini ko’rib chiqamiz.
1.Aldegid va ketonlar gidroksilamin NH2OH bilan oksimlar xosil qiladilar.
O
CH3 – C + H2NOH CH3 – C =NOH +H2O
H H
Sirka aldegid oksimi
CH3 CH3
C=O+H2NOH C=N – OH + H2O
CH3 CH3
atseton oksimi
2.Aldegid va ketonlarga gidrazin NH2 - NH2 ta`sir ettirilsa, gidrazonlar xosil bo’ladi:
O
R – C + H2N - NH2 R - C = N – NH2 +H2O
H H
R R
C=O+H2N – NH2 C=N – NH2 + H2O
R R
3.Aldegid va ketonlardagi karbonil gruppa bilan bevosita boglangan uglevodorod-dagi a - vodorod atomlari juda aktiv bo’lib, ular galogenlar bilan osongina o’rin almashinishi mumkin.
Masalan:
O O
СН3 – CH2 - C + Br2 – CH3 - CH - C + HBr
H Br H
a- brompropion aldegid
4.Aldegid va ketonlarning oksidlanishi. Aldegidlarning kumush gidrooksidning ammiakli eritmasi bilan oksidlanishi "kumush ko’zgu" reaksiyasi deyiladi. Bu reksiyadan aldegidlarning sifat analizida keng foydalaniladi.


O
R – C +[ Ag ( NH3)2]+ OH- R – COONH4 + NH4OH +Ag
H
Ketonlar faqat ishqoriy va kislotali muhitda KMnO4 yoki K2CrO7 kuchli oksidlovchi ta`siridagina oksidlanadilar. Oksidlanish jarayonida molekulalar parchalanib ketadi.
O O
CH3 - CH2 - C – CH2 – CH3 + 3[O-] CH3 – C + CH3 – C

Yüklə 156,4 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin