HÂRİCİLİK
VE HÂRİCİLİĞİN BELLİ BAŞLI TEMEL ÖZELLİKLERİ
Haricilik, Kur’an’ı sloganlaştırarak yanlış yorumlayıp fitne çıkaran ve Müslümanları birbirine düşüren çarpık bir anlayışın anatomisidir
Referansı olmaksızın veya geleneğe dayanmaksızın ortaya çıkan Hâricîlik hareketinin, gerçekte genel kabul görmüş İslâmî düşünüşten bir sapma olduğu söylenebilir. Hâricîler, İslâm dünyasında ilk şiddet olayı olarak kabul edilen Hz. Osman’ın öldürülmesi olayını toptan üstlenmiş, Cemel, Sıffin ve Nehrevân savaşlarının patlak vermesinde etkin rol üstlenmişlerdir. Hz. Ali de Hâricî gruba mensup bir kişi tarafından öldürülmüştür. Hâricîler, kutsal metinleri bedevî bir yoruma tabi tutmuş, Kur’an ve Hadis’e parçacı yaklaşmış ve onları literal ya da kategorik okumuşlardır. Cehâletleri ve kutsal metinleri kendi bütünlüğü içerisinde değerlendiremeyişleri nedeniyle Kur’an’ı yanlış anlamış ve bu yanlış algılama onları, Müslümanlara karşı kaba kuvvet kullanmaya sevk etmiştir. Bedevîliğin, cehâletin ve kabilevî unsurların, Hâricîliğin bir fırka olarak ortaya çıkışında etkin rolü olsa da, gerçekte Hâricîliğin doğuşunda münâfık önderlerin belirleyici rolü olmuştur.
Tarihte gerçekleşmiş acı tecrübelerin, aradan yüzyıllar geçmesine karşın bugün niçin sıkça tekrarlanıp değerlendirildiği sorgulanabilir. Ancak bilinmelidir ki, tarihte oluşan müspet veya menfi hiçbir olay boşuna olmamıştır. Kuran’da anlatılan kıssalar gibi tarihsel olaylar da bizim için birer işaret taşları olarak zamanla tekrarlanabileceğini gösterir. Zaten önemli olan kıssa veya tarihsel olaylarda anlatılan olaydan çok, bu olaylardan bütün zamanlar için çıkarılabilecek evrensel değerlerdir. Haricilik, Kur’an’ı sloganlaştırarak yanlış yorumlayıp fitne çıkaran ve Müslümanları birbirine düşüren çarpık bir anlayışın anatomisidir; bundan dolayı her çağda değişik biçimlerde karşımıza çıkabilecek bir sosyal olgudur. Ayrıca Hz. Ali’nin böyle bir durumda gösterdiği tavır, Müslümanlara benzer durumlarda yol gösterecek niteliktedir.
Dostları ilə paylaş: |
