YEDİ ULULAR VE SÖZLÜ EDEBİYAT
Alevilikte sözlü edebiyatın yeri büyük. İbadetlerinde, cem ayinlerinde öğretilerinin önderleri saydıkları ozanların şiirlerini okuyan Aleviler için yedi ozanın yeri ayrı. Deyişleri, Aleviler için adeta kanun sayılan bu yedi ozan Yedi Ulular olarak anılıyor. Şiirleri ve deyişleri günümüzde de popüler olan bu ozanlar Seyyid Nesimi, Şah Hatayi, Fuzuli, Yemini, Virani, Pir Sultan Abdal, Kul Himmet.
Tasavvufi görüşü benimseyen ve Hallacı Mansur`un izinden giden Nesimi`nin eserleri Türkçe ve Farsça divanlar.
Safevi hükümdarı Şah İsmail`in mahlası olan Hatayi, Alevi cemlerinde nefesleri en sık tekrarlanan ozanlardan biri.
Şiirlerini hem Türkçe hem Arapça hem de Farsça söyleyen Fuzuli, Divan edebiyatımızın en önemli isimlerinden biri. Kerbela Olayı`nı anlatan "Hadikatü Süeda" (Mutluların Bahçesi) en önemli eserlerinden.
Yedi Ulular`dan Yemini`nin Hz. Ali`nin mitolojik yaşamını konu edinen "Faziletname" adlı kitabı 7 bin 300 beyitten oluşur ve Alevilerin temel kitaplarından biridir.
Bir Bektaşi ozanı olan Virani`nin 300`e yakın aruz vezniyle söylediği şiiri olduğu söyleniyor.
Asıl adı Haydar olan Pir Sultan Abdal, Fuzuli`den sonra adı en çok anılan Yedi Ulular üyesi. şiirlerindeki uyak, ölçü, biçim ve dil açısından halk edebiyatının dışına çıkmadı. Hiç aruz vezni kullanmayan Pir Sultan`ın şiirleri genellikle dörtlük formunda.
Kul Himmet`in Hz.Ali, 12 İmamlar ve Hacı Bektaş Veli`yi anlattığı nefesleri, her Alevi ceminin vazgeçilmez nefesleri arasındadır. İyi bir tekke ve tarikat eğitimi gören Kul Himmet, Pir Sultan Abdal`ın da mürididir.
ATEŞ-İ AŞKA
Gel gel yanalım
Ateş-i aşka!
Şule verelim
Ateş-i aşka!
Evvel aldandım
Pek kolay sandım
Düşünce yandım
Ateş-i aşka!
Ey padişâhım!
Affet günâhım,
Yanmaktır kârım
Ateş-i aşka!
Aman erenler,
Vârın erenler,
Yandım erenler
Ateş-i aşka!
Vârın erenler,
Dost`a gidenler,
Yandım erenler
Ateş-i aşka!
Vârım yitirdim,
Dost`a götürdüm,
Geçtim oturdum
Ateş-i aşka!
Aşk ehli ölmez,
Yerde çürümez,
Yanmayan bilmez
Ateş-i aşka!
Mansûr u Hallâç,
Dâr üzre mi`râç,
Sen de gözün aç
Ateş-i aşka!
Seyyid Nesimi,
Terk etti resmi
Yandırdı cismi
Ateş-i aşka!
NESİMİ
YALAN DÜNYA
Yürü bire yalan dünya
Yalan dünya değil misin
Hasan ile Hüseyin`i
Alan dünya değil misin
Ali bindi Düldül ata
Can dayanmaz bu firkate
Boz Kurt ile kıyamete
Kalan dünya değil misin
Tanrı`nın Aslan`ın alan
Düldül`ü dağlara salan
Yedi kere ıssız kalan
Kalan dünya değil misin
Bak şu kışa, bak şu güze
Ciğer kebab oldu köze
Muhammed`i bir top beze
Saran dünya değil misin
Pir Sultan`ım ne yatarsın
Kurmuş çarkını dönersin
Ne konarsın ne göçersin
Kalan dünya değil misin
PİR SULTAN ABDAL
Dostları ilə paylaş: |