Ali-Muhammedin sirleri indd

Müaviyə əcəmilərin alçaldılması əmrini verir
Ömrümə and olsun, ey qardaşım! Əgər Səhhakın oğlu kölənin diyəsini 
ərəbin diyəsinin yarısı qədər etsəydi, bu təqvaya daha yaxın olardı. Əgər mən 
bunun bir yolunu tapa bilsəydim və camaatın əksəriyyətinin qəbul edəcəyinə 

---

Ali-Muhəmmədin sirləri
133
ümidim olsaydı, bunu edərdim. Amma mən yaxın zamanda döyüşə gedəcəyəm. 
Camaatın parçalanmasından və mənə qarşı çıxmalarından qorxuram. Amma 
Səhhakın oğlunun onlarla etdiyi rəftar nümunə olaraq sənə yetər. Bu, onların 
alçalması və zəlil olması üçün kifayətdir. Bu məktubum sənə çatdığı zaman 
əcəmiləri alçalt və onlara əhəmiyyət vermə. Onları sürgün elə və heç birindən 
kömək alma, hacətlərinə müsbət cavab vermə.
Müaviyə Ziyadı Əbu Süfyana nisbət verir
Allaha and olsun, sən Əbu Süfyanın oğlusan, onun belindən çıxmısan. Ubeydə 
nəsil baxımında Adəmdən başqa bir nisbətin yoxdur. Ey qardaşım, sən mənim 
yanımda doğru danışan bir şəxssən. Mənə Bəsrədə olarkən Səhhakın oğlunun 
Əbu Musa Əşəriyə yazdığı məktubu oxuduğunu mənə bildirdin. Həmin vaxtlarda 
sən Əbu Musanın katibi idin və Əbu Musa da Bəsrə valisi idi. Sən onun yanında 
insanların ən rəzili vəziyyətində idin və amma Səqif qəbiləsinin müttəfi qlərindən 
olduğunu zənn edirdin. Əgər o gün də qəti olaraq (bu gün bildiyin kimi) Əbu 
Süfyanın oğlu olduğunu bilsəydin özünü əzəmət sahibi hiss edərdin və zinazadə 
əşərilərin katibi olduğuna görə utanmazdın. Sən də, mən də qəti olaraq bilirik ki, 
Əbu Süfyan babası Üməyyə ibn Əbdüş-şəmslə birlikdə ticarət üçün Şama get-
mişdi. Səfuriyyə şəhərindən keçdilər. Orada oğlu Abdullahla birlikdə kölə mahnı 
oxuyan qadını aldılar. Əbu Süfyan Üməyyə ibn Əbdüş-şəmsin yolunu gedirdi.
Əcəmiləri alçaldılması və bunun səbəbi
İbn Əbu Muit mənə dedi ki, Səhhakın oğlunun beş qarışlıq bir ip ilə birlikdə 
Əbu Musa Əşəriyə göndərdiyi məktubu oxuduğunu ona bildirmisən. Səhhakın 
oğlu ona belə yazmışdı: “Bəsrəliləri yanına dəvət et! Kölələrdən və İslamı 
qəbul etmiş əcəmilərdən kimin boyu bu ipin uzunluğuna çatırsa, boynunu vur”. 
Əbu Musa bu barədə səninlə məsləhətləşdi və sən onu bu işdən çəkindirdin 
və Səhhakın oğlu ilə bu barədə danışmasını məsləhət verdin. Əbu Musa da bu 
barədə Ömərə müraciət etdi və sən məktubunu Səhhakın oğluna apardın. Sən 
bunu kölələrə olan bağlılığın səbəbindən etdin və həmin gün sən Ubeydin oğlu 
olduğunu güman edirdin. Səhhakın oğlunu bu fi krindən döndərənə qədər israr 
etdin. Onu camaatın parçalanacağı ilə qorxutdun və o da fi krindən daşındı. Ona 
dedin: “Sən bu xanədan (Əhli-Beytlə (ə)) ilə düşmənçilik etdin. Əcəmilərin 
Əlinin ətrafında toplanmayacağından və Əlinin də onların yardımı ilə qiyam 
qaldırıb sənin hökumətini ortadan qaldırmayacağına əminsən?!” Səhhakın oğlu 
də bu işdən əl çəkdi.

---

134
Suleym ibn Qeys Hilali
Qardaşım! Səhhakın oğlunu fi krindən daşındırdığın zaman Əbu Süfyan 
nəslində səndən daha bədbəxt bir kəsin doğulmadığını anladım!
Səhhakın oğlu mənə onları öldürmək qərarından əl çəkməsinin Əli ibn Əbu 
Talibdən eşitdiyin bir sözün səbəb olduğunu söylədi. O mənə dedi: “İlk vaxtlarda siz 
bu dinlə əcəmiləri məğlub edəcəksiniz, sonra da onlar sizi məğlub edə cəklər”. Və 
belə demişdi: “Allah sizin əllərinizi əcəmilərlə dolduracaq, sonra onlar qarşınızdan 
qaçmayacaq dərəcədə güc əldə edəcək, boyunlarınızı vuracaq və qənimətlərinizi 
alacaqlar”. Səhhakın oğlu sənə dedi: “Mən bunları Peyğəm bərdən eşitmişdim. 
Elə məhz bunlar məni sənin yoldaşına (Əbu Musaya) onların öldürülməsi barədə 
məktub yazmağa məcbur etdi. Digər şəhərlərdəki nümayəndələrimə də belə məktub 
yazmağa qərar vermişdim”. Sən isə Səhhakın oğluna dedin: “Ey Möminlərin 
əmiri! Bunu etmə! Çünki Əlinin onları köməyə çağırmasından amanda deyilsən, 
onların sayı olduqca çoxdur. Sən Əlinin və Əhli-Beytinin şücaətindən, səninlə və 
yoldaşınla olan düşmənçiliyindən xəbərdarsan”. Səhhakın oğlunu bu fi krindən 
yayındırdın və mənə onu bu işdən çəkindirdiyini bildirdin. Bunu (kölələrə olan) 
təəssübünə görə etdin, nəinki Əlinin rəvayətinin qorxusundan.
Həmçinin bunu Osmanın xəlifəliyi zamanında Əli ibn Əbu Talibə də 
söylədiyini mənə dedin. O sənə belə demişdi: “Əcəmilər - Xorasan tərəfi ndən 
gələcək qara bayraq sahibləridir. Onlar Bəni-Üməyyənin səltənətinə son qoya-
caq və onları gördükləri hər yerdə öldürəcəklər”. 
Ey qardaşım! Əgər sən Səhhakın oğlunu bu işdən çəkindirməsəydin bu 
adətə çevrilərdi. Onları məhv edib köklərini qurudardı. Ondan sonrakı xəlifələr 
bir nümunə olaraq onu tətbiq edərdilər. Belə ki, onlardan geriyə nə bir tük, nə 
dırnaq və nə də bir od qığılcımı qalmazdı. Onlar dinin fəlakətidirlər!