−Алимләрин кәрамәтләри−

«Xalis incilər silsiləsindən» 
İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur:  
Ariflərin  vücudunun  sirri  və  batinlərinin  həqiqəti  üç  kök 
üstündə dayanıb: Qorxu, ümid, məhəbbət. 
 
Qorxu  elmin  bəhrəsidir,  ümid  yəqinin  bəhrəsidir,  məhəbbət 
dərkin (mərifət) bəhrəsidir.
1
  
«İmamın bəxşişi» 
Şeyx Məhəmməd Razi yazır: 
Böyük alim və şəxsiyyətlərdən eşitdim ki: 
Sahibi Zamani ləqəbi ilə tanınan şeyx İbrahim Türk Məhşədə 
−  imam  Rizanın  (ə)  ziyarətinə  getmişdi.  Uzun  müddət 
Məşhəddə qaldığı üçün pulu tükənir. Deyir:  
Pulum  qurtarandan  sonra  şəhərin  icra  başçısının  mədhində 
bir  qəsidə  yazdım  ki,  gedib  qəsidəni  oxuyub  əvəzində  bəxşiş 
alım. 
Yolda  fikrimi  dəyişib  öz-özümə  dedim:  Heç  Həzrətdən  (ə) 
utanmırsanmı?  Onun  ziyarətinə  gəlmisən,  amma  ondan 
qeyrisinə məddahlıq edib bəxşiş almaq istəyirsən?! 
Tez  istiğfar  edib  o  qəsidəni  həzrətin  adına  çevirdim  və 
hərəmə daxil olub ziyarətdən sonra ərz etdim: 
Ey  ağam!  Sənə  bir  mədihə  yazmışam,  bunun  müqabilində 
səndən bəxşiş gözləyirəm. 
Yazdığım  qəsidəni  astaca  oxumağa  başladım.  Qəsidə  başa 
çatandan  sonra  Həzrətdən  bəxşiş  verməsini  xahiş  etdim  və 
zirehə yaxınlaşdım. Zirehi öpmək istəyəndə gördüm əlimə bir 
əl toxundu və ovcuma nəisə basdı. 
Açıb gördüm bir dənə 10 tümənlik əskinasdır. O saat işin nə 
yerdə olduğunu anlayıb ərz etdim:  
 
1
 “Misbahuş-şəriət və miftahul həqiqət”. 

---

 
86 
Qurbanın  olum  ağa,  bu  azdır.  Yenə  də  bir  əl  mənimlə  əl 
tutub  əlavə  bir  10  tümənlik  əskinası  ovcuma  qoydu.  Yenə  də 
dedim: 
 Ey mövlam, azdır. Bu dəfə də bir 10 tümənlik çatdı; belə-belə 
altı dənə 10 tümənlik oldu. 
Artıq həya edib dedim. Bəsdir, mənə bəs edər. 
Zirehi öpüb çölə çıxdım. Qapının astanasına − ayaqqabıların 
təhvil verildiyi yerə çatanda gördüm kəraməti ilə məşhur olan 
şeyx  Həsənəli  İsfəhani  hərəmin  həyətinə  daxil  oldu  və  tələsik 
mənə tərəf gəlir. Mənə çatıb dedi:  
Şeyx  İbrahim,  mövlamla  (İmam  Riza  (ə)  ilə)  yaman 
dostlaşmısan  ha...  Mədh  deyib  bəxşiş  alırsan...  Həzrətdən  (ə) 
aldığın o bəxşişi ver mənə. 
Şeyxin  heybətindən  həyəcanlanıb  tez  əlimi  qoynuma  salıb 
həmin  60  tüməni  çıxarıb  ona  verdim. O  da  əlini  cibinə  aparıb 
bir zərf çıxarıb mənə uzatdı və elə ordan da geri döndü. Zərfi 
açıb  baxdım,  120  tümən  idi.  Sevinib  şeyx  Həsənəlinin  kamal 
sahibi  olduğunu  bir  daha  təsdiq  etdim,  çünki  mənim  bu 
əhvalatımı  Allahdan  və  Həzrət  Rizadan  (ə)  başqa  kimsə 
bilmirdi.
1
  
Onu  da  deyək  bu  hekayə  azacıq  fərqlə  Şeyx  Həsənəlinin 
oğlunun  dilindən  atası  haqqında  yazdığı  kitabda  da  nəql 
olunmuşdur. Həmin kitabda deyilir: 
Şeyx İbrahim qəsidəni oxuyub zirehi öpəndən sonra görür ki, 
xəbər  çıxmadı,  ona  bəxşiş  verən  olmadı.  Deyir:  Narahat 
oldum. Ərz etdim:  
Ey  ağa!  Əgər  mən  bu şeri  sizdən  başqa  hər  kəsə  oxusaydım 
mükafatım yüz faiz hazır idi, amma sizdən xəbər çıxmadı. 
Narahatçılıqla  hərəmdən  çölə  çıxdım.  Hərəmin  həyətindən 
çıxmaq  istəyirdim  ki,  birdən  heybətli  bir  şeyxin  mənə 
yaxınlaşdığını gördüm. Mənimlə hal-əhval tutub dedi:  
 
1
 Məhəmməd Razi, “Ət-təqva və ma ədrakə mət-təqva”, səh. 123 

---

 
87 
Al,  Həzrətin  (ə)  bəxşişini  götür,  bir  də  imamla  bu  cür 
dikbaşlıqla danışma! 
Görüşüb ayrılandan sonra ovcumda bir zərf gördüm. Amma 
şeyxin heybətindən bir söz deməyib yola düzəldim.  
Zərfi  açanda  gördüm  120  tümən  puldur.  Bu  məbləğ  mənim 
bütün xərclərimə kifayət edirdi. 
Bir  neçə  dəqiqədən  sonra  bizi  qıraqdan  müşahidə    edən 
Hərəmin xadimindən soruşdum:  
Mənimlə indicə görüşüb ayrılan bu şeyx kim idi? Dedi: 
O,  həzrət  Riza  (ə)  ilə  birbaşa  əlaqəsi  olan  şeyx  Həsənəli 
İsfəhanidir.
1