Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat

– 74 –
– 75 –
Qiz dedim, o‘g‘il dedim, 
Ro‘z dedim, ro‘zg‘or dedim, 
Hech o‘zimdan ortmadim.
Dilginang tortgan taom-la, 
Bir kuni yod etmadim.
Kiydirgani, xush etgani, 
To‘rt enlik mato topmadim.
( B.u.g‘., 35-b.) 
Xullas, ona-buyuk zot bo‘lib, uning buyukligi farzandlariga 
g‘amxo‘rligida aks etadi. Farzandlar onasini «boshdagi tojga», 
«bog‘ning bog‘boniga», «ro‘zg‘orning sultoniga», «taxti 
ravonga», «mulki jahonga» tenglashtiradilar. Yig‘ilar orasida 
og‘a-inilarga, opa-singillarga bag‘ishlangan namunalar 
ham mavjud. Ular «akaga», «ukaga», «opaga», «singilga» 
bag‘ishlangan yig‘ilar sifatida alohida-alohida turkumni hosil 
qiladi va o‘ziga xos poetik lug‘ati bilan o‘zaro farq qiladi.
Savol va topshiriqlar:
1. Marosimlarning xalq hayoti va qadriyatlaridagi o‘rni 
nimalarda ko‘rinadi?
2. Marosim folklori va ularning turlari haqida ma’lumot 
bering.
3. Hududingizda siz bilgan va qatnashgan marosimlar 
haqida so‘zlab bering.
4. Mavsumiy marosimlarning qanday turlari bor?
5. Badiiy asarlarda marosim folklori ifodalangan 
lavhalarni toping va tahlil qiling.
Adabiyotlar:
1. Alaviya M. O‘zbek xalq marosim qo‘shiqlari. – 
Toshkent: Fan, 1974. – 222 b.

---

– 75 –
2. Jo‘rayev M. O‘zbek mavsumiy marosim folklori. 
Pedagogika institutlari filologiya fakulteti talabalari uchun 
o‘quv qo‘llanma. Mas’ul muharrir: A.Musaqulov. – Toshkent: 
Fan, 2008. – 1926.
3. Jo‘rayev M. Navro‘z bayrami. O‘zbek folklorshunosligi 
kutubxonasi. Mas’ul muharrir: T.Mirzayev. – Toshkent: Fan, 
2009, 12 b.t. 
4. Ismoilov H. O‘zbek to‘ylari. – Toshkent: O‘zbekiston, 
1992. – 189 b.
5. Ismanova O. Farg‘ona vodiysi o‘zbek to‘y marosim 
folklorida yor-yor janrining ijro o‘rni // O‘zbek tili va 
adabiyoti. – Toshkent, 2006. – 4–son. - B.68-71.
6. Madayev O. O‘zbek xalq og‘zaki ijodi. – T.: «Mumtoz 
so‘z», 2010
7. Navro‘z taronalari (Navro‘z bayrami va bahoriy udumlar 
bilan bog‘liq o‘zbek xalq qo‘shiqlari). To‘plab, nashrga 
tayyorlovchi, so‘zboshi va izohlar muallifi: M.Jo‘rayev. – 
Toshkent: Kamalak, 2016.– 96 bet.
8. Navro‘z qo‘shiqlari. To‘plab, nashrga tayyorlovchilar 
va so‘ngso‘z mualliflari: Sh.Turdimov, Jabbor Eshonqul. – 
Toshkent: O‘zbekiston, 2010, 7 b.t.
9. Nurmurodova B. Folklorga oid maqolalar bibliografi-
yasi. Mas’ul muharrir: M.Jo‘rayev. –Toshkent: Fan, 2008, 6 
b.t.
10. Ostonasi tillodan. To‘y marosim qo‘shiqlari/ Nashrga 
tayyorlovchilar: M.Mirzayeva, A.Musaqulov. – Toshkent: 
Fan, 1992.
11. Safarov O. «Kelin o‘tirsin» va «Kuyov o‘tirsin» 
marosimi qo‘shiqlari (Buxoro nikoh to‘ylari misolida) // 
O‘zbek tili va adabiyoti. – Toshkent, 1989. – 5-son. – B.35-
36.

---