Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat

– 157 –
Savol va topshiriqlar:
1. Ertak janrining o‘ziga xos belgilarini aytib bering.
2. O‘zbek ertakchilari va ularning ijrochilik an’analari 
haqida nimalarni bilasiz?
3. Ertak turlarini sanang, misollar keltiring.
4. Ertaklardagi ramzlar haqida ma’lumot bering. 
Fikrlaringizni biror ertak tahlili misolida bayon eting.
5. Qardosh xalq ertaklari haqida nimalar bilasiz?
Adabiyotlar:
1. Safarov O. O‘zbek xalq og‘zaki ijodi. – T., «Musiqa», 
2010. – 368 b. 
2. Madayev O. O‘zbek xalq og‘zaki ijodi. – T.: «Mumtoz 
so‘z», 2010. 
3. Madayev O., Sobitova T. O‘zbek xalq og‘zaki poetik 
ijodi. T., 2005.
4. Jo‘rayev M. Folklorshunoslik asoslari. – T., 2009 yil. 
5. Kulsa–gul, yig‘lasa–dur/Ertaklar.–T.,1983
6. Oltin beshik/Ertaklar.–T.,1985
7. Jalolov G‘. O‘zbek xalq ertaklari poetikasi. –T.,1976
8. Eshonqul J. O‘zbek folklorida tush va uning badiiy 
talqini. – Toshkent: Fan, 2011.
9. Turdimov Sh. Hikmat xazinasi. Toshkent: O‘zbekiston, 
2016.
10. Introduction to Folklore. London, 2008. Page7

---

– 158 –
– 159 –
9-MAVZU. QO‘SHIQ VA LIRIKA ATAMALARI 
HAQIDA. MEHNAT QO‘SHIQLARI VA TERMALAR
Reja: 
1. Qo‘shiq va lirika atamalari haqida ma’lumot.
2. Mehnat qo‘shiqlari, ularning turlari.
3. Termalar va ularning o‘ziga xos xususiyati.
1. Qo‘shiq va lirika atamalari haqida ma’lumot.
Qo‘shiq xalq og‘zaki ijodining lirik turiga kiruvchi eng 
ommaviy, keng tarqalgan, faol turi hisoblanadi. Xalq lirikasi 
janrlari uchun ham folklorga xos yetakchi xususiyatlar: 
og‘zakilik, ommaviylik, an’anaviylik, variantlilik, anonimlik 
birdek tegishlidir. O‘zbek xalq lirikasi namunalari marosimlar 
tarkibida va mustaqil ijro etiladigan qo‘shiqlardan iborat 
bo‘lib, janriy jihatdan: to‘y va motam qo‘shiqlari, mehnat 
qo‘shiqlari, allalar, termalar, ishqiy-maishiy lirik qo‘shiqlar, 
bolalar folkloriga ajraladi. 
Lirik asarlarda inson hayoti uning turmush lahzalari 
ta’sirida ko‘nglidan o‘tgan kechinmalari qo‘shiqlarda o‘ziga 
xos tarzda ifodalanadi. Ana shu xususiyati bilan lirika eposdan 
farqlanadi. 
Xalq lirikasi spetsifikasi, poetikasini va ularning xalq 
marosimlari, urf-odatlarni va alohida ijro jarayonlaridagi 
o‘rnini, har bir qo‘shiq tarkibidagi badiiy ifoda vositalari: ramz 
hamda obrazlar tizimi xususida to‘xtalishdan, avval,