Allotropiya anlayişinin ümumiLƏŞDİRİLMƏSİ TƏCRÜBƏSİNDƏn mürşüd Fərəcov pedaqoqika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent İradə Babaxanova

Maddənin adı	Aqreqat halı	Rəngi və şəffaf-lığı	Parlaqlığı	Sıx- lığı	Bərkliyi
İstilikkeçirmə və elektrik keçirmə qabiliyyəti
Almaz	Bərk	Rəngsiz Şəffaf	Güclü almaz parlaq-lığı	3,5	Çox bərkdir (bərklik şkalası ilə 10)	İstiliyi pis keçirir, elektrik cərəyanını keçirir
Qrafit	Bərk	Boz rəngdə, şəffaf deyil	Zəif metal parlaq-lığı	2,2	Çox yumşaqdır (bərklik şkalası ilə 1)	İstiliyi və elektrik cərəyanını yaxşı keçirir
Karbin	Bərk	Qara rəngdə, şəffaf deyil, narın kristal tozdur	Metal parıltılı	1,9-2	Qrafitdən bərk, almazdan xeyli yumşaq	Yarımkeçirici xassəyə malikdir

Təqdim olunan cədvəl proyektorla ekranda göstərilir.

Qazanılmış bilikləri möhkəmləndirmək və tətbiq etmək məqsədilə bütün qruplara aşağıdakı test tapşırıqlarını cavablandırmaq təklif olunur:

Test

1. Allotropik şəkildəyişmələri olan elementlər sırasını göstərin?

A) O, N, Cl B) Cu, Zn, C C) O,S,P,C,

D) P, S, Fe E) Zn, Al, F

2. Hansı sırada bir elementin allotropik şəkildəyişmələri tam göstərilmişdir?

A) Almaz, Karbin

B) Qırmızı fosfor,Qara fosfor

C) Silisium, Qara fosfor

D) Kükürd, Xlor

E) Qrafit, Azot

3. Almaz və qrafit üçün hansı ifadələr doğrudur?

I. Aqreqat halları eynidir.

II. Adi şəraitdə hər ikisi atom quruluşludur.

III. Fəza quruluşları eynidir.

1. 
   I , II C) I, III
   
2. 
   II, III D) yalnız II E) yalnız III
   

Qiymətləndirmə:

Təqdimatlara əsasən hər qrupun fəaliyyəti dərs prosesi boyunca aşağıdakı meyarlara əsasən qiymətləndirilir.

№	Qruplar Meyarlar	Almaz	Qrafit	Karbin	Kömür
1.	Maddələrin fiziki xassələrini şərh edir
2.	Tətbiq sahələrini söyləyir
3.	Modelləşdirir
4.	Əməkdaşlıq

Ev tapşırığı:

Karbonun allotropik şəkildəyişmələrinə aid həyatda rastlaşdığımız hadisələri müşahidə etmək və qeyd aparmaq. İnternetdən əlavə məlumat əldə etmək.

İstifadə edilmiş ədəbiyyat:

1. V.M Abbasov və b. X sinif üçün kimya dərsliyi, 2009-cu il, IX sinif kimya dərsliyi,2009-cu il VIII sinif kimya dərsliyi-2006-cı il,

2. Z.Veysova, Fəal-interaktiv təlim,

3. A.H.Əliyev, VIII və IX sinifdə kimyanın tədrisi vəsaitləri.2004, 2006.
4. X.Qədirova,İnteraktiv təlim metodları, 2005-ci il. Ximya vı şkole, 1989
5. Y.V. Xodakov, və b. 9-cu sinifdə kimyanın tədrisi, Bakı-1975

Из опыта обобщения понятия «аллотропия»

Фараджов М.С., Бабаханова И.Г., В.Аскеров

АННОТАЦИЯ
В статъе «обясняется сушностъ образования простых веществ аллотропические видоизменения. В статъе также мзлагается строение кристаллических решеток, простых веществ, отличающихсия друг от друга строениями и возникающими между ними видами связей. Дается ход урока «Аллотропические видоизменения элемента углерода» интерактивными методами.


From exprimend teachinq of Allotropicconception

M.S. Faradjov, I.H. Babakhanova, V.Asgarov

SUMMARY
İn the article “Allotropic changes of carbon” have been given the process of lecture according to the theme of active training.

İn the sustem of cages orde of the atoms at the same time measining crystal differing among them had been exsplanied.

Açar sözlər: Allotropiya, almaz, qrafit, karbin fülleren, fiziki xassələr, tətbiq sahələri, ağac kömürü, adsorbsiya, desorbsiya, koks, kristal qəfəslər, kükürd, fosfor, oksigen, ozon.
Key words: allotropic, diamond, graphite, carbine, fwllerenes, physical properties, areas application, tree coal, absorption, desors, coke, crustal be active cages, Sculptures, Phosphorus, oxygen, ozone.
Ключевые слова: Аллотропия, алмаз, графит, карбин, фуллерен, физическое свойство, применение, древесный уголъ, адсорбция, десорбция, кокс, кристаллическая решетка, сера, фосфор, кислород, озон