Alti düŞÜnce şapkasi

Selehaddin KOZAN
MOTİVASYON: ARTIK SENİN SIRRINI BİLİYORUM

Yönetim dünyasının en çok ilgisini çeken konulardan bir tanesi motivasyon olmuştur. Soru basittir; çalışanları, ekibinizi arzu edilenleri yapması için nasıl harekete geçireceksiniz

Aslında bu sorunun cevabını açıkça bilenler ya da hissedenler, uygulama yapanlar lidere dönüşüyorlar. Liderliğin klasik tanımının içinde, izleyicileri harekete geçirmek vardır. İnsanlar, ne için harekete geçerler. Son zamanda bu soruya verilen bir cevap var. O kadar çok yazıldı ki, artık siz okurlar da biliyor olsanız gerek. İnsanlar, bir vizyon için harekete geçiyorlar. Peki, öyleyse bir vizyon bildirgesi yazan her şirket, niçin çalışanlarını harekete geçiremiyor. Bu sorunun, aynı anda geçerli iki cevabı var: Birincisi, oluşturulan vizyon, vizyon değil; ikincisi de vizyon, insanların ulaşmak istediği vizyon değil.

Duygu

İngilizce'de duygu anlamına gelen "emotion” kelimesinin üstünde biraz durursak, motivasyon kavramını daha iyi anlayabiliriz. “Emotion” kelimesinin ikinci bölümündeki “motion” hareket anlamına gelir; “e” ön eki ise, uzaklığı ifade eder; diğer bir deyişle “emotion” duygudan uzak demektir. Aslına bakarsanız, hareket duygudan uzak değildir. Hareket ya da eylem, iki duygu arasındadır. İnsanlar, hedeflere ulaşmak için değil, belirli bir duyguyu yaşamak için harekete geçerler. Nasuh Mahruki'yi Everest Tepesi'ne çıkaran bir hedefi olması değildi; Nasuh'u onca zorluğa katlandıran şey, Everest'in tepesine çıktığı zaman yaşayacağı duyguydu. İnsanları harekete geçiren, para kazanma duygusu gibi görünür; aslında insanları harekete geçiren, kazandıkları parayı harcarken yaşayacakları duygudur. Bir erkeğin, bir kadına kur yapmasının nedeni, o kadını elde etmeyi amaçlaması değil, onunla birlikte olduğu zaman yaşayacağı duygudur. Yemek yerkenki amaç, karın doyurmak değil, lezzet duygusuna ya da tokluk duygusuna erişmektir. Liderlerin verdikleri ya da ortaya çıkmasını sağladıkları vizyon, insanların harekete geçmesini sağlamaz. İnsanları harekete geçiren söz konusu vizyona katılma duygusudur; o vizyonu gerçekleştirme sırasında yaşanan mücadelenin duygusudur. O vizyona ulaştıktan sonra yaşanacak duygudur. Başarmanın duygusu, motive edici (harekete geçirici) olmaktan öte, baştan çıkarıcıdır. Örnekleri çoğaltmak mümkün. Basitçe özetlersek, insanı harekete geçiren (motive eden) şey, hedefler değil, duygulardır.