Anadolu’da biR ŞEHİr serkan Yaşar GÜney, Ankara- 2001 Giriş Etkinlikleri
Yüklə 104,12 Kb.
|
|
ANADOLU’DA BİR ŞEHİR Serkan Yaşar GÜNEY, Ankara- 2001 Giriş Etkinlikleri
Bu başlığı dört alt başlığa ayırıyoruz. Her bir başlığa, aşamalılık ilkesini de göz önünde bulundurarak, süreç başlığına ulaştırıcı etkinlikleri içeren ve bu etkinliklerin kısaca genellenebileceği bir isim veriyoruz. Örneğin; 1. Bölüm: Çevre / 2. Bölüm: Adres / 3. Bölüm: Yön / 4. Bölüm: Kroki
Süreci başlatmadan önce çocuklara, üzerinde tartışacakları, etkinlikleri üzerinde canlandırabilecekleri ve çeşitli karakterleri bu sürece dahil edip somutlaştırabilecekleri böylece anlamalarını kolaylaştırabilecekleri kısa ve öz bir hikaye anlatılır. Örneğin; Anadolu’da orta halli bir yerleşim alanındayız. Zaman, günümüze yakın. Şimdi bu şehirde bir gezintiye çıkıyoruz. “Neler görüyoruz? Orada kimler var? Yaşayışlar nasıl?” gibi soruları kendimize soruyoruz ve oradaki hayatı incelemeye başlıyoruz.
Bu hikayeden yola çıkarak çocukların bir şehir hayal etmelerini sağlıyoruz ve etkinliklerimizi bu hikayede geçen mekana göre planlıyoruz. Bu şekilde, her derse gelirken daha önceki derste, şehrin hangi özelliğinin son olarak işlendiğini kolayca hatırlayacaklar ve ön öğrenmelerini unutmayacaklardır. Gelişme etkinliklerinde Parantez içinde belirtilen isimler o etkinlikte kazandırılması planlanan kavramlardır.
ETKİNLİK I. (ÇEVRE) Çevre, Yakın Çevre, Uzak Çevre: Öğrencilere üzerinde hiçbir şeyin belirtilmediği boş bir arazi resmi verilir. Bu araziye kendilerince bir yerleşim alanı resmi çizmeleri istenir. Ancak bu yerleşim alanında nüfusun kalabalık olduğu, bu yüzden binaların çok olması gerektiği hatırlatılır. Daha sonra çizilen bu resimler arasından üzerinde çalışılacak olan resim oybirliği ile seçilir. Öğrencilerden sınıfça bu resimdeki yerleşim alanına bir isim bulunmaları istenir. Verilen cevaplar tahtaya yazılır. Yazılanlar arasından çoğunluğun onayını alan isim yerleşim alanına isim olarak verilir. Her öğrenciden resimden bir ev seçmesi istenir. Seçtikleri evleri işaretlemeleri istenir. “Bu evlerde kimler oturuyor?” diye sorulur. Her evde yalnız bir aile yaşayabileceğine dikkat çekilir. Her grup kendi ailesini oluşturur. Grupların oluşturduğu aileler tahtaya yazılır. Resimde bulunan bazı evlerin üzerine aile isimleri yazılır. Böylece hangi evin hangi aileye ait olduğu belirlenir, aile bireylerine isimler verilir. İsim verilen kahramanlar çeşitli karton, iplik vb. araçlar kullanılarak kuklalar haline getirilir. Böylece etkinlikler somutlaştırılır. Merkezi bir ev seçilir; “Diğer evler bu eve göre nerede bulunuyor?” sorusu sorulur. Bu soruya büyük olasılıkla çok çeşitli cevaplar gelecektir. Ancak bunlar arasından “Çevresinde” cevabı özellikle aranacaktır. Sonra; “Bu evlerin çevresinde başka ne tür binalar var?” sorulur. Gelecek cevaplar resimden de yola çıkarak okul, oyun alanı, parklar olacaktır. Bunun üzerine; “Sizin evlerinizin çevresinde de buna benzer yerler var mı? Neler var?” Soruları sorularak konu ile okul dışındaki gerçek hayatları arasında bağ kurulmaya çalışılır. Gruplar oluşturulur ve her bir gruptan okul, oyun alanı, park ve ev maketleri yapmaları istenir. Bunları yaparken önce maketi yapılan yerin ne gibi özellikleri olması gerektiğini ortaya koymaları istenir. Öğrencilere, okuldan sonra maketini yaptıkları yere örnek bir mekana gidip bu mekanların, kendi belirledikleri özelliklerle var olan özelliklerini karşılaştırmaları istenir. Maketi yapılan mekanın veya binanın yapı malzemelerini de araştırmaları istenebilir. Yapılan bu çalışmalar daha sonra değerlendirilmek üzere saklanır. Maket çalışması bitirildikten sonra tekrar resme dikkatler çekilir ve öğrencilere; “Peki yerleşim alanının çevresinde neler var? diye sorulur. Öğrenciler yine örnek plandan yola çıkarak orman, tepe, dağ cevaplarını vereceklerdir.okul dışındaki hayatlarıyla bağ kurmak için; “Siz ailenizle şehir dışına çıktığınızda neler görüyorsunuz?” sorusu yöneltilir. Alınan çeşitli cevaplardan sonra, ilk söyledikleri ve ikinci söyledikleri yerlerin seçilen merkezi eve göre uzak mı yakın mı olduğu sorulur. Böylece yakın ve uzak çevrelerinde nelerin yer aldığına dikkat çekilir. Son olarak öğrencilerden kendi yerleşim alanlarını oluşturdukları bir resim yapmaları istenebilir ve değerlendirme amacıyla kullanılabilir. Yapılan bu resimler saklanarak kroki bölümünde kullanılabilir..
Sokak, Cadde: Öğrencilere resimdeki evlerin arasında nelerin olduğu sorulur. Alınan sokaklar, caddeler, yollar vb. cevaplardan yola çıkarak; “Gerçek hayatta cadde ve sokak olarak adlandırılan yerler nasıl görünür?” sorusu sorulur. “Ne işe yararlar?” sorusu yöneltilir. Arabaların ve yayaların kullandığı yolar cevabı beklenir. Burada önemli olan her ikisinin de bir yol olduğuna dikkat çekilir. “Büyüklük olarak aralarında fark var mıdır?” sorulur. Caddelerin daha büyük olduğu cevabı aranır. Resimdeki sokak ve caddelere sınıfça isimler verilir. Resim üzerine yazılır. Resimden yararlanarak sokakları, caddelere bağlandığına dikkat çekilir. “X’in evi sokak içerinde hangi tarafta yer alıyor” sorulur. Alınan cevaba göre; Kendi yaşadığınız sokakta evlerin / apartmanların kapı numaraları yolun her iki tarafında da sırayla mı gidiyor?” sorulur. Gelen hayır cevabından yola çıkarak; “Kapı numaraları nasıl bir sıra izler?” sorulur. Yolun bir tarafının tek, diğer tarafının çift sayılardan oluştuğuna dikkat çekildikten sonra örnek plandaki X’in evininin kapı numarası sınıfça belirlenir. Öğrencilerden kendilerinin sokaklarını, caddelerini çizdikleri ve isimlendirdikleri bir resim çizmeleri istenir. Evlere kapı numaraları verdirilerek konu pekiştirilir. Resimler değerlendirilmek üzere saklanır. Mahalle, Semt: Ana resmin üzerinde birkaç cadde, onlara bağlı sokaklar ve buralardaki evler bir çember içine alınır. “Günlük hayatta böyle birkaç caddenin ve sokağın bir arada bulunduğu yerlere ne isim verilir?” sorulur. Verilen çeşitli cevaplar tahtaya yazılır. Bunlar arasından “mahalle” cevabına dikkat çekilir. “Bildiğiniz mahalle ismi var mı?” diye sorulur. Cevaplar alınır. Resim üzerinde çember içine alınan birkaç yere sınıfça isim verilir. Daha sonra çizilen bu çemberler daha büyük bir çember içine alınarak, “Bu gibi birkaç mahallenin bir araya geldiği yerlere ne isim veriliyor olabilir?” sorusu sorulur. Daha önceki tecrübelerinden faydalanarak bu soruya cevap buldurulur. “semt” cevabına dikkat çekilir. “Duyduğunuz semt ismi var mı?” diye sorulur. Alınan cevaplar tahtaya yazılır, bu cevaplar arasından birisi seçilerek resim üzerindeki büyük çembere sınıfça bir semt ismi verilir.
Ana Resimden yola çıkarak; “Planı verilen bu yerleşim alanında ne kadar semt olabilir?” sorulur. Alınan cevaplardan sonra; “Burada ne kadar insan yaşıyor olabilir?” sorulur. Alınan cevaplardaki sayıların yüksek olduğuna dikkat çekilir ve; “Nüfusu kalabalık olan yerlere ne isim veriliyor olabilir?” sorusu sorulur. Alınan cevaplar tahtaya yazılır, içlerinden “şehir” ve “kent” cevaplarına dikkat çekilir. Öğrencilere; “Resimdeki yerleşim alanında nüfusun kalabalık olduğuna göre resimdeki bu yerleşim alanının bir şehir olduğunu söyleyebilir miyiz?” sorusu sorulur. Verilen cevaplar büyük olasılıkla “evet” olacaktır. Alınan bu cevaptan sonra, “Bildiğiniz herhangi bir şehir ismi var mı?” sorulur. Gelen cevaplardan sonra; “Bizim şehrimizin ismi ne olsun?” sorulur. Resimdeki şehre sınıfça bir isim verilir. “Resimde şehrin dışında yer alan ve birkaç evden oluşan yerleşim alanlarına ne isim verilir?” Sorusu yöneltilir. Birkaç öğrenciden gelebilecek olan “köy” cevabı üzerinde durulur ve ana resimdeki köye sınıfça bir isim verilir.
Adres yazma: Öğrencilerden resimde isim verdikleri yerlerden yola çıkarak X’in evini tarif etmeleri istenir. Yaptıkları tarifleri bir düzen içine koyarak yazıya dökmeleri istenir. Bunu yaparken, o yeri hiç bilmeyen birinin, orayı kolayca bulabilmesini sağlayacak ne gibi şeylerin belirtilmesi gerektiğini düşünmeleri istenir. “Bu yaptığınız iş hangi durumlarda işimize en çok yarar?” sorulur. Cevaplar arasından “bir arkadaşa mektup yazarken” cevabına dikkat çekilir. Bütün öğrencilere birer zarf dağıtılır. Bu zarf üzerinde nelerin bulunması gerektiği sınıfta bir tartışma ortamı oluşturularak tartışılır. Tartışılanlar ışığında her öğrencinin kendine göre bir zarf hazırlaması istenir. Hazırlanan zarflar, öğretmenin getirdiği bir zarf örneği ile karşılaştırılarak, eksiklikler buldurulmaya çalışılır. Öğrencilerin hazırladığı zarflar, daha sonra değerlendirilmek üzere saklanır.
Resimdeki şehirde güneşin X’in evine göre oyun parkı tarafından doğduğu söylenir. Bu olaydan yola çıkarak yönler belirlenir. İsimleri tahtaya yazılır. Böylece yönlerin, bir yerin başka bir yere göre konumu olduğuna dikkat çekilmiş olunur. Yönleri bir şekille nasıl gösterebiliriz” sorusu yöneltilir. Alınan cevaplara göre her öğrencinin yönleri gösteren bir şekil çizmesi istenir. Çizilen şekiller öğrencilerden toplanarak değerlendirilmek üzere saklanır.
Tekrar resme dönerek X’in evine göre okulun belli bir yönde olmadığı, çaprazında ve iki ana yönün tam arasında kaldığına dikkat çekilir. Böyle bir durumda o yerin konumunun nasıl tarif edilebileceği üzerine bir tartışma ortamı yaratılır. Gelen fikirler tahtaya yazılır ve tüm dünyaca kabul edilen isimlendirme şekli ile karşılaştırması yapılır. Ana yönlerde olduğu gibi ara yönler için de bir şekil çizmeleri istenir. çizilen şekiller değerlendirilmek üzere saklanır.
Yön Bulma Aracı: “Gerçek hayatta, yön bulmada ne gibi araçlardan yararlanabiliriz?” sorusu öğrencilere yöneltilir. Tartışma ortamı yaratılır. Tartışmada ortaya atılan fikirler ışığında kendilerince araçlar tasarlamaları istenir. Tasarımlarını resmetmeleri eğer mümkünse çeşitli araç gereçler yardımıyla yapmaları istenir. Tasarladıkları araçlar, sınıfa getirilen bir pusula ile karşılaştırılır. Eksiklikler ve farklılıklar bulunur.
“Bir pusulanın ve herhangi bir aracın yardımı olmadan yönünüzü nasıl bir yöntemle bulabilirsiniz?” sorusu sorulur. Bu soru üzerine bir tartışma ortamı başlatılır. Tartışmada kendilerince yöntemler geliştirmeleri istenir. Tartışma sonunda çubuk, kutup yıldızı ve gölge yöntemlerinden öğrenciler haberdar edilir sınıfa tanıtılır. Kendi düşündükleri yöntemlerle karşılaştırmaları istenir.
Öğrencilerden tekrar adres konusunu düşünmeleri istenir. Bir kimseye, bilmediği bir yeri bulmada, adresle birlikte ne tür bir aracın yardımcı olabileceğini düşünmeleri istenir. Bir tartışma oluşturulur. Tartışma sonunda sınıfa bir kroki örneği sunulur ve kendi fikirleriyle benzer ve farklı yönleri karşılaştırılır. Verilen kroki örneğinin kendi çizdikleri şehir resminden ne farkı olduğu üzerinde tartışılır. Krokinin daha yüzeysel ve çok daha küçük bir alanı gösterdiği üzerinde durulur. Belli başlı binaların ve yerlerin belirtildiği buldurulur. Bu özelliklerinden yola çıkarak çocuklardan, daha önce hazırlamış oldukları zarf örneklerindeki adreslere uygun birer kroki çizmeleri istenir. çizilen krokiler değerlendirilmek üzere saklanır.
Sonuç Etkinlikleri Ünite sonunda öğrencilerden o ünite boyunca öğrenmiş oldukları bilgileri kullanarak yakın çevreyi, uzak çevreyi, sokak, cadde, mahalle, semt, şehir, köy, ana yönler ve ara yönleri gösteren bir resim çizmeleri istenir. Bu resimdeki mekanlara kendilerinin isim vermeleri ve bu isimlerden yararlanarak kendi seçtikleri bir evin adresini yazmaları istenir. Ayrıca adresten yararlanarak o eve ulaştırıcı bir kroki çizmeleri istenir.
SINAMA DURUMLARI Bu ünitede öğrenme hedeflerine ulaşma durumu geliştirilen gözlem formları, öğrencilerin yapacakları çalışmalar ve ünite testiyle kontrol edilecektir. Ayrıca öğrencilerden her ders sonunda o derse ilişkin görüşlerini belirttikleri günlük tutmaları istenecektir. Öğrencileri değerlendirmek amacıyla hazırlanan araçların ağırlıklı not yüzdeleri şöyledir;
Bu amaçla hazırlanmış olan gözlem formları şu şekildedir;
GÖZLEM FORMU 1
GÖZLEM FORMU 2
GÖZLEM FORMU 3
GÖZLEM FORMU 4
GÖZLEM FORMU 5
GÖZLÜM FORMU 6
Yüklə 104,12 Kb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||