Anadolu’daki diğer beyliklerden biri olan, Oğuz boylarından Osmanlı



Yüklə 445 b.
tarix31.10.2017
ölçüsü445 b.
#23643



Anadolu’daki diğer beyliklerden biri olan, Oğuz boylarından Osmanlı

  • Anadolu’daki diğer beyliklerden biri olan, Oğuz boylarından Osmanlı

  • Türkmenleri, Selçuklularla Orta Asya’dan İran’a, oradan da Anadolu’ya

  • gelerek 1228’de Söğüt’e yerleşmişlerdir (Selçukluların yönetiminde bir uç

  • beyliğidir).

  • Ertuğrul Bey idaresinde 1299’da kurulan bu yeni devlete, oğlu Osman Bey

  • adını vermiştir. 1326’da Bursa’yı sonra 1331’de İznik’i ve 1361’de Edirne’yi

  • alan Osmanlılar, 1453’te İstanbul’u fethederek Doğu Roma İmparatorluğu’na

  • son vermişlerdi.



-Osmanlı Toplumsal Yapısı: Osmanlı toplumsal yapısı ikiye ayrılır;

  • -Osmanlı Toplumsal Yapısı: Osmanlı toplumsal yapısı ikiye ayrılır;

  • 1.Köyde ve kırsalda yaşayan türkmenlerin oluşturduğu grup.

  • 2. Kentsel nüfusun dönme yerlilerinin oluşturduğu grup (Selcuklu

  • döneminde türkleşmiş ve müslüman olmuş Orta ve Doğu Anadolu Halkları).

  • Osmanlı Devleti Müslüman kimlikli Doğu Akdeniz ve Balkan Devletidir. Bu

  • anlamda bakıldığında Osmanlı devleti ve kültürü, doğu ve batı kültürünün bir

  • sentezi sonucunda ortaya çıkmıştır. Görsel bir imge olan mimarisi bu sentezi

  • çok iyi anlatır.



Osmanlı hanedanının hukuki temeli Sünni İslam ve eski Türk töresine dayalı

  • Osmanlı hanedanının hukuki temeli Sünni İslam ve eski Türk töresine dayalı

  • hükümdarlık erkiydi ve Osmanlı halkının etnik kökeni önmsenmezdi. Kimlik

  • dine dayalı idi ve ikinci kimlik Türklük’tü.

  • Osmanlı politik yapısı gereği padişah çevresindeki mutlak yoğunlaşma, başka

  • kültürlerdekinden farklı olarak sanat adı altında yapılan herşey sarayla sıkı

  • ilişki içindedir. Sanatın biçimsel niteliği değil onu meydana getiren ilişkiler

  • önemlidir.



Osmanlı’nın ilk Başkenti Osmanlı sancağının baş şehri olan 1326’da feth edilen Bursadır. Osmanlı devletine yaklaşık olarak 100 yıl (Ankara Savaşına Kadar) Başkentlik yaptı.

  • Osmanlı’nın ilk Başkenti Osmanlı sancağının baş şehri olan 1326’da feth edilen Bursadır. Osmanlı devletine yaklaşık olarak 100 yıl (Ankara Savaşına Kadar) Başkentlik yaptı.

  • Sonra Osmanlı Balkanlar’da büyümeye başlayınca Edirne ve Bursa birlikte başkent oldu.

  • II. Murat zamanında Balkanlar’da yaşanan büyüme, İlk defa Edirne’de anıtsal yapıların yapılmaya başlaması bu kenti tek başkent haline getirmiştir. (İlk yapı tipleri , Bedesten, Ulucami, Üç Şerefeli Cami ve Eski Saraydır).

  • Bu arada Bizans Sadece İstanbul ve çevresinde sıkışıp kalmıştır.



Edirne’nin Osmalı mimarlık tarihi bakımında önemi II Murad döneminin

  • Edirne’nin Osmalı mimarlık tarihi bakımında önemi II Murad döneminin

  • getirdiği büyük yapısal gelişmelerdir;

  • 1. Anıtsal Kubbeli yapı gelişimi, (Üç Şerefeli Cami).

  • 2. 14-15 yüzyıl alçı bezeme alanındaki gelişmeler,

  • 3. Kaynağı belli olmaya kütlesel minareler.

  • Dolayısıyla , İmparatorluk üslubunun başlangıcını bu şehirde inşa edilen üç

  • eser oluşturmaktadır.

  • -Muradiye İmareti

  • -Edirne Sarayı

  • -Üç Şerefeli Camii





Kanuni Sultan Süleyman döneminde en parlak devrini yaşayan İmparatorluk

  • Kanuni Sultan Süleyman döneminde en parlak devrini yaşayan İmparatorluk

  • Balkanlar, Macaristan, Güney Rusya, Polonya’nın bir kısmı ile Mısır, Sudan,

  • Habeşistan ve kuzey Afrika’ya kadar genişlemişti. 1699 Karlofça Antlaşmasına

  • kadar genişlemesini sürdüren bu güçlü devlet bu tarihten sonra gerilemeye

  • başlamıştır. 1918 yılına kadar ayakta kalmıştır.



Osmanlı’da hükümdar ile toplum arasındaki ilişkinin en önemli bağını

  • Osmanlı’da hükümdar ile toplum arasındaki ilişkinin en önemli bağını

  • oluşturan tarikatlar ve ahilerle kurulmuştur. Halkı etrafında toplayan en

  • önemli kuruluş tarikatlardır.

  • Dinin toplum içinde yayılması o dönemde Medreseler yoluyla değil tarikatlar

  • ile oluyordu.

  • Bu dönemde Tarikat ve Zaviyeler toplumun örgütlenmesini, Medreseler ise

  • devletin örgütlenmesini temsil eder. Bu durum 14-15 yüzyılın II. çeyreğine

  • kadar sürmüştür.







1366-1485 yılları arasında inşa edilen

  • 1366-1485 yılları arasında inşa edilen

  • cami 2 katlıdır. Üst katında medrese

  • olması nedeni ile önemli bir yapıdır. Alt

  • katta ortada yüksek bir kubbe ile buna

  • bitişik uzun bir eyvan ve iki yandan bunu

  • çeviren tonozlu eyvanlarla medrese plan

  • şemasına benzer. Köşelerde tonozlu

  • odalar, ortada giriş kubbesi, iki yanında

  • üst kata çıkan merdivenler yer alır.

  • Duvar kalınlığı yer yer 3 m’ ye yaklaşır.



İç mekanda yuvarlak, dış mekanda

  • İç mekanda yuvarlak, dış mekanda

  • sivri kemerler kullanılmıştır. Orta

  • kubbe ve aynı genişlikteki kıble

  • eyvanının tonozu her iki katı örter,

  • yanlarda ise tonoz örtülü medrese

  • odaları yer alır. Pandantifler

  • üzerine kubbe 11 m genişliktedir.



Giriş cephesinde üst katta ortası

  • Giriş cephesinde üst katta ortası

  • sütunlu sivri kemerler Akdeniz

  • mimarisinin karakteristik

  • özelliğidir ve Venedik saray

  • cephelerini andırır. Yapı bir sıra

  • taş, üç sıra tuğla örgülü kalın

  • duvarlara sahiptir.







Tek kubbeli klasik camilerde iç mekanı

  • Tek kubbeli klasik camilerde iç mekanı

  • genişletmeyi amaçlayan ilk örneklerden

  • olduğu söylenebilir. 1378’de Osman Bey

  • zamanında Çandarlı Kara Halil Hayreddin

  • Paşa’nın mimar Hacı Musa’ya yaptırılmıştır.

  • Oldukça derin ve yanlara doğru ikişer

  • kemerle açılan üç gözlü son cemaat yeri,

  • yanlarda aynalı tonoz ve ortada yüksek

  • sekizgen kasnak üzerine dilimli bir kubbe ile

  • örtülmüştür. İç mekanda üç geniş kemerle

  • büyük kubbeye açılan, iki yanda aynalı tonoz

  • ortada yivlenmiş sağır fenerli bir küçük

  • kubbe ile örtülü giriş bölümü yer alır.



11 m çapındaki asıl kubbe, badem

  • 11 m çapındaki asıl kubbe, badem

  • denilen prizmatik üçgenler üzerine

  • yerleştirilmiş tam bir yarım bir küre

  • biçimindedir.

  • Kapının etrafını çeviren mukarnaslar

  • (stalaktit, damla damla akan demektir).

  • Selçuklu geleneğidir. Köşe sütunları ile

  • mukarnas nişli, geometrik geçmeler, rumi

  • ve palmet kabartmalarla süslü mermer

  • mihrab en eski ve devrinin en güzel

  • Osmanlı örneğidir. Selçuklu geleneğine

  • uyan tuğla minare, camiye adını veren

  • yeşil, firuze, sarı ve mor renkli çinilerle

  • süslenmiştir.



Bu yapıda tek kubbeli ana mekanın öne doğru

  • Bu yapıda tek kubbeli ana mekanın öne doğru

  • uzatılarak genişletilmesi yeni bir uygulamadır.

  • İçten ve dıştan mermer bloklarla kaplıdır.

  • Doğu ve batı cephesinde iki kat pencere

  • sıraları ile Bursa’da yapılacak pencereli cami

  • mimarisine örnek olmuştur.



İznik’te Murad I.

  • İznik’te Murad I.

  • Hüdavendigar’ın annesi

  • Nilüfer Hatun’un hatırasına

  • 1388’de yapılmıştır.

  • Prizmatik üçgenler üzerine,

  • ortası yüksek fenerli, büyük

  • aydınlık kubbesi, geniş bir

  • kemerle, arkaya doğru, iki

  • küçük kubbe derinliğinde

  • uzatılmıştır. Yanlardaki tek

  • kubbeli birer oda ile plan

  • tam bir ters T şeklini

  • almıştır.



Bütün duvarlar bir sıra kesme taş, üç sıra tuğla örgüsü ile etkileyici bir

  • Bütün duvarlar bir sıra kesme taş, üç sıra tuğla örgüsü ile etkileyici bir

  • görünümde olup kubbelerin kiremit örtüsü renkliliği artırmaktadır. Yan

  • kubbeler birer kemerle genişletilmiş, orta kubbeyi eyvan biçiminde uzatan

  • mekana bir mihrap nişi açılmıştır.



1437-1447 yılları arasında Sultan II.

  • 1437-1447 yılları arasında Sultan II.

  • Murad tarafından yaptırılan cami

  • Osmanlı mimarisinin alışagelmiş

  • özelliklerinin dışında kalan çok

  • etkileyici bir örnektir. Bu plan sistemi

  • 100 yıl sonra Mimar Sinan tarafından

  • ortaya atılan, camilerin ana fikrini

  • oluşturacaktır. İç mekanda büyük

  • kubbe ağır altıgen payelere, giriş ve

  • kıble tarafında duvarlar içine

  • gizlenmiş taşıyıcılara oturur.



Edirne Üç Şerefeli Cami

  • Edirne Üç Şerefeli Cami



24,10 m çapındaki büyük kubbe,

  • 24,10 m çapındaki büyük kubbe,

  • yanlara doğru 10,50 m çapında

  • ikişer kubbe ile genişletilmiş,

  • aradaki üçgen boşluklara

  • mukarnas konsollarla birer küçük

  • kubbe yerleştirilmiştir.

  • İç mekanda tamamen hakim olan

  • büyük kubbe, dıştan da ortaya

  • bağlı küçük kubbelerle, büyük

  • Osmanlı camilerinin piramit kitle

  • etkisine hazırlayıcı bir rol

  • oynamaktadır.











Osmanlı mimarisinde medreseler

  • Osmanlı mimarisinde medreseler

  • genellikle tek katlıdır. Bu yapı iki

  • katlı olarak tasarlanmış sonra tek

  • kat olarak inşa edilmiştir. Tuğla ve

  • kesme taştan yapılmış bina klasik

  • medrese planına göre, havuzlu

  • geniş bir avlunun üç tarafını kubbeli

  • revaklar, güneyde önü açık büyük

  • kubbeli dershane vardır. İki yandaki

  • ayna tonozlu hücrelerin ortasında,

  • geniş ayna tonozlu birer eyvan

  • bulunur.





Sol bölüm kadınlar, sağ bölüm

  • Sol bölüm kadınlar, sağ bölüm

  • erkekler için tasarlanmıştır. 1339

  • da inşa edilen yapı o dönem için

  • gelişmiş bir plan şemasına sahiptir.

  • Sonraki Osmanlı hamamlarına

  • örnek olmuştur. Bundan sonra

  • yapılan hamamlar buna sadık

  • kalarak sadece büyüklük, yapı

  • kalitesi ve mimari süslemeler

  • açısından gelişim göstermiştir.







Şehirlerde kıymetli malların saklanması ve bunların satılması için inşa

  • Şehirlerde kıymetli malların saklanması ve bunların satılması için inşa

  • Edilen bedestenlerin ilk örneğidir. Ortada yer alan avlu altı ayak

  • üzerine oturan 14 kubbe ile örtülüdür. Ticaret bu alanda yapılır. Dört

  • kapısı olan bedesten tuğla ve taş duvar örgüsü ile inşa edilmiştir.













Dış sofalı plan sistemine sahip köşk

  • Dış sofalı plan sistemine sahip köşk

  • Topkapı Sarayında 3. avlunun doğu

  • tarafında yer alır. Bir ocaklı salon ve

  • yan yana iki kubbeli kısımla, bunların

  • önünde, boydan boya uzanan 41 x 9

  • m boyutlarındadır. Kapalı mekanlar

  • yuvarlak kemerli hayata açılır.



Dıştan iyon düzenine benzer

  • Dıştan iyon düzenine benzer

  • sütun başlıkları şaşırtıcı bir etki

  • bırakır. Fakat revakın altından

  • geçince, Bursa kemerli portal

  • nişleri ve sivri kemerli

  • pencerelerle başlayan değişim

  • içeride daha da artarak sıcak bir

  • atmosfer yaratır.





Mimar Sinan 1490’da Kayseri’ye bağlı Gesi nahiyesinin Ağırnas köyünde

  • Mimar Sinan 1490’da Kayseri’ye bağlı Gesi nahiyesinin Ağırnas köyünde

  • doğmuştur. 1512’de devşirme olarak alınıp “acemi oğlanlar” okulunda

  • eğitim görmüştür. 1521’de Belgrad seferinden önce yeniçeri olmuş,

  • böylece Ortadoğu ve Balkanları gezmiştir. 1538’de Moldavya seferinde

  • bir nehir üzerinde 13 günde bir köprü kurarak Sultanın takdirini

  • kazanmıştır.



1539’da mimarbaşı olarak seçildiğinde 50 yaşındaydı. Sinan gittiği yerlerde

  • 1539’da mimarbaşı olarak seçildiğinde 50 yaşındaydı. Sinan gittiği yerlerde

  • gördüğü eserleri yakından incelemiş, bunlardan öğrendiklerini, Türk mimarisi

  • içinde eriterek kendi kültürümüze uyarlamıştır. İtalya’da Rönesans

  • mimarlarının ideali olan merkezi kubbeli yapı problemini, büyük tasarımcı

  • Sinan tam bir başarı ile gerçekleştirmiştir.



Mimar Sinan ilk eserlerinde Osmanlı mimarisinin İznik, Bursa ve Edirne

  • Mimar Sinan ilk eserlerinde Osmanlı mimarisinin İznik, Bursa ve Edirne

  • geleneğine bağlanarak mekan araştırmalarına başlamıştır. Sinan’ın mimari

  • dehasının gelişmesindeki ana basamaklar, üç büyük anıt ile belirmektedir

  • 1 Şehzade Cami,

  • 2 Süleymaniye Külliyesi

  • 3 Edirne Selimiye Külliyesi



1544-48 yılları arasında inşa ettiği bu yapıda Yarım Kubbe problemini ilk defa

  • 1544-48 yılları arasında inşa ettiği bu yapıda Yarım Kubbe problemini ilk defa

  • ele almıştır. Dört yarım kubbeli ideal bir merkezi yapı tasarlayarak, Rönesans

  • mimarlarının rüyasını gerçekleştirmiştir. Kenarı 38m olan kare mekan, dört

  • paye üzerine, 19m çapında bir kubbe, dört yarım kubbe ve köşelerde birer

  • küçük kubbe ile örtülüdür.





Payeler yukarı doğru yivlenerek

  • Payeler yukarı doğru yivlenerek

  • yumuşatılmıştır. Zeminden kilit

  • taşına kadar kubbenin yüksekliği

  • 37m, payelerin aralığı 16,52m dir.

  • Camide mahfiller olmadığından,

  • mekan daha fazla bütünlük

  • kazanmıştır. Payelerin üstü,

  • dıştan dilimli kubbelerle örtülü

  • olup kubbe çevresinde dört kule

  • yer alır.



Mimar Sinan 1550-57 yılları arasında Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle

  • Mimar Sinan 1550-57 yılları arasında Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle

  • yaptığı külliyenin camisinde, ilk defa iki yarım kubbeli plan şemasını

  • denemiştir. Fatih’ten sonra ikinci büyük üniversite olarak ve yeni bir şehircilik

  • anlayışı ile planlanan, 18 ayrı bina halindeki külliyenin ortasında bulunan

  • camide iç mekanla dış mekan arasında bir bütünlük vardır. 27,40 m çapı ve

  • 53 m yüksekliği ile İstanbul’da Ayasofya’dan sonra en büyük kubbedir.



Sinan, yan nefleri beşer kubbe ile örterek birbirine eşit kubbelerin

  • Sinan, yan nefleri beşer kubbe ile örterek birbirine eşit kubbelerin

  • monotonluğu yerine, bir büyük kubbe, bir küçük kubbe ritmi ile değişik bir

  • etki yaratmıştır. Mihrap duvarında çok ölçülü çini süslemeler bulunmaktadır.

  • Dış görünüş iç mekanın yapısını bütün incelikleri ile yansıtır. Çok yüksek olan

  • kubbe ile mekanda mistik bir ferahlık ve genişlik etkisi yaratılmıştır.







1569-74 yılları arasında inşa

  • 1569-74 yılları arasında inşa

  • edilmiştir. Bu yapı, bütün Türk

  • mimarisinin ve Sinan’ın o güne

  • kadar ortaya koyduğu yeniliklerin

  • toplu bir ifadesidir. Sultan II Selim’in

  • isteği üzerine yapılan bu büyük

  • eserin Ayasofya’yı aşan kubbesi 31,5

  • m’ dir ve sekizgen gövdenin etrafını

  • çeviren ince zarif dört minaresi

  • vardır.



Dış silüet doğrudan doğruya iç yapıdan gelişmektedir. İç mekanla dış

  • Dış silüet doğrudan doğruya iç yapıdan gelişmektedir. İç mekanla dış

  • görünüşün tamamen kaynaşmış olduğu muazzam kubbe, bütün

  • dünyada, kubbe mimarisi gelişmesinin en ileri noktası olarak görülebilir.





Kubbenin ağırlığı, sekiz paye ve

  • Kubbenin ağırlığı, sekiz paye ve

  • bunların arasındaki payanda

  • kemerleri ile karşılanarak, sekizgen

  • kaide üzerine oturan kubbe sistemi,

  • en son imkanlarına kadar

  • geliştirilmiştir. İç mekanda payeler

  • arasında kemerler pencere sıraları ile

  • doldurulmuş, sağır yüzeyler

  • azalmıştır.





Kanuni Sultan

  • Kanuni Sultan

  • Süleyman’ın oğlu II. Selim için

  • 1577’de yaptırılmıştır. Sekiz

  • sütun ve kemerden oluşan bir

  • sekizgen üzerindeki kubbe,

  • dıştan, köşeleri kesik kare

  • biçiminde masif bir kitle içine

  • yerleştirilmiştir.



İçte sütunlara, dışta duvarlara oturan, çift kubbeli bir türbe olarak

  • İçte sütunlara, dışta duvarlara oturan, çift kubbeli bir türbe olarak

  • yapılmıştır. Duvarlar iç mekanda tamamen çini kaplıdır. Ortası kubbeli ve

  • alçak yanları saçak örtülü üç gözlü bir revakı vardır.



Topkapı Sarayı birinci avluda 1472’de

  • Topkapı Sarayı birinci avluda 1472’de

  • inşa edilen köşk, eski Türk evi plan

  • şemasının büyük ölçekli bir tekrarı

  • niteliğindedir. Kubbeli büyük orta

  • salona açılan dört eyvan ile

  • köşelerde aynı çapta birer kubbeli

  • odadan oluşan iki katlı saraydır.



Cephe, ince sütunlar üzerine yüksek sivri kemerlerle, boydan boya bir

  • Cephe, ince sütunlar üzerine yüksek sivri kemerlerle, boydan boya bir

  • revak şeklinde dışarı açılmaktadır. Giriş cephesinin ortasındaki büyük

  • eyvan, tamamen mozaik çinilerle kaplı olup, Selçuklu geleneğinin

  • büyük ihtişamını yansıtmaktadır.



İç mekanda firuze, lacivert, yeşil ve beyaz renkte çiniler vardır. Bunlar

  • İç mekanda firuze, lacivert, yeşil ve beyaz renkte çiniler vardır. Bunlar

  • Osmanlı mimarisinde kullanılan en son mozaik çiniler olmuştur. Odaların

  • duvarlarındaki altıgen çiniler, ocaklar ve nişli raflar Bursa ve Edirne

  • mimarisinin etkilerini gösterir.



Sinan, genel şeması mimar pergelini andıran kendi mütevazı türbesini

  • Sinan, genel şeması mimar pergelini andıran kendi mütevazı türbesini

  • Süleymaniye Külliyesinin dış köşesine belirsiz bir şekilde erleştirmiştir.



Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin