Analitik kimyo faning vazifasi va mohiyati. Sifatanaliz. Reja

3. Formulalar bo`yicha hisoblashlar.

Foiz konsentratsiyali eritmalarni tayyorlashdagi hisoblar.

Foiz konsentratsiyali eritmalarni tayyorlashda modda o`lchovli texnik–kimyoviy tarozilarda tortib olinadi, suyuqliklar esa o`lchovli silindr bilan o`lchanadi. Shuning uchun moddaning og`irligi 0,1 g gacha, suyuqlikning hajmi esa 1 ml gacha aniqlik bilan hisoblanadi.

Eritmani tayyorlashga kirishishdan avval hisoblab chiqish zarur, ya`ni berilgan konsentratsiyadagi eritmaning ma`lum miqdorini tayyorlash uchun eriydigan modda va erituvchining miqdorini hisoblash kerak.

1–misol. 500 g 5 % li KNO₃ eritmasini tayyorlash uchun kerak bo`ladigan modda miqdorini aniqlang.

Berilgan: m (eritma) = 500 g. ω (KNO3) = 5 % Topish kerak: m (KNO3) = ?

Yechish: 100 g eritma – 5 g KNO3 500 g eritma – x g KNO3

2–misol. 38 % li va zichligi d=1,19 bo`lgan HCl dan 500 g 10 % li eritma tayyorlash uchun kerak bo`ladigan HCl miqdorini aniqlang.

Berilgan: m (eritma) = 500 g. ω (HCl) = 10 % ω (HCl) = 38 % Topish kerak: m (HCl) = ?

Yechish: a) 100 g eritma – 10 g HCl 500 g eritma – x g HCl b) 100 g eritma – 38 g HCl 500 g eritma – x g HCl c)

1–misol. 2 litr 0,2 M eritma tayyorlash uchun necha g BaCl₂ kerak bo`ladi?

Berilgan: V (eritma) = 2 litr. CM (BaCl2) = 0,2 M Topish kerak: m (BaCl2) = ?

Yechish: 1 litr 0,2 M eritma 208,27•0,2 = 41,654 g BaCl2 2 litr 0,2 M eritma 41,654•2 = 83,308 g BaCl2

2–misol. 500 ml 0,1 n eritma tayyorlash uchun necha g suvsiz Na₂CO₃ kerak bo`ladi?

Berilgan: V (eritma) = 500 ml. Cn (BaCl2) = 0,1 n Topish kerak: m (Na2CO3) = ?

Yechish: 1000 ml 0,1 n eritmada 5,3002 g Na2CO3 bo`ladi. 500 ml 0,1 n eritmada x g Na2CO3 bo`ladi.