62
3.2. Tarbiya jarayonining samaradorligini oshiruvchi psixologik ta’sirini
tajriba asosida o’rganish
Hozirgi kunda oilada bolalarni tarbiyalash masalasiga har qachongidan ko‘ra
katta ahamiyat berilmoqda. Bu mavzu
doimo barcha ota-onalarni ham, katta
kishilarni ham qiziqtirib, shuning bilan birgalikda tashvishlantirib kelgan. Tarbiya
jarayonida, u hoh oilada bo‘lsin, hoh maktabda bo‘lsin
bolaning psixologiya
xususiyatini hisobga olmaslik kelajakda eng katta, tuzatib bo‘lmas xatoliklarga
yo‘l qo‘yish demakdir.
O‘ylab qaraydigan bo‘lsak, bolaning tabiatini, qiziqishini, eng muhim ichki
dunyosini bilmay, o‘rganmay turib ular bilan tarbiviy ish olib baradigan bo‘lsak,
amnmizki, tarbiyada ko‘zlangan maqsadga erishish ancha qiyin.
Inson bolalik
paytidan ota-onasi, akalari, opalari,o‘rtoqlari, umuman atrofdagi kishilar u yoki bu
xuqlni taqlidan o‘ziga singdirib boradi. Shuning uchun ham xalqimiz “kattalar
odobi bolalar kamoli”, deb bejiz aytishmagan. Modomiki . ma’naviy go‘zal
qilayotgan odamiylik va shunga o‘xshash sifatlar zamirida axloq muhim o‘rinni
egallar ekan. Demak, biz avvalo farzandlarimizning ruhiyatini barcha salbiy
ta’sirlaridan poklashimiz va ularni sog‘lom fikrlashga, ya’ni xadisda aytilganidek.
“Kimki o‘zining
yaxshi ishidan quvonsa, yomon ishidan xafa bo‘lsa. Demak u
haqiqiy mumkindir”, degan rivoyatga amal qilishga o‘rganib
borishimiz lozim
ekan.
Onalarning tarbiyachilik xususiyatlarini aniqlash uchun turli kasb, yoshdagi
52 nafar xotin qizlar jalb etildi. Shulardan 26 tasi qishloq onalaridir.
13 ta savoldan iborat bo‘lgan metodikalar. Shuningdek, o‘z tadqiqotimizni
ko‘proq faktlar bilan to‘ldirish maqsadida oilada ota-ona
va bola munosabatini
qanday ekanligini yana bir karra tasdiqlash maqsadida,
yana bir metodikadan
foydalandik. Metodikaga asosan. Tuzilgan 13 savoldan xar biriga ma’lum bir
belgilangan ballar bilan ifodalanuvchi javoblar berildi. Bu tekshirishimizga asosan,
yuqori sinf o‘quvchilari ota-onalarida utkazildi. Va ushbu natijalarga erishildi.
63
O‘tkazilgan tajriba jadvali quyidagicha. A 3, B 2, V 1.
Dostları ilə paylaş: 
