TANAP Projesi’ne ilişkin olarak işbu Madde 17 uyarınca gerçekleştirilecek bir çevresel ve sosyal etki değerlendirmesinin tamamlanmasının ardından, TANAP Proje Şirketi tarafından TANAP Projesi ile ilgili çevresel, sosyal ve toplumsal sağlık etkisi standartları belirlenir ve bunlar yazılı olarak biçimde kaydedilir (Ev Sahibi Hükümet tarafından onaylanmak üzere TANAP Proje Şirketi tarafından hazırlanacaktır) (“Çevresel ve Sosyal Standartlar”). Bu Çevresel ve Sosyal Standartlar, Ulusal Kanunlar’a uygun olacak ve buna ilaveten, “International Finance Corporation”ın ilgili Performans Standardı dahil, Doğal Gaz boru hattı endüstrisinde genel olarak geçerli olan uluslararası standartları ve uygulamaları dikkate alacaktır.
TANAP Proje Şirketi, Ev Sahibi Hükümet tarafından onaylanmak üzere, TANAP Projesi’ne ilişkin olarak, Çevresel ve Sosyal Standartlar’a uygun bir çevresel ve sosyal etki değerlendirmesi (bir çevresel ve sosyal yatırım programı da dahil) geliştirecektir (“Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi” veya “ÇSED”). ÇSED, ilgili Devlet Makamları ve/veya Devlet Kuruluşları ile işbirliği ve istişare edilerek geliştirilecek ve Ulusal Kanunlar uyarınca değerlendirilip onaylanacaktır.
Çevresel ve Sosyal Standartların ve ÇSED’in Ev Sahibi Hükümet tarafından onaylanmasını müteakip, TANAP Proje Şirketi Proje Faaliyetleri boyunca her zaman Çevresel ve Sosyal Standartlara ve ÇSED’e uygun olarak hareket eder.
TANAP Proje Şirketi’nin işbu 17. Madde’deki yükümlülüklerine halel gelmeksizin, herhangi bir sorumlu Proje Katılımcısı’nın kusuru veya ihmali neticesinde, Tesisler’den bir Doğal Gaz taşması veya salınımı meydana gelirse, ya da önemli bir çevresel zarar veya insan sağlığı ve emniyetine yönelik önemli bir risk yaratan veya yaratması muhtemel başka bir olay vuku bulursa, TANAP Proje Katılımcısı derhal:
Daha fazla çevre ve güvenlik hasarının oluşmasını mümkün olan makul düzeyde engellemek; ve
Hasarın meydana geldiği tarihten bütün restorasyonun bittiği tarihe kadar geçen ara dönemdeki kayıpların eski hale getirilmesine ilişkin tüm telafi edici önlemlerin alınması dahil olmak üzere, makul olarak mümkün olduğu sürece, sanki o hasar meydana gelmemiş gibi çevreyi ÇSED uyarınca önceki haline geri getirmek;
amacıyla her türlü gayreti gösterir.
TANAP Proje Şirketi’nin talebi üzerine Ev Sahibi Hükümet, Devlet Makamları’nın ve/veya Devlet Kuruluşları’nın işbu Anlaşma kapsamında sahip olabilecekleri her türlü tazminat yükümlülüğünün yanı sıra, TANAP Proje Şirketi veya onların Yüklenicileri açısından derhal hazır bulunmaması halinde her türlü işgücü, malzeme ve ekipmanı, masrafı TANAP Proje Şirketi’ne ait olmak üzere, Madde 17 kapsamına giren her olaya ilişkin her türlü iyileştirici veya onarıcı çabaya yardım etmek amacıyla, gecikmeksizin ve makul miktarlarda hazır kılmak için Azami Gayreti sarf eder.
TANAP Proje Şirketi’nin Madde 17.4’de kapsamındaki yükümlülüklerine halel gelmeksizin, TANAP Proje Şirketi işbu Madde 17 kapsamındaki yükümlülüklerine uymadığı takdirde ve uymadığı ölçüde, Ev Sahibi Hükümet gerekli her türlü önleyici veya onarıcı önlemleri kendisi almaya yetkili olacaktır ve buradan doğan masrafları sorumlu Proje Katılımcısı’ndan geri alacaktır.
TANAP Proje Şirketi Proje Faaliyetleri’ne ilişkin olarak bir sağlık, emniyet ve çevre (“SEÇ”) programını (Ev Sahibi Hükümet’in incelemesine tabi olarak) uygulamaya koyacak ve yönetir. Bu SEÇ programı Ulusal Kanunlar’a uygun olacak ve ayrıca, doğal gaz boru hattı endüstrisinde genel olarak geçerli olan uluslararası standartları ve uygulamaları gereğince dikkate alacak ve TANAP Proje Şirketi’nin ve onların Yüklenicileri’nin SEÇ kılavuz ilkelerini ve şartlarını tesis eden bir SEÇ kılavuzu geliştirilmesini içerir. TANAP Proje Şirketi, Proje Faaliyetleri’ni ifa ederken, SEÇ programının gereklerine riayet edecek ve Yüklenicileri’nin de riayet etmelerini sağlayacaktır. Proje Faaliyetleri’nin ifası sırasında, TANAP Proje Şirketi gerçek şahısların emniyeti için tedbirler alacak ve gerçek şahıslara zarar gelmesini ve malların hasara uğramasını engellemek için koruma sağlayacaktır.
