Aralashmaga doir masalalar yechish usullari

-masala. Fermer xo`jaligidagi barcha kombayinlar butun hosilni 1 sutkada yig`ishtira oladi. Lekin kombayinlar quyidagi reja asosida ishlashdi.1- soatda 1 ta kombayn ishladi. 2-soatda 2 ta kombayn ishladi. 3- soatda 3 ta kombayn va hokazo oxirida barcha kombaynlar ishga tushgandan so`ng yana bir necha soat ishlashdi. Agar 5 ta kombaynda boshqa barcha kombaynlar bir vaqtda ishlashganda edi, rejadagi vaqtdan 6 soat kam vaqt sarflanar edi. Fermer xo`jaligida nechta kombayn ishlayapti?

Yechish.

Ishga doir masalalarni bajarish jarayoni juda qiziqarli. Bu masalamiz ham aynan ishga doir masala bo`lib, yechimini quyidagicha izlaymiz.Kombaynlar sonini deb belgilaymiz. Demak, fermer xo`jaligida ta kombayn bor. Har bir kombaynning ishlash unumdorligi bo`lsin. ta kombayn unumdorlik bilan 1 sutka, ya`ni 24 soat ishlasa, 1 butun ish bajariladi. Ya`ni

ga teng. Unumdorlikni topib olsak, . Masala shartiga ko`ra kombaynlar quyidagi reja bo`yicha ishlashdi. 1-soatda 1 ta kombayn ishlasa, soat ishlaydi. 2-soatda 2 ta kombayn ishlasa, soat ishlaydi. 3- soatda 3 ta kombayn ishlasa,

soat ishlaydi va hokazo ta kombayn n-soatda, soat ishladi va barcha kombaynlar birgalikda yana bir necha soat (y soat) ishladi. Ya`ni,

Agar beshta kombayndan boshqa barcha kombaynlar bir vaqtda ishlasa, , ( ta kombaynning 1 soatlik ish vaqti) rejadagi vaqtdan 6 soat kam vaqt sarflanar edi. Masala yechish jarayonidan aniqlaganimizdek rejadagi vaqt

ga teng.

(2)tenglamadan no’malumlarni topib olamiz.

Topilgan y ni (2) tenglamaga qo`yamiz.

Javob: Fermer xo`jaligida 25 ta kombayn bor.