4.1. İlin GZFT (Güçlü, Zayıf, Fırsat ve Tehdit) Bileşenleri Bilindiği gibi bir yönetim danışmanlığı tekniği olan ve "Strengths-Güçlü Yanlar", "Weaknesses-Zayıf Yanlar" "Opportunities Fırsatlar" ve "Threats-Tehditler sözcüklerinin baş harfleri kullanılarak isimlendirilen SWOT (GZFT) Analizi, gerçekleştirildiği birim açısından mevcut ve gelecekteki amaçlara ulaşabilmek için stratejik yönelimleri tanımlamak ve uygulanmasını sağlamak amacıyla yapılan bir çalışmadır.
Tanımdan anlaşıldığı üzere GZFT Analizinde, bir yanda dış dünyadaki gelişmeler göz önünde tutularak içinde bulunulan ve gelecekteki durumu etkileyecek fırsat ve tehditler belirlenmekte, bu ortamda elde edilen bilgiler ışığında başarıya ulaşabilmek ve bunu sürdürebilmek için mevcut yapıdaki güçlü ve zayıf yönler tartışılarak ortaya çıkarılmaktadır.
İlde bilimsel anlamda GZFT analizinin gerekliliğini yerine getirebilmek için yapılmış bir çalışma bulunmamakla birlikte, tarafımızca Ardahan’da alan çalışmasının gerçekleştirildiği günlerde gerekli tartışma ortamı yaratılmıştır. Bununla birlikte, kurum ve kuruluşlarla yapılan birebir görüş alışverişleri ve yapılan toplantılar neticesinde gerekli ve yeterli veriler alınmış ve bunların analiz edilmesi ve değerlendirilmesi sonucunda da aşağıdaki GZFT bileşenleri oluşturulmuştur.
Analiz sonucu ortaya çıkan bulgu ve değerlendirmeler, Ardahan ilinin zayıf yanlarının güçlendirilmesi amacıyla geleceğe yönelik kararlar alınması, bir eylem planı hazırlanması yönünde çalışmalar yapılması ve uygulamaya geçilmesi aşamalarına ışık tutucu bir ilk adım niteliğinde olup, nihai durumu yansıtmamaktadır. Bu çalışma ile il düzeyinde oluşturulan işbirliği ve iletişim ortamının yoğunlaştırılarak sürdürülmesinin tüm çalışmalara katkıda bulunacağı ve olumlu gelişmelerin sağlanabileceği düşünülmektedir. Ayrıca, Ardahan’ın elindeki imkânları ve kaynakları daha rasyonel kullanarak daha iyi işleyen bir sistem geliştirmesi mümkün görülmektedir.
4.1.1. Güçlü Yönler
Ardahan’da bulunan arı üretim istasyonu ilde arıcılığın gelişmesine önemli katkı sağlamaktadır.
İlde bulunan ve dünyadaki dört önemli arı ırkından biri olan Kafkas arı ırkının yöreye uygun arı ırkı olması il için önemli bir avantajdır.
Arıcılık ve bal üretim merkezi konumunda olan Ardahan’da buna dayalı sanayi işletmelerine ham madde temin edebilecek potansiyel sahiptir. Özellikle flora zenginliği çok iyi durumdaki ilde zirai ilaçlamanın olmaması avantajıyla da natürel çiçek balı üretim merkezi konumundadır.
Doğal güzellikleri olan havası temiz, engin ve eşsiz manzaraları bulunan yaylalara sahiptir.
Ardahan ilinin Gürcistan sınırında bulunan Aktaş ve Türkgözü sınır kapıları ilde dış ticaretin gelişmesine önemli katkı sağlamaktadır.
Yaylalar geniş otlakları bulundurması sebebiyle hayvancılığın gelişmesinde önemli rol oynamaktadır.
Geniş ovalara sahip olması önümüzdeki dönemlerde yapılacak özellikle bitkisel tarım ve hayvancılık yatırımları için önemli avantaj teşkil etmektedir.
Topraklarının organik madde oranının yüksek olması yanı sıra, taban suyunun yüksek ve kirlenmemiş olması da bitkisel tarım çeşitliliği yatırımları açısından önemli bir değer olarak değerlendirilmektedir.
Ardahan ili doğal yapısıyla organik tarıma çok elverişli kirlenmemiş bakir bir doğaya sahiptir.
Akarsu ve göl kaynakları çeşitliliği bulunmaktadır.
Bitki örtüsü yapısının ağırlıklı olarak çayır ve meralardan meydana gelmesi hayvancılığın gelişmesi açısından son derece önemlidir.
Posof ilçesinin iklimsel özellikleri yanı sıra meyve-sebze üretim potansiyeli açısından Ardahan ili için önemli bir avantajdır.
Hopa limanını İran’a bağlayan transit kara yolu il sınırlarından geçmektedir.
İldeki haberleşme alt yapısı güçlüdür.
Elektrik enerjisinin iletilemediği yerleşim birimi bulunmamaktadır.
Elektrik enerjisinin temininde önemli sayılabilecek sorun bulunmamaktadır.
Ardahan’ın asayiş sorunlarının en az yaşandığı iller içerisinde bulunması, ili yerleşimler ve yatırımlar açısından cazip bir duruma getirmektedir.
İlin önemli ölçüde büyükbaş ve küçükbaş hayvan potansiyeli bulunmaktadır.
Mevcut hayvan potansiyeli içindeki kaz varlığı önemli bir potansiyeldir.
İlin sahip olduğu hayvan varlığı Ardahan’da tarımsal işletmelerin ham madde ihtiyacını karşılayabilecek potansiyele sahiptir.
İl ekonomisinde Ardahan kaşarının ve balının önemli bir yeri bulunmaktadır.
Önümüzdeki dönemlerde hayata geçecek olan Ardahan Organize Sanayi Bölgesi ilde sanayinin gelişmesine olumlu katkılar sağlayacaktır.
Sivil toplum örgütlerinin varlığı önemini korumaktadır.
Kış turizmi için elverişli potansiyel bulunmaktadır.
Tarihi ve kültür hazineleri açısından oldukça zengin bir ildir.
4.1.2. Zayıf Yönler
Planlı kentleşme projelerinin uygulanmaması sonucunda çarpık şehirleşme ile karşı karşıya kalınmıştır.
İlde ulaşımın yalnız kara yolu ile yapılmasına rağmen, kara yolu bağlantılarında standart düşüklükleri bulunmaktadır.
Elektrik enerjisi yetersizliği bulunmamasına rağmen kaliteli enerji temininde zaman zaman sorunlar yaşanılmaktadır.
Elektrik enerjisi kayıp-kaçak oranı % 22 gibi yüksek seviyelerde bulunmaktadır.
İlin sahip olduğu besi ve süt hayvancılığı ırk seçimi doğru yapılmamıştır.
Bu duruma bağlı olarak et ve süt verimi çok düşüktür.
Aynı sebeple kaliteli et ve süt üretimi de gerçekleştirilememektedir.
İlde bulunan mevcut hayvan barınakları günün koşullarına uygun olmayıp, eski usul hayvan barınakları olduğundan verim kayıplarına neden olmaktadır.
Profesyonel hayvancılık projelerinin hayata geçirilememiş olması, bu sektörde istenen gelişmelerin yaşanamamasına yol açmıştır.
Ardahan hayvancılık faaliyetleriyle ön plana çıkan bir il olmasına rağmen günün koşullarına uygun modern bir hayvan pazarı ve hayvan alım satımlarını düzenleyen, çiftçiyi fiyat konusunda yönlendiren ve çiftçi için bir haberleşme kaynağı olan canlı hayvan borsası bulunmamaktadır.
Tarım arazilerindeki çok parçalılık sorun olarak görülmektedir.
Optimal ölçeklere sahip tarım işletmeleri yok denecek kadar azdır.
İlde bulunan süt işleme tesislerinin kapasiteleri düşüktür.
Küçük Sanayi Sitelerinin bulunabilirliği açısından yetersizlikler bulunmaktadır.
İl genelindeki tasarruf mevduatı birikimlerinin sanayi yatırımlarına yönlendirilememesi ve sermaye göçü özellikle orta ve büyük ölçekli yatırımların gerçekleştirilememesine sebep olmaktadır.
İlde işletme kültürünün zayıf olması sebebiyle girişimciliğin gelişmesi istenen hızda gerçekleşmemektedir.
Girişimci ve yatırımcılar arasında kollektif çalışma anlayışı ve vizyonunun olmaması, orta ve büyük ölçekli yatırımların gerçekleşmemesine sebep olmaktadır.
Turizm potansiyeli yeterince değerlendirilememiştir.
Yetişmiş iş gücünün kısmen de olsa ilde tutulamaması yani sermayede olduğu gibi işgücünde de göç yaşanılması, sanayinin nitelikli eleman temininde yetersizlikler yaşanılmasına sebep olmaktadır.
Ardahan ili üretim merkezinden, hızla tüketim merkezine dönüşmektedir.
Üretilen özellikle gıda ürünlerinin kalite belgeleri, standart belgeleri ve markalarının olmayışı önemli bir dezavantajı da beraberinde getirmektedir.
Akarsu ve göl kaynaklarından yeterince istifade edilememektedir.
Ardahan ilinin turizm, kültür ve tarih zenginlikleri tanıtımında yetersizlikler bulunmaktadır.
Ardahan ilinin feodal halk yapısı ilin sosyo-ekonomik gelişimine engel teşkil etmektedir.
Kalkınmada Öncelikli Yöre, 5084 ve 5350 sayılı teşvik yasasının getirdiği imkanlardan yeterince faydalanılmamaktadır.
Tahıl üretim yöntemleri bilinçsiz ve yanlış yöntemlerle uygulanmakta ve bu durum tarım arazisinin çoraklaşmasına sebep olmaktadır.
İlin sürekli göç vermesi şehri olumsuz yönde etkilemektedir.
Ardahan ilin bulunduğu coğrafi konumundan dolayı çetin kış şartları yaşanmaktadır.
Kura nehri üzerinde planlanan 9 adet baraj inşaatı konusunda henüz hiçbir faaliyetin olmayışı il için önemli bir dezavantajdır.
4.1.3. Fırsatlar
İlin Gürcistan Cumhuriyetine, Kafkas Cumhuriyetlerine, İran ve Ortadoğu ülkelerine kara yolu bağlantısının bulunması sanayi ve ticaretin gelişimi noktasında önemli bir fırsat sunmaktadır.
Sulu tarım yapılabilmesi için yeterli yağış miktarına, yeraltı ve yer üstü kaynaklarına sahip olması, sulu tarıma geçiş imkânları sunmaktadır.
İlde bulunan yaylalar ile tarihi ve kültürel zenginlikler turizmin gelişmesi açısından fırsat sunmaktadır.
İçme ve kullanma suyu kaynaklarına yakın konumda bulunması, kentsel ve sanayinin gelişimine fırsat sunmaktadır.
Önümüzdeki kısa dönem içerisinde doğal gazın ilde kullanılmaya başlanacak olması, ilin sosyo-ekonomik gelişimine önemli katkı sağlayacaktır.
Ardahan’ın Kalkınmada Öncelikli Yöre, 5084 ve 5350 Sayılı Yatırımların ve İstihdamın Artırılması Kanunu kapsamında olması ilin sanayi yatırımları açısından çekim merkezi olması için fırsat yaratmaktadır.
İl genelinde genç nüfusun çoğunlukta olması işgücü potansiyeli açısından fırsat yaratmaktadır.
Akarsu ve göller su ürünleri üretimi için önemli ölçüde fırsat sunmaktadır.
Türkiye’nin Kafkasya’ya açılan penceresi olan Ardahan ilimiz önümüzdeki dönemlerde hayata geçecek olan Tiflis demir yolu hattıyla önemli bir kavşak noktası olacaktır.
Yöreye özgü el sanatları mikro girişim projeleriyle ciddi bir ekonomik potansiyel haline dönüştürülebilir.
Önümüzdeki dönemlerde hayvancılık sektöründe beklenilen gelişmeler, modern işletmelerin kurulmasına fırsat sunacaktır.
Floranın zengin olması Arıcılık yatırımları açısından fırsat sunmaktadır.
Her türlü kış sporu organizasyonu ve kış turizmine yönelik yatırımlar için önemli fırsatlar sunmaktadır.
Mevcut hayvan potansiyeli içindeki kaz varlığı önemli bir potansiyel olup, buna dayalı sanayileşme için fırsat sunmaktadır.
Hayvansal atıklara dayalı organik gübre üretimi için elverişli bir potansiyele sahiptir.
Ardahan ili sahip olduğu hayvan varlığı ile ilde kurulacak entegre süt işleme tesislerinin ham madde ihtiyacını karşılayabilecek potansiyele sahiptir.
Merdiven altı işletmecilikten vazgeçilip profesyonel işletmelere geçilmesi halinde süt ve süt ürünleri potansiyeli ile Ardahan ili ciddi bir üretim merkezi olmaya adaydır.
4.1.4. Tehditler
Arazi’nin tamamına yakınının mera olarak değerlendirilmesi, bitkisel tarım üretiminde kısıtlayıcı etken olarak değerlendirilmektedir.
İlin gelişmiş büyük kentlere uzak noktada bulunması buradaki pazarlara ulaşım girdilerini artırmakta ve bu anlamda sanayi ve ticaretin gelişimi önündeki tehdit unsuru olarak değerlendirilmektedir.
Hayvan ırkı ıslahının yapılamamış olması et ve süt besiciliğini tehdit etmektedir.
Modern besi ve süt hayvancılığının yapılmaması et ve süt veriminin çok düşük düzeylerde olmasına sebep olmaktadır.
Özellikle süt ve mamulleri üretiminde bilimsel metotların yeterli oranda kullanılmaması olumsuzluk olarak değerlendirilmektedir.
Sermaye birikiminin yeterli düzeyde olmaması ve ilde bulunan sermayenin başka ilerlere transferi önemli bir handikaptır.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığına bağlı Kafkas Arı Üretim Merkezinin önümüzdeki dönemlerde kapatılacak olması son derece olumsuz olarak değerlendirilmektedir.
Bileşenlerinin_Bulunabilirlikleri_Gelişmeyi_doğrudan_etkileyen_ve_bu_sebeple_de_“Gelişim_Bileşenleri”'>4.2. Gelişim Bileşenlerinin Bulunabilirlikleri Gelişmeyi doğrudan etkileyen ve bu sebeple de “Gelişim Bileşenleri” olarak adlandırılabilecek olan ulaşım ve iletişim alt yapılarının yeterlilikleri, enerjinin, sermayenin, ham maddenin, teknolojinin ve iş gücünün bulunabilirlikleri açısından Ardahan’daki mevcut durum çizelge 3’de verilmiştir.
Çizelge 3. Gelişim Bileşenlerinin Bulunabilirlikleri
