Ardahan Yatırım Ortamı ve Yapılabilecek Yatırımlar Araştırması

ÖNSÖZ
Sanayileşme, sosyo-ekonomik kalkınmanın temelini oluşturan vazgeçilmez bir süreç olmakla birlikte, bilgi ve teknoloji toplumuna giden yolun da temel taşlarından biridir.

Dünya, son yıllarda sanayi sektöründe yaşanılan yapısal değişimlerden dolayı hızlı bir değişim sürecine girmiştir. Bu süreç içerisinde özellikle gelişmiş ülkelerin imalat sanayilerinde teknoloji hızlı bir gelişme göstermiş ve ar-ge faaliyetleri ile elde edilen sonuçların ticarileştiği modern ve bilgi teknolojilerinin uygulandığı sistemler benimsenerek, sadece ham madde ve emeğe dayalı üretim metotları terk edilmiştir. Dolayısıyla ekonomilerin mukayeseli üstünlüğünü artık teknolojik yapılar belirler hale gelmiştir.

O halde, teknoloji üretmeyen bir ülkenin kalkınmasını da düşünmek elbette ki artık mümkün görülmemektedir. Dolayısıyla bundan sonra yapacaklarımız tamamen teknoloji kültürünün yerleşmesine ve teknolojinin üretimine yönelik eylemler olmalıdır.
Teknoloji kültürü; insanların örgütlenip, diğer canlılar ve makinelerden da yararlanarak, bilimsel veya başka bir düzenli bilgiyi sistemli bir şekilde uygulamaya dönük işler için kullanması biçimi olup, tüm kesimler tarafından benimsenmesi gerekmektedir.
Teknoloji üretimi içinde yer alan ve teknolojik bilgiyi üretmek, ileri teknolojilere ulaşmak, bilgi ve teknoloji yoğun üretim ve girişimciliği desteklemek ve yenilikçi mal ve hizmet üretimi ile rekabet gücünü artırmak için kamu, üniversite ve özel sektörün işbirliğiyle akademik, sosyal ve ekonomik yapının bütünleştiği, gerekli alt yapı ile donatılan ve girişimcinin hizmetine sunulan AR-GE merkez ve enstitüleriyle üretim birimlerinin yer aldığı yerleşim alanları olan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ise son derece önemlidir.
Ülke kalkınmasında ve bölgesel potansiyellerin en iyi şekilde değerlendirilmesinde, mevcut kaynakların verimli ve gerçekçi kullanımı ve bunlara dayalı olarak küçük ve orta ölçekli sanayinin yurt sathında yaygınlaştırılması, desteklenmesi ve geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bunun için de mevcut sanayi yapısı profilinin ortaya konulması, gelişme imkân ve kabiliyetinin belirlenmesi, geleceğe yönelik yeni yatırım hedef ve stratejilerin tasarlanması ve uygulanması da üzerinde ciddiyetle durulması gereken hususların başında gelmektedir. Ancak, bu şekilde verileri ortaya koyarak yatırımcılarımızın doğru teşviki, sağlıklı yatırım kararlarının alınması ve eldeki kaynakların rasyonel bir şekilde değerlendirilmesini sağlamak mümkündür.
Bu çalışmada, Ardahan ilimizin yatırım ortamı ile ilgili gerekli değerlendirmeler yapılmış, girişimcilerimizin doğru karar almalarına yardımcı olacak tüm argümanların bir araya getirilmesine çalışılmış ve yapabilecekleri yatırımlar da ortaya konulmuştur. Bununla birlikte girişimcilerimizin mutlaka AR-GE yapmaları gerektiğini vurguluyor ve söz konusu bu çalışmanın girişimcilerimize faydalı olacağını umuyorum.
Çalışmanın yürütülmesinde ilgi, yardım ve desteklerini esirgemeyen başta Ardahan Valiliği olmak üzere Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığına, sektör temsilcilerimize, Belediye Başkanlıklarına, ilgili Kamu Kurum ve kuruluşlarına, meslek odalarına, sanayici ve iş adamlarımız ile katkıları olan bütün personele teşekkür ediyorum.


Ali COŞKUN

Sanayi ve Ticaret Bakanı

İÇİNDEKİLER

		Sayfa No
1.	ARDAHAN İLİNİN PROFİL BİLGİLERİ…………..............................................	1
	Ardahan İlinin Profil Bilgileri…………………………………………………….	3
2.	YATIRIM ORTAMI……....................................................................................	5
2.1.	Coğrafi Durum ………………………...………………………………….…….....	7
2.2.	Nüfus ve Demografik Yapı……………………………………………………….	8
2.3.	Teknik ve Sosyal Alt Yapıda Durum……..………………………………….....	11
2.4.	Tarımsal Yapı-Bitkisel Tarım ve Hayvancılık…………………………………	15
2.5.	Doğal Kaynaklarda Durum………………………………………………………	18
2.6.	Sanayi Yapısı…….……………………………………………………………….	18
2.7.	Ticari Durum……………………………………………………………………….	21
2.8.	Sosyo-Ekonomik Yapı……………………………………………………………	25
3.	İLİN BÖLGE VE ÜLKE İÇİNDEKİ YERİ………...............................................	29
3.1.	Genel Değerlendirmeler………………………………………………………….	31
3.2.	Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi Açısından Ardahan ……………….	33
3.3.	Gayrı Safi Yurt İçi Hâsılanın Sektörel Dağılımı………………………………	37
3.4.	Gayrı Safi Yurtiçi Hâsılanın Sektörel Büyüme Hızları………………………	37
3.5.	Doğu Anadolu Projesi (DAP)……………………………………………………	38
4.	YATIRIM ORTAMI DEĞERLENDİRMESİ……................................................	41
4.1.	İlin GZFT Bileşenleri……………………………………………………….…….	43
4.1.1.	Güçlü Yanlar………………………………………………………………………..	43
4.1.2.	Zayıf Yanlar…………………………………………………………………………	45
4.1.3.	Fırsatlar……………………………………………………………………………..	46
4.1.4.	Tehditler…………………………………………………………………………….	47
4.2.	Gelişim Bileşenlerinin Bulunabilirlikleri……………………………………...	48
5.	YAPILABİLECEK YATIRIMLAR………...……................................................	51
5.1.	Mikro Girişim Projeleri (Geçimlik Düzeyde Yapılabilecek Projeler)…..…	55
5.1.1.	Damal Bebek Üretimi ……………………………………………………………..	56
5.1.2.	Geleneksel El Halıcılığı ve Kilim Dokumacılığı………………………………….	56
5.2.	Tarım Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar………………………………….	56
5.2.1.	Bitkisel Tarım Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar……………………………	57
5.2.2.	Hayvancılık Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar………………………………	68
5.2.3.	Su Ürünleri Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar……………………………….	79
5.2.4.	Bitkisel Tarım ve Hayvan Ürünleri Artıklarına Dayalı Yapılabilecek Yatırım…	85
5.3.	Doğal Kaynak Potansiyelini Değerlendirmeye Yönelik Yapılabilecek Yatırımlar……………………………………………………………………………	86
5.3.1.	Ormancılık Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar……………………………….	86
5.3.2.	Madencilik Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar……………………………….	90
5.4.	İmalat Sanayine Yönelik Yapılabilecek Yatırımlar…………………………..	95
5.4.1.	Gıda Sanayinde Yapılabilecek Yatırımlar……………………………………….	109
5.4.2.	Makina İmalat Sanayinde Yapılabilecek Yatırımlar…………………………….	113
5.4.3.	Tekstil Sanayinde Yapılabilecek Yatırımlar……………………………………..	120
5.4.4.	Seramik, Kil, Taş ve Çimentodan Gereçler Sanayinde Yapılabilecek Yatır…	121
5.5.	Önerilen Yatırımların Yapılabilirlikleri…………………………………………	125
6.	SONUÇ VE DEĞERLENDİRME ………...……...............................................	129
7.	EKLER…………………………....………...……...............................................	135
7.1.	Önerilen Yatırımlara Ait Sanayi Profilleri (Özet Fizibiliteler)……………...	137
7.1.1.	Büyükbaş Hayvan Gübresinden Organik Gübre Üretim Tesisi Sanayi Profili	139
7.1.2.	Ahşap Mutfak Dolabı Üretim Tesisi Sanayi Profili………………………………	159
7.1.3.	Pastörize Süt ve Süt Mamulleri Sanayi Profili…………………………………..	167
7.1.4.	Polipropilen Esaslı Dokumasız (Non-Wowen) Kumaştan Tek Kullanımlık Tıbbî Tekstil Ürünleri (Önlük, Bone, Kep ve Maske ) Üretim Tesisi San. Pr…	177
7.2.	“Sanayi Sicil Belgesi” Olan sanayi tesisleri Listesi………………………..	191
7.3.	“Kapalı ve Yarım Kalmış Sanayi Yatırımları” Listesi………………………..	192
7.4.	Yatırımlara Yönelik Devlet Destekleri………………………………………….	193
7.5.	“Sanayi Profilleri” Listesi………………………………………………………..	255
7.6.	“Sanayi Potansiyeli ve Yatırım Alanları Araştırması” Listesi……………..	263
7.7.	“Yatırım Ortamı ve Yapılabilecek Yatırımlar Araştırması” Listesi………..	265