Arz edilecek makam
Yüklə 102,29 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Türk inşaat malzemelerinin pazardaki yeri
- Pazardaki Tercihler
- Gümrük Vergileri
|
07/02/2007
Malumları olduğu üzere, Sudan ile ticari ve ekonomik ilişkilerimiz her geçen gün gelişmektedir. Ayrıca, firmalarımız tarafından Sudan pazarına gösterilen ilginin devam etmesi nedeniyle Sudan ile dış ticaretimizin artarak devam edeceği beklenilmektedir. Bu doğrultuda, 2005 yılında Sudan’a ihracatımız 145 milyon ABD Doları iken 2006 yılında % 50 oranında artarak 220 milyon ABD Dolarına ulaşması öngörülmektedir. Diğer taraftan, Sudan ile ülkemiz arasında var olan ekonomik ilişkilerin önemli bir ayağıda bu ülkede yürütülen müteahhitlik ve müşavirlik projeleri ile inşaat sektöründe yapılan Türk yatırımlarıdır. Bu çerçevede, müteahhitlik ve müşavirlik hizmetleri konularında iştigal eden firmalarımızı da dahil edersek, Sudan’da 30 Türk firması sadece inşaat sektöründe faaliyet göstermektedir. Söz konusu firmaların irtibat bilgileri ve faaliyet alanlarını gösteren liste ilişikte yer almaktadır. Bu firmalarımızdan 9 tanesi müteahhitlik ve müşavirlik projeleri yürütürken, geriye kalan 21 tanesi inşaat sektörünün çeşitli alanlarında yatırım veya üretim faaliyetlerine devam etmektedir. Sudan’da 2003 yılından bu yana müteahhitlik ve müşavirlik hizmetleri çerçevesinde 260 milyon ABD Doları değerinde müteahhitlik ve müşavirlik hizmeti olarak adlandıracağımız projeler Türk firmaları tarafından üstlenilmiştir. 2003 yılından önce önemli olarak nitelendireceğimiz her hangi bir proje taahhüdü altına girilememiş iken, özellikle Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın Afrika Stratejisi adı altında Afrika ülkelerine yönelik olarak yürütülen faaliyetler neticesinde ilişik listede yer alan projeler Türk firmaları tarafından üstlenilmiştir. Bu projelerden, 56 milyon ABD Doları değerindeki 28 proje tamamlanmış, 11 milyon ABD Doları değerindeki 5 proje yarım kalmış ve geri kalan 193 milyon ABD Doları değerinde 12 proje devam etmektedir. Türk müteahhitleri tarafından alınan projeleri gösterir liste ekte sunulmaktadır Bu çerçevede altını çizmemiz gereken önemli bir husus, Sudan’da faaliyette bulunan ve başarıyla taahhüt işlerini tamamlayan firmalara yeni projeler verilmesidir. Bu rakamlar, İş Alındı Belgesi almak için Müşavirliğimize yapılan başvurulardan elde edilmiş olup, ihale aşmasını henüz tamamlanmamış veya yeni imzalanan projeler bu rakama dahil değildir. Bu çerçevede, bir yıl içerisinde alınması öngörülen ihaleler ve projelerle birlikte bu rakamın 1 milyar ABD Dolarına ulaşacağı tahmin edilmektedir. Sudan, inşaat sektörünün de dahil olduğu tüm sektörler için gelişme planlarının uygulanmasını gerektiren büyük bir sosyal ve ekonomik değişim geçirmektedir. Halihazırda inşaat malzemeleri ve refrakter sektörlerinde üretim yapan fabrikalarda - Çimento, - Kireç (sönmüş, sönmemiş ve arıtılmış ), - Alçı ve alçı ürünleri, - Çakıllar (doğal taş ve kumdan oluşmuş çakıllar), - Kil taşları kayaları, - Kereste, - Kil, kum ve kireçten çeşitli tuğlalar, - Kesilmiş ve işlenmiş doğal mermer, grafit ve doğal kumtaşı, - Çin porseleni ürünleri (cilalanmış veya cilalanmamış), - Boyalar, - Her tür karolar, - Seramik sağlık gereçleri, - İnşaat harçları, - Cam, - Asbestli çimento ürünleri üretilmektedir. İnşaat malzemeleri sektöründe; üretilen diğer ürünler; kiremit, PVC kapı-pencere, inşaat demiri, çelik profil, kablo, elektrik malzemeleri üretimi bulunmaktadır. Sudan’da üretilen inşaat malzemelerinin çoğunun kaliteleri iyi düzeyde olmadığı gibi üretim miktarları da çok yetersizdir. Bu nedenle ülkede her türlü inşaat malzemesine ihtiyaç vardır. İnşaat ve yapı malzemeleri sanayindeki üretim eksikliği, ülkedeki ekonomik büyümeyi ve gelişmeyi sağlayacak olan inşaat programlarını da engellemektedir. İnşaat malzemeleri sanayinde, başlıca ürünler az miktarda üretildiğinden ve fiyatları yüksek olduğundan halen iç talebi karşılayamamaktadır. Üstelik mevcut fabrikalar eski teknoloji kullanmakta, çok düşük kapasite ile çalışmakta ayrıca yedek parça ve enerji sıkıntıları yaşamaktadırlar. Sudan’da iki adet çimento fabrikası vardır. Bir tanesi River Nile eyaletinde yıllık üretim kapasitesini 225 000 tona çıkaran ve 2002 yılında 154,3 bin ton üretim yapan “Atbara Çimento Fabrikası”dır. İkincisi, White Nile eyaletinde kapasitesini 300 000 tona çıkarmayı planlayan ve 2002 yılında 41 000 ton üretim yapan “Rabak Çimento Fabrikası”dır. İki çimento fabrikasının yıllık toplam üretimi Sudan’ın çimento talebinin sadece % 30’unu karşılamaktadır. Ayrıca, Yatırım Bakanlığı ile yapılan görüşmelerde, bu iki fabrikanın dışında 5 adet daha çimento fabrikasının kurulmasına yönelik olarak mezkur Bakanlığa müracaat edildiği belirtilmiştir. SUDAN’IN ÇİMENTO ÜRETİMİ (1000 TON )
Kaynak: Sudan Yatırım Bakanlığı Çimentonun navlun giderinin yüksek ve birim fiyatının düşük olması nedeniyle, soz konusu ürünün dış ticareti, büyük hacimlerde ve çok düşük kar marjlarıyla mümkün olmaktadır. Bu itibarla Sudan’ın uyguladığı yüksek gümrük vergileri nedeniyle Türkiye’den Sudan’a çimento ihraç etmek ekonomik değildir. Dünyada çimentonun CIF fiyatı 45 $/ton iken Sudan’a ihraç edildiğinde ton başına fiyatı 70 ABD Dolarını aşmaktadır. Çin’den tonu 44 dolara çimento gelmektedir. Kireç hala geleneksel kireç ocaklarında üretilmekte olup, Sudan’da henüz modern bir kireç fabrikası yoktur. Üretilenlerin kalitesi düşük olduğundan kimya sanayiinde kullanılamamaktadır. Kiremit ve kil tuğlası çoğunlukla geleneksel tuğla ocaklarında üretilmektedir, ancak kalitesi düşüktür. Ülkede mekanik üretim yapan sadece bir fabrika vardır. Delikli yalıtım tuğlası üretimi çok az ve pahalı olduğu için yaygın olarak kullanılmamaktadır. Bu nedenle yapılarda gerekli ısı yalıtımı bulunmadığından klimaların çok fazla çalıştırılması elektrik tüketiminin artmasına neden olmaktadır. Bu malzemede ciddi arz açığı vardır. Ayrıca sınırlı sayıda alçı, mermer ve granit üretimi yapan fabrika bulunmaktadır. Seramik sağlık gereçleri üretimi yapan bir fabrika ile karo ve mozaik üretimi yapan birkaç fabrika vardır. Demir ve asbest sanayiilerinde ithal hammaddeler kullanılırken, çimento ve tuğla gibi temel inşaat malzemeleri sanayileri, yerel hammaddelere bağlıdır. Bu yerel hammaddeler ülkede çok bol olmasına rağmen yeterince üretilememektedir. Devlet kent ve kırsal bölgelerdeki konut sektörüne, altyapı projelerine ve kamu hizmet alanlarının kurulmasına öncelik vermektedir. Bu nedenle çok miktarda inşaat malzemesine ihtiyaç duyulmaktadır. İnşaat malzemeleri ile ilgili Sudan Makamları şu sektörlerde yatırımı önermektedir: 1. Tuğla ve karo gibi kil ürünleri üretimini geliştirmek, 2. Yerel hammaddelerden porselen ürünler üretmek, 3. Çimento sanayini geliştirmek, 4. Mermer ve granit ihracatını geliştirmek, Üretimi iç talebin gerisinde kalan aşağıdaki inşaat malzemeleri için Sudan’da yatırım imkanları mevcuttur.
- Alçı ve alçı ürünleri fabrikaları, - Fırınlanmış kum tuğla fabrikaları, - Düz cam ve cam işleme fabrikaları, - Sağlık gereçleri, Çin porseleni ve porselen üretim fabrikaları,
- Çimento ve kireç üretimini artırmayı, - Çimento sanayi için yerli hammaddeleri değerlendirmeyi ve ihraç etmek üzere mermer ve granit çıkartmayı, - Cam sanayi için işlenmemiş beyaz kumu, tahmini miktarı 600 bin ton olan alüminyumu, 45 bin ton olan rutili ve 110 bin ton olan zirkonu kullanmayı, - Tuğla sanayinde ham kıyanit ve magrit’i kullanmak ve porselen ve karo üretimi için Çin kili çıkarma çalışmaları yapmayı öngörmektedir. Yukarıdaki hammaddeler ülkede bol miktarda mevcuttur. Ülkede ham PVC üretimi yoktur ve ithal edilmektedir. İthal edilen PVC den kapı, pencere doğramaları imal edilmektedir. Alçı, Mısır ve Suudi Arabistan’dan ithal edilmektedir.
1 ton inşaat demirinin C & F (sigorta hariç ) Port Sudan limanı fiyatı 300 $ dır. 10 $ gemiden indirme, % 25 oranında gümrük vergisi, 40 $ Port Sudan-Hartum nakliye, inşaat demirinin Hartum fiyatı 425 $ olmaktadır. (Kaynak : Sidco Int. Trading Co. ) İnşaat malzemeleri genel olarak S.Arabistan, BAE, Çin ve Hindistan’dan tedarik edilmektedir. Sudan’ın BAE ile serbest ticaret anlaşması vardır. Ayrıca S.Arabistan ve Mısır ile de tavizli gümrük indirimi anlaşması imzalamıştır. Sudan’da nakit sıkıntısının yüksek olması nedeniyle Çin ve Hindistan’dan gelen kalitesi düşük ancak bir o kadar da ucuz mallar pazarda rahatlıkla alıcı bulmaktadır. Avrupa ülkeleri ise pazara vadeli satışlar ile girmeyi başarmışlardır. Dağıtım ağı Sudan’da dağıtım ağı sistemi gelişmemiştir. Toptancı ve perakendeci gibi kavramlar henüz oturmamıştır. Özellikle başta gıda ürünleri olmak üzere bazı ürünlerde sınırlı sayıda dağıtıcı pazarda faaliyet göstermektedir. Yurtdışından gelen inşaat malzemeleri ithalatçılar tarafından satın alınarak, bu ithalatçıların kendi depo ve ya mağazalarında müteahhitler veya diğer alıcılar için satışa sunulmaktadır. Türk inşaat malzemelerinin pazardaki yeri Sudan ile Türkiye arasında var olan kültürel ve tarihi bağlar, ticarete de yansımakta ve Türklere ve Türk ürünlerine karşı olan ilgiyi artırmaktadır. Pazarda yer alan Türk inşaat malzemeleri arasında başlıcaları, elektrik kabloları, inşaat demiri, demir-çelik profiller, demir-çelik inşaat aksamı, plastik kapı, pencere ve boru, cam yünü ve elektrikli su ısıtıcılarıdır. Sudan’da Türk inşaat malzemelerinin Hindistan ve Çin’den gelen malzemelerden daha kaliteli olduğu söylenmektedir. Fiyatları ise Avrupa’dan gelenlerden daha ucuz olduğu için büyük bir avantaja sahiptir. Pazardaki Tercihler Sudan pazarında özellikle ucuz oldukları için eski teknolojili ürünler rağbet görmektedir. Bu ürünler daha çok Çin, Hindistan ve Mısır’dan gelmektedir. Ülkede alım gücünün düşük olması nedeniyle yüklü miktarlarda ithalat yapmak mümkün değildir. Daha çok ihtiyacı karşılayacak kadar az miktarda inşaat malzemesi ithal edilmektedir. İthalatçılar mümkün olduğu kadar uzun vadeli anlaşmalar yapmak istemektedirler. Fiyatlar genellikle C & F Port Sudan limanı teslimi, yani sigorta hariç olarak talep edilmektedir. Pazarda acentalık ve distribütörlük sistemi pek gelişmediği için Türk firmalarının Sudan’da depo veya mağaza açarak inşaat malzemelerini alıcılara doğrudan ulaştırmaları daha avantajlı olacaktır. Türk firmalarının bu konuda yurtdışında ofis, mağaza açma devlet desteğinden de yararlanma imkanları mevcuttur. Gümrük Vergileri Sudan’da gümrük vergileri oldukça yüksektir. Vergiler CIF bedeli üzerinden hesaplanmaktadır. Aşağıda Türkiye’nin Sudan’a en çok ihraç ettiği inşaat malzemeleri örnek olması bakımından verilmiştir. Tabloda da görüldüğü üzere gümrük vergileri oranları % 59,2 ile % 24,2 oranları arasında değişiklik göstermektedir. Diğer inşaat malzemeleri ile ilgili Sudan’ın ithalatta uyguladığı gümrük vergilerine http://www.sudantp.net/ web sitesinden sırasıyla “Facilities” , “Custom” ve “Tariff 2006” bölümlerine girerek ulaşmak mümkündür.
Kaynak: Sudan Trade Point İthalat Sudan 2005 yılında 899 milyon dolarlık inşaat malzemesi ithal etmiştir. Bu ithal edilen inşaat malzemeleri içinde 127 milyon dolar ile demir çelikten boru ilk sırada yer almaktadır. Ardından 123 milyon dolar ile çimento, 116 milyon dolar ile demir-çelikten inşaat aksamları, 107 milyon dolar ile inşaat demiri gelmektedir. Çimento ağırlıklı olarak S.Arabistan’dan, Ürdün’den ithal edilmiştir. İnşaat demiri ise Türkiye’den ve Mısır’dan alınmıştır. Klima, Tayland, BAE ve S.Arabistan’dan ithal edilmektedir. Demir-çelik inşaat aksamı ise Çin, S.Arabistan ve BAE ve Türkiye’den ithal edilmektedir. Türkiye, özellikle burda devam eden müteahhitlik projeleri nedeniyle Sudan için esaslı inşaat malzemeleri tedarik eden ülke konumundadır. Sudan’da üstlenilen müteahhitlik projeleri ile bu ülkeye yapılan inşaat malzemeleri ihracatında pozitif bir correlasyon mevcuttur. Burda alınan projeler, ulusal ekonomimize dolaylı olarak ihracat ve yurt dışı iş imkanları olarak geri dönmektedir. Bu sebebeble, müteahhitlik ve müşavirlik hizmetleri dış ticaretimiz açısından da önemli rol oynamaktadır. 2006 yılı ithalat rakamları incelendiğinde, Sudan’nın inşaat malzemeleri ithalatında bir önceki yıla gore % 23 oranında azalarak 690 milyon Dolar seviyesine gerilediği gözlemlenmektedir. Söz konusu düşüşün iki temel sebebi vardır: Birincisi, inşaat malzemeleri sektörüne yönelik yatırımların giderek artmasıdır. Yukarıda da belirtildiği üzere, iki olan çimento fabrikası sayısı beşe çıkmıştır. Aynı şekilde 2005 yılından önce net inşaat demiri ithalatçısı olan Sudan’nın bu alandaki yatırımlarını artırması ithalatının azalmasına neden olmuştur. İkincisi, ekonomik canlılığın yavaşlaması olarak gösterilebilir. 2005 yılında % 8 oranında büyüyen Sudan ekonomisi 2006 yılı için uluslararası ekonomik kuruluşlar tarafından %5-%6 arasında gerçekleşmesi beklenilmektedir. Sonuç olarak, Sudan inşaat sektörü ile ilgili olarak kısa vadede şu değerlendirme yapılabilir. Birincisi, bir çok sanayi ürününde olduğu gibi Sudan’da inşaat malzemelerinde talep fazlalığı devam edecektir. Bu sektörde talebin canlı olması uygulanan politikaların bir sonucudur. Sudan, alt ve üst yapı yatırımlarını öncelikli yatırım yapılması gereken alanlar olarak belirlemiştir. Talebin fazla olması, bir başka deyişle arzın yeterli olmaması, iç piyasa fiyatlarının yükselmesine neden olmaktadır. Yüksek iç piyasa fiyatı ve Sudan’ın yeni para birimi olan Pound’un(Eskisi Sudan Dinarı) ABD Doları karşısında değer kazanması sadece inşaat malzemeleri ithalatında değil, diğer arzı kıt olan malların ithalatının artarak devam etmesine sebep olacaktır. Bu konjonktürün kısa vadede devam edeceği öngörülmektedir. İkincisi, Türkiye’nin müteahhitlik ve müşavirlik hizmetleriyle ilgili potansiyeli Sudan’a olan inşaat malzemeleri ihracatımızda önemli rol oynamaktadır. Burda iş alan her müteahhitimiz malzeme temini konusunda Türkiye’yi seçmektedir. Bu seçimin altında yatan ekonomik mantık, iç pazarda mevcut ürünlerin yeterli miktarda olmaması ve mevcut malların fiyatlarının yüksek olmasıdır. Bu tercihin diğer bir sebebi ise, alınan projeler için Sudan Devleti tarafından sağlanan teşviklerdir. Teşvik kapsamında proje üstlenen firmalarımız, gümrük muafiyetli olarak inşaat malzemesi ithalatı yapabilmektedirler. Ancak, Sudan’da inşaat sektörüne yönelik yatırımların devam etmesi nedeniyle özellikle çimento ve inşaat demiri ithalatında bir miktar yavaşlama beklenebilir. Diğer taraftan, çimentonun dış ticaretinde navlun maliyetlerinin önemli olması nedeniyle, bu malın ülkemizden ithalini edilmesini zorlaştırmaktadır. Dolayısıyla bu iki üründen sadece inşaat demiri ihracatımızda yavaşlaması mümkün gözükmektedir. Üçüncüsü, alınan projelerin büyük bir kısmı ağırlıklı olarak Hartum Eyaletindedir. Sudan’ın 26 eyalaten oluştuğu ve diğer eyaletlerde gerçekleştirilecek projeler ile bu eyaletlerdeki mesken açığı veya mevcut meskenlerin iyileştirilmesine yönelik yatırım stratejileri göz önünde bulundurulursa, bu sektörle ilgili olarak Sudan’da iş potansiyelinin artarak devam etmesi beklenilmektedir. Bilgilerine arz ederim. SUDAN’IN BAŞLICA İNŞAAT MALZEMELERİ İTHALATI (2005- 2006)
Kaynak : Customs Yüklə 102,29 Kb. Dostları ilə paylaş:
|