Asosiy makroiqtisodiy modеllarning qiyosiy tahlili mundarija kirish

---

2 
ASOSIY MAKROIQTISODIY MODЕLLARNING QIYOSIY TAHLILI 
 
MUNDARIJA 
KIRISH ………………………………………………………………………….. 3 
I BOB. ASOSIY MAKROIQTISODIY MODELLARNING QIYOSIY
TAHLILI …………………………………………………………………………5 
1.1.Makroiqtisodiy tahlil fanining maqsadi va vazifalari………………………….5 
1.2. Asosiy makroiqtisodiy modellarning mazmuni va mohiyati …….…………...7 
1.3. Doiraviy oqimlar (aylanishlar)modeli ………………………………………..9 
1.4. Yalpi talab va yalpi taklif (AD-AS) modeli …………………………………11 
1.5. Tovarlar miqdoriva pul massasi (IS-LM) modeli ……………...……………13 
 
II.BOB. MAKROIQTISODIY MODELLASHTIRISHNING O’ZBEKISTON 
IQTISODIYOTIDAGI O’RNI
………………………………………………….18 
2.1 
 
Makroiqtisodiy modellashtirishning O’zbekistondagi tatbiqi Makroiqtisodiy 
model tavsifi………………………………………………………………………18 
2.2 Makroiqtisodiy tahlilning usullari va tamoyillari……………………………..25 
2.3Makroiqtisodiy modellar tushunchasi va ko’rinishlari………………………...31 
 
XULOSA………………………………………………………….……………...35 
 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI…………………………37 
 

---

3 
KIRISH 
Bozor iqtisodiyoti, ayniqsa vaqtinchalik yuzaga keladigan moliyaviy-iqtisodiy 
inqiroz sharoitida iqtisodiy jarayonlarni tahlil qilish, bashoratlash va boshqarish 
bo’yicha qarorlar qabul qilishda hamda ularni amaliyotga joriy etishda 
makroiqtisodiy modellardan foydalanish muhim o’rin tutadi. Jumladan, ko’p 
tarmoqli ishlab chiqarish jarayonlarida tarmoqlararo munosabatlarni modellarini 
qo’llash, tarmoqlar orasidagi iqtisodiy aloqalarni samaradorligini aniqlash 
imkonini beradi.
Raqobarbardosh bozor sharoitida iste’molchilarning o’z daromad
vajamg’armalariga qarab iste’mol uchun tayyor maxsulot yoki ishlab chiqarish
uchun xomashyo maxsulotlarini tanlash holati yuzaga keladi.
Bunday sharoitda is’te’mol tanlovi modellaridan foydalanish tanlovni 
samarali o’tkazish masalalarini yechishda yordam bersa, iqtisodiy ko’rsatkichlarga 
ta’sir etuvchi omillardan birining o’zgarishi natijasida uning o’zgarish darajasini 
aniqlashda elastik nazariyani qo’llash yordamida moddiy ishlab chiqarish 
qonuniyatlari, 
taqsimoti 
va iste’molni o’rganish hamda iqtisodiyotda 
optimallashtirish masalalari yechiladi.
Barcha iqtisodiy tadqiqotlar iqtisodiy o’zgaruvchilar orasidagi o’zaro 
bog’lanishlarni o’rganish natijasida amalga oshiriladi. O’zaro bog’lanishlarni 
tasavvur va tahlil qilish asosini esa iqtisodiy – statistik usullar va ekonometrik 
modellar tashkil etadi. Bunday makroiqtisodiy muvozanatlik modelllaridan 
inflyatsiyani jilovlashda, muomaladagi pul miqdorini muvozanatda saqlab turishda 
va eng muhimi iqtisodiy o’sishni jadallashtirishda keng foydalaniladi va bunday 
makroiqtisodiy muvozanatlik modellari bu jarayonlarni amalga oshirishda “yo’l 
xaritasi” sifatida namoyon bo’ladi. 
Makroiqtisodiyotatamasikundalikfoydalanishganisbatanyaqindaginakiritilgan
bo‘lsadamakroiqtisodiytahlilelimentlariiqtisodiyotfanibilandeyarlibirgap 
paydobo‘ldi.

---

4 
Mamlakatiqtisodiyotirivojlanishiniyaxlitbirjarayonsifatidatadqiqqilish, 
ungaturlielimentlariningo‘zarobog‘liqligivao‘zarota’sirixosbo‘lgantizim 
sifatida 
yondoshish dastlab F. Keneasarlaridauchraydi.
FransiyaqiroliLyudovikXV 
saroyivrachiF.Kene1758yilda,milliymahsulotishlabchiqarishjarayonipuloqimlarini
ngdoiraviyaylanishisifatidatasvirlangan“Kenejadvali”nituzishdailkbormakroiqtisod
iytahlilelimentlariniqo‘lladi. 
Makroiqtisodiytahlilningtamaltoshlari,shuningdek, 
J.B.Sey,L.Valras,V.ParetovaboshqaolimlartomonidanXIXasrdanoqqo‘yilganedideb
ta’kidlashmumkin. 

---

5