Asosiy xususiyatlari

Mavzu : Biriktiruvchi to’qima
Reja

• 
  BIRIKTIRUVCHI TOʻQIMA 
  
• 
  ASOSIY XUSUSIYATLARI
  
• 
  SIYRAK BIRIKTIRUVCHI TO’QIMA HUJAYRA ELEMENTLARI
  
• 
  TOG’AY TO’QIMALARI
  
• 
  BIRIKTIRUVCHI TO'QIMALARNING TASNIFLASH
  
• 
  BIRIKTIRUVCHI TO'QIMA BOSH VAZIFALARI 
  

Kirish
Biriktiruvchi to'qimalar, ko'p qatlamli qurilmalar ko'rinishida yozilgan va yuzamizdagi ko'pgina joylarda joylashgan. Ularning yuqori sur'ati, yozma ko'nikmalari va ifodaviy shakllar o'rganishimizni ta'minlaydi. Bu to'qimalar tana ichidagi organlarning ichiga qatnashgan yuzlarni qoplashda, suv olishda, tana suyuq va issiqligini saqlashda ham muhim rol o'ynaydi.
Epiteliy to'qimalarning tana muqovaqasi sifatida vazifalanishi, tana ichidagi muhim organlarni qarshi xatarlardan himoya qilishda asosiy xizmat qiladi. Ularning yozma ko'nikmalari, bakteriyalarga qarshi kurashishda o'z vazifalarini bajaradi va shunday qilib, tana immun tizimini mustahkamlashda muhim bo'ladilar.
Bu to'qimalar o'ziga xos turlarda bo'lib, ularning xususiyatlari va vazifalari turli organlarda farqli bo'ladi. Ammo, ular barchasi bir-biriga bog'liq va tana hayotiy faoliyatini ta'minlashda biriktiruvchi to'qimalar katta ahamiyatga ega. Ular tana muqovaqasini himoya qilish va tuzilma funktsiyalarini bajarish orqali, tana sog'ligini ta'minlashda o'z vazifasini bajaradilar.
Shunday qilib, epiteliy to'qimalar bizning tana yuzasidagi o'sish va qalinlikni saqlashda, tana ichidagi organlarni qarshi xatarlardan himoya qilishda katta o'rin egallaydigan hayotiy tuzillardir. Ular tana muqovaqasini himoya qilish, suv olish, immun tizimni qurish va ko'pgina boshqa vazifalarni bajaradilar. Bu biriktiruvchi to'qimalar, tana hayotiy faoliyatini ta'minlashda katta ahamiyatga ega bo'lib, bizning sog'ligimizni saqlashda muhim rol o'ynaydi.


B iriktiruvchi toʻqima — odam va hayvonlarda mezenximaaan rivojlanadigan toʻqimalar guruhi. Organizmda trofik, himoya, plastik va mexanik funksiyalarni bajaradi. Xususiy, togʻay va suyak Biriktiruvchi toʻqima lari farq qilinadi. Xususiy Biriktiruvchi toʻqima koʻpincha trofik, himoya va plastik funksiyalarni, togʻay Biriktiruvchi toʻqima esa mexanik funksiyani bajaradi; u xondroblast va xondrotsitlar, hujayraaro modda hamda kollagen va elastik tolalardan iborat. Xususiy Biriktiruvchi toʻqima zich va gʻovak Biriktiruvchi toʻqima ga boʻlinadi. Gʻovak Biriktiruvchi toʻqima terini muskullarga biriktirib, aʼzolar orasini tuldirib turadi, shilliq va seroz pardalarning Biriktiruvchi toʻqima li qavatini hosil qiladi. Uning hujayrali tarkibida fibroblastlar, gistiotsitlar makrofaglar, semiz hujayralar — labrotsitlar, plazmatik hujayralar — plazmatsitlar, yogʻ hujayralari — lipotsitlar, retikulyar hujayralar, qisqartiruvchi hujayralar — peritsitlar, xromatoforlar, endotelial hujayralar ajratiladi. Zich Biriktiruvchi toʻqima shakllangan va shakllanmagan boʻladi. Shakllanmagani teri asosini yoki uning toʻr qavatini tashkil etadi. Shakllangan zich Biriktiruvchi toʻqima tolali tuzilmalarning tartibli joylashishi bilan ajralib turadi; baʼzi aʼzolar (koʻz oqi, teri, fassiya) da ular oʻrim boʻlib joylashsa, boshqalarida (boylamlar, paylarda) parallel joylashadi. Shakllangan zich Biriktiruvchi toʻqima dan tomirlar, bronxlar va boshqa tuzilmalar devorini hosil qiladigan elastik toʻqimalar ham tashkil topadi. Suyak Biriktiruvchi toʻqima dan odam va umurtqali hayvonlar skeletk tashkil topadi.Suyak toʻqima osteoblastlar, osteotsitlar va osteoklastlardan iborat. Hujayraaro modda kollagen tolalardan tuzilgan boʻlib, tarkibida koʻpgina mineral tuzlar bor.Birlashtiruvchi to'qima tana to'qimalarining to'rtta asosiy turlaridan (epiteliya, biriktiruvchi, mushak va asab) biridir. Ushbu to'qima inson tanasida juda ko'p miqdorda mavjud.