AşT layihəsi hələ 2005-ci ildən fəaliyyət göstərən, İctimai Maraqların Müdafiəsi və Hüquqi Məsləhət Mərkəzlərinin (alac) əsasında təşkil edilmişdir

Daşınmaz əmlakın dövlət qeydiyyatı
Giriş

“Şəffaflıq Azərbaycan” təşkilatının məqsədi hökuməti Əmlak Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsi yanında Daşınmaz Əmlakın qeydiyyatı sahəsində şəffaflığın və səmərəliliyin artırılmasına təşviq etməkdən ibarətdir.

ALAc layihəsi çərçivəsində verilən tövsiyələrin icra vəziyyəti
Bu mövzuda ilk dəyirmi masa 10 Aprel 2012-ci il tarixində keçirilib. 29 Aprel 2013-cü il tarixində keçirilən ikinci dəyirmi masa qədər olan dövr ərzində Şəffaflıq Azərbaycan (ŞA) tərəfindən verilən aşağıdakı tövsiyələr icra olunub.
Hüquqi çərçivə

ŞA daşınmaz əmlakın qeydiyyatı ilə bağlı prosedurların sadələşdirilməsi ilə əlaqədar tövsiyələr vermişdi. Qanunvericiliyə edilən dəyişikliklərə əsasən tələb olunan prosedurların sayı 7-dən 4-ə endirilmişdir⁴². Onlar aşağıdakılardır:

• 
  Satınalmadan öncə əmlakın əvvəlki mülkiyyətçisinin yoxlanılması və əmlakın özgəninkiləşdirilməsi haqqında şəhadətnamənin əldə edilməsi,
  
• 
  Alqı satqı əməliyyatının notarial təsdiqi,
  
• 
  Yeni əmlaka mülkiyyət hüququ verən sənədin alınması üçün qeydiyyat forması,
  
• 
  Mülkiyyət hüququ verən sənədin, o cümlədən texniki pasportun hazırlanması və verilməsi.
  

Əmlak Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən bildirilmişdir ki, “Daşınmaz əmlakın dövlət qeydiyyatı haqqında” qanunun Korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə 2012-2015-cü illər üçün Milli Fəaliyyət Planına uyğunlaşdırılması üçün dəyişikləri əhatə edən qanun layihəsi parlamentə baxılması üçün göndərilmişdir.⁴³ Qanun layihəsi ikinci əl daşınmaz əmlak bazarı üçün mülkiyyət haqqında sənədin verilməsi müddətini 20 gündən 7 günə və əmlakın özgəninkiləşdirilməsi haqqında şəhadətnamənin verilmə vaxtını isə 5 gündən 1 günə qədər azaltmağı nəzərdə tutur. Təklif edilən dəyişikliklər həmçinin əmlakın təsnifatı formalarını 15-dən 10-a endirir. ⁴⁴

Elektron xidmətlərin sayının artırılması və ipotekanın qeydiyyatı və bitməsini də əhatə etməsi üçün hüquqi bazanın yaradılması istiqamətində səylər göstərilmişdir. Müvafiq qərara dəyişikliklər hazırlanmış və Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinə təqdim edilmişdir.⁴⁵
İnstutsional çatışmazlıqlar

İnstitutsional çatışmazlıqların aradan qaldırılması məqsədilə ŞA bir sıra addımların atılmasını tövsiyə edib. Komitə tərəfindən Etik Davranış Qaydaları hazırlanıb və bu kodeksin pozulması ilə əlaqədar Dövlət Qulluğu Komissiyasına hesabat təqdim edilib. 2012-ci ildə 16 bu cür hal baş verib və bununla bağlı məlumat ictimaiyyət üçün açıqıdır.⁴⁶ Əməkdaşları etik davranış qaydaları ilə tanış etmək məqsədilə bir sıra təlimlər keçirilib. (2012-ci ilin 9 oktyabr və 22 dekabr tarixləri). Amma ŞA-nın ofislərinə qurumla bağlı daxil olan müraciətlərdən görünür ki, təlimlər bir o qədər də səmərəli deyil.

Texniki imkanların artırılması ilə bağlı bir sıra işlər görülüb. Bakı şəhərinin Yasamal, Suraxanı, Nəsimi, Nizami rayonları üzrə Qeydiyyat idarələri təmir edilib, elektron məlumat mübadiləsinin aparıla bilməsi üçün mərkəzlər fiber optik kabellerlə təmir ediliblər.
Ölkə üzrə rəqəmsal kadastr xəritəsinin hazırlanması istiqamətində işlər aparılır və məlumat bazası elektron formata keçirilir⁴⁷. 
Qurum əməkdaşları arasında korrupsiya hallarına rast gəlinir⁴⁸. Bir çox hallarda qeydiyyat idarəsinin verdiyi qərarla razılaşmayan vətəndaşların bu problemi həll etmək üçün yeganə yolu məhkəməyə müraciət etməkdir⁴⁹.
Qaynar Xətt

Əmlak Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsi qaynar xətt əsaslı bir neçə nömrədən istifadə edir. Bunlara 148 nömrəli qeydiyyat məsələləri ilə bağlı müraciətlər üçün ayrılan xətt və 566-07-44 nömrəli ümumi xətlər daxildir. Komitənin veb səhifəsində yerləşdirilən məlumatlara əsasən 2012-ci ildə qaynar xəttə 300 müraicət daxil olub. Veb səhifədən istifadə etməklə və digər üsullarla isə əlavə 360 müraciət daxil olub. Bu rəqəm digər qurumlar ilə müqayisədə bir o qədər də yüksək deyil. ŞA tərəfindən Qaynar xəttə edilən müraciətləri cavablandıran əməkdaşlara təlimlərin keçirilməsi və qaynar xəttin fəaliyyətinin monitorinqi və qiymətləndirilməsinin aparılması üçün ayrıca bölmə yaradılması ilə bağlı tövsiyəsinin icra olunub-olunmaması haqqında məlumat olmasa da, müraciətlərin analizinə dair hesabat veb səhifədə yerləşdirilib.

Veb səhifə

Əmlak Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsinin veb səhifəsində, qurumun fəaliyyəti ilə bağlı ümumi məlumatları əldə etmək üçün imkan mövcuddur, lakin Komittəyə tabe olan alt qurumlar barədə bunu söyləmək çətindir.

Elektron xidmətlər

Komitə elektron xidmətləri 2012-ci ilin may ayından icra etməyə başlayıb. 2012-ci ilin sonuna qədər Komitə tərəfindən təklif edilən elektron xidmətlərlə bağlı 700 müraciət qeydə alınıb. ⁵⁰Bu rəqəm digər qurumlar ilə müqayisədə aşağıdır.
2013-cü ilin aprel ayında Komitə yeni elektron portalını təqdim etdi ki, bu portal vətəndaşlara əlavə 9 xidmət təklif edir⁵¹. Bununla belə xidmətlər vahid elektron hökumət portalına inteqrasiya edilməyib⁵².Bundan başqa xidmətlərdən istifadə üçün elektron imza (Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları nazirliyi tərəfindən verilir) və kart oxuyucu tələb olunur ki, bu da xidmətlərdən istifadə imkanlarını çətinləşdirir. Məhz buna görə də, ŞA tərəfindən verilən tövsiyə elektron xidmətlərdən vətəndaşların daha asan istifadə edə bilməsi üçün imkanların yaradılmasından ibarət idi.
Şəffaflıq və Hesabatlılıq

ŞA tərəfindən tövsiyə edilməsinə baxmayaraq, Komitə hələ də vətəndaş cəmiyyətinin köməkliyi ilə ictimai nəzarətin formalaşdırılması istiqamətində işlər aparmayıb.