Avctarii indici tomus quartus

Credulitatis positum Crudelitatis. Et

agebatur quidem de abjurato Arianismo Leo-

vigildi regis Edicto stabilito, & Reccaredi filij

constantissima fide, propter quam in Hispania

Scriptorum numerositas inundavit. Hac om-

nium nobilißima benedictione (sic ibi) Hispanum

donatum imperium, ob repulsam à Reccaredo ini-

tiatore Hispanicæ crudelitatis paternam supersti-

tionem. Et quid magis dici absurdum potuit?

Christi fides non crudelitati militat, sed man-

suetudini, dicente ipso: Beati mites, quoniam

ipsi poßidebunt terram Matth. 5. v. 4. &, DisciteMatth. 5.|v. 4 & 11.|v. 29. & 30.

à me, quia mitis sum, & humilis corde. Iugum

enim meum suave est &c. Cap. 11. v. 29. & 30.

Quibus non obstat quod nu. præced. de gladio

dictum in charissimos quosque distringendo,

in quo quidem D. Hieronymus genus aliquod

crudelitatis agnoscit celebri illa, & ardenti ple-

na spiritu monitione Heliodorum allocutus

Epist. 1. Si in limine pater jaceat, per calcatumD. Hierony-|mus.

perge patrem; Siccis oculis ad vexillum crucis evo-

la. Solum pietatis genus est, in hac re esse crudelem.

Sic ille. Non inquam obstat, quia obedire

Christo in ijs, quæ aut mandat aut consulit,

neque umbram potest crudelitatis habere; im-

mò in eo gratissima Deo intervenit mansuetu-

do. Diriget mansuetos in judicio, docebit mitesPsal 24.|v. 8. & 9.

vias suas. Psal. 24 v. 9. Ubi judicium pro lege

positum, juxta id, quod præcesserat: Legem

dabit delinquentibus in via, ut doctè exponit

Cardinalis Bellarminus. In obediendo enim

legislatori Deo & mansuetudo & mititas exer-

cetur: Dum non resistunt Domino docenti, immòCardinalis|Bellarmi-|nus.

cupiunt doceri. Diriget, inquit, mansuetos in judi-

cio, id est, ducet per viam rectam legis suæ. Sic ci-

tatus Scriptor. Unde & D. Hieronymus in illo

apparenti crudelitatis spectaculo genus pieta-

tis agnovit: Solum pietatis genus est. Et quidemPietas ut|stet cum pa-|tris concul-|catione.

meritò: pietas enim virtus est, quæ ad conve-

nientem se habendi modum in filijs erga pa-

rentes inclinat, juxta ea, quæ præceptum illud

divinum complectitur; Honora patrem tuum &c.<-P>@@

<-P>Quod equidem in conculcatione etiam patris

à Doctore Maximo edocta sublimiter adim-

pletur: patris siquidem malum gravissimum

amovetur, quod certò imminet, si eo sic agen-

te, filius rebellis Deo vocanti persistat: pro quo

experimenta & multa & horrenda succurrunt.

Et quidem si hostibus grave damnum inferre

volentibus patri filius occurreret, pietatis id es-

set satis laudandus effectus, etiam si pro de-

fensione necessarium esset illum semel & ite-

rùm conculcare.

  158. Non sic in Arianismo actum, in quoArianismi|genuina|crudelitas.

crudelitas ita suum propagavit imperium, ut

nihil in barbaris minus inventum;

Non Scytha, Caucaseas nec qui colit accola

rupes.

quod de talibus novioribus sæculis verissimè

dictum, pro quo Romanum Martyrologium

excepisse juvabit, die 12. Octobris, ubi sic ha-

bet: In Africa sanctorum Confessorum & MartyrũMartyrol.|Romanum.

quatuor milliũ nongentorum sexaginta sex (4966.)

in persecutione VVandalica sub Hunnerico re-

ge Arriano: qui cùm essent partim Ecclesiarum

Dei Episcopi, partim Presbyteri & Diaconi, asso-

ciatis sibi turbis fidelium populorum, pro defensione

Catholicæ veritatis in horribilis eremi exilium trusi

sunt: ex quibus plurimi, dum crudeliter à Mauris

ducerentur, hastilium cuspidibus ad currendum im-

pulsi, & lapidibus tunsi; alij ligatis pedibus velut

cadavera, per dura & aspera loca tracti, & singulis

membris discerpti, ad extremum variè excruciati,

martyrium celebrarunt. Erant inter eos præcipui

Domini Sacerdotes Felix & Cyprianus Episcopi.

Hæc ibi, & multò plura Victor Uticensis de

persecutione Wandalica, in qua & Geisericus,

aut Gensericus Hunnerici pater suo præiverat

Catholici sanguinis horrendus profusor ex-

emplo, de quibus multa ab Ecclesiasticis Scrip-

toribus haurienda, & ut parcamus alijs, ex ijs

certè Leovigildus, qui Sanctissimum filium

jussit occidi; hunc enim enormitatis spiritum

Arianismus influebat. Cùm enim Ariani ne-

garent Christi divinitatem, fontem sibi Chri-

stianæ dulcedinis desiccabant. Dulcis & rectus

Dominus. Psal. 24. v. 8. & inde quod jam nu.Psal. 24.|v. 8. & 9.

præced. perspeximus: Propter hoc legem &c. Di-

riget mansuetos in judicio.

  159. Jam quod de firmitate fidei in Hispa-Fides in|Hispania|pose Recca-|redi con-|versionem.

nia jam inde ab antiquis temporibus in titulo

præpositum, res ipsa loquitur, & nostra opor-

tet ut cum gratiarum actione felicitas recog-

noscat. Converso Reccaredo conversa est His-

pania, & numquàm conversa est retrorsum. Ap-

paruit D. Jacobo in Hispania vivens adhuc

Deipara. Qua veritate nihil in illa constan-

tius: licet Marchio Agropolitanus circa id se

exhibeat hæsitantem in suis Dissertationibus

Ecclesiasticis: ubi licet addat nihil velle se circaApparitio|Virginis|Cæsaran-|gustæ cer-|tissima.

hoc movere, satis ex loquendi modo hæsitan-

tiam manifestat, addens etiam pro eo rationem,

quam est sanè mirum viro erudito (sed non ille

Theologus) momenti alicujus fuisse visam, &

mundo posse non penitus rejecturo committi.

Est ergo illa non videri conforme humilitati

Virginis, ut templum suo nomine erigendum

Divo Apostolo suismet ipsius verbis intimarit.

Cum sit profectò certissimum Virginem, cùm<-P>

@@0@

@@1@54 Recognitio IV. Epithalamij Christi.

<-P>tale aliquid peragit, non suo, sed divino impe-

rio regi, & ejus explorata voluntate. Quid

autem humilitati non congruum in eo apparet

mandati modo, si dicat: Dei est voluntas ut meoDe facto|Ioanni Pa-|tritio.

nomine tali loco templum construatur? & memi-

nisse auctor poterat celeberrimæ apparitionis,

quam Ecclesia peculiari solemnitate comme-

morat die 5. Augusti. Titulo S. Mariæ ad Nives.

Quando scilicet illa Joanni Patritio, & con-

jugi, ac etiam Liberio Pontifici apparuit, & in

Exquilino monte templum extruẽdum edixit,

seu Ecclesiam, quæ Mariæ Virginis nomine

consecraretur. Ubi humilitatis quidem inter

verba supercælestis imperij specimen observa-

tione dignum elucet; nullum enim sibi ad-

scripsit titulum, ex sublimibus illis quibus po-

terat decorari. Et tale aliquid in apparitione

D. Jacobi verosimile est intervenisse. Neque id

tantùm cum tribus præfatis factum; nam sæpè

aliàs de ędificandis suo nomine Ecclesijs à Vir-

gine in majestate se digna apparente actum,

pro quo videri potest P. Balinghem in Kalen-

dario Virginis in locis, quæ dabit Index. Et

præsertim die 8. Sept. nu. 12.

  160. Sed quia de doctrinæ abundantia inIaspidea|columna|copiam sa-|pientiæ in|Hispania|indicans,|quæ in D.|Petro præ-|sulcit.

præfato loco ex Reccaredi gloriosa conversione

specialiter agebatur, præstat circumstantiā co-

lũnæ interim expendisse, quæ quidem Iaspidea

est. Iaspidem autem esse D. Petrum, & sub ea si-

militudine primũ civitatis cælestis fundamen-

tum in Apocalypsi habemus: Fundamentum

primum Iaspis. Apoc. 21. v. 17. de quo dictum

nu. 922. & in Amphitheatro magis ex professo

n. 384. & seq. ubi & pro veritate, de qua modò,

pulchrum etiam fundamentum: ut enim ex

Plinio ostensum ibi non Iaspis quæcumque

Petrus, sed quæ apud illum Grammatias, aut

Polygrammos, id est gemma litterata, & multi-

littera: talis enim Petrus, in quo cælestis sa-

pientiæ sublimitas, & qui suprema & antiquis-

sima Theologorum summitas, ut eum vocat Ma-S. Ioan.|Damasce-|nus.

gnus Dionysius ad D. Timotheum scribens,

& à S. Joanne Damasceno allegato in Oratione

de Dormitione Virginis, & pro sacris dignissima

dubio procul officijs, & supremæ illius atque

antiquissimæ Theologiæ latices in Hispania

pro Virginis fluxisse gloria mysticè ab eadem

indicatos res ipsa sine testium necessaria pro-

ductione testatur, ubi præsertim pro illius pu-

rissimæ Conceptionis prærogativa plusquàm

alibi militatum, & à nostra præsertim Societa-

te, quæ & Polygrammos ipsa, de quo citato

num. 673. & alibi actum in spiritu humilitatis,

& etiam veritatis, ut nunc à commendatione

gloriæ hujus meritò abstinendum censeamus.

Id solùm addidisse dum liceat in eodem num.

errorem occurrere circa Carmen Virgilianum,

Credo equidem vivos ducent &c. Ubi pro vivos

extat viros: quod neque sensum habere com-

modum potest, neque cum carminis lege con-

stare. In eo tantùm poterat esse periculum, si

error talis auctoris adscriberetur inscitiæ, quod

de lectorum benignitate minimè præsumen-

dum. Nihilominùs adnotasse non oberit, quia

sapientibus & insipientibus debeo me cum

Apostolo recognoscere debitorem.
@@

§. III.

Errores adnotati aliqui, & ex quibusdam

multiplicata doctrina, cum D. Petri

Veronensis laude. Num. 674. 679.

680. 681. & 682.

161. IN priori Debuerint pro Debuerit. Et Iu-Epithala-|mium no-|strum quo-|modo Epos.

terpretis pro Interpretes. In hoc postre-

mo periculum nullum, quia nihil contra Syn-

taxim, secus in præcedenti, ubi contra illam

peccatur, nomini enim Epos singularis debet

verbi significatio respondere. Epithalamium

autem Epos à Nobis dictum. Licet enim En-

nius Epos longum dixerit; in nostro ea est

concisio, quæ eminens possit censeri meritò

longitudo. Id quod testimonio magni circa

illud voluminis legitimo comprobatum, in quo

& omissa plurima, cùm ad Titulum fuerit pro-

lixæ tractationis varietas revocata. Unde &

stare potest, quod ex Diomede apud Gram-

maticos obvium, juxta quem Epos est Carmen

exametrum rerum divinarum, atque heroica-

rum, humanarumq́ue comprehensio. Quod

equidem in illo videre est: nihil enim heroi-

cum magis quàm Christi & prælia, & victo-

riæ triumphiq́ue. Inter divina divinius nihil,

quàm divinissima Trinitas, & hæc in ipso: ne-

que in humanis nobilius quidquam humanita-

te Christi: ubi & plura alia ad sublimem sta-

tum supra humanam conditionem reformata.

  162. Num. 679. pag. 473. pro cognationeD. Petro|Martyri|prava cog-|natio non|obfuit.

legitur Cognitione, sicut & nu. sequenti. Et ali-

quali æquivocationi esse locus potest. Ubi de

D. Petro Martyre sermo erat, cui nihil obfuit

prava cognatio, ex Manichæorum pestifera

parentela. Ubi ponderatione dignum occurrit

D. Petrum à Sanctissimo Dominico in Reli-

gionem, cujus erat fundator, admissum: cùm

tamen esset ille ex nobilissima Gusmanorum

familia, à qua quidquid maculosi sanguinis

est, quàm longissimè propulsatur. MagnumA Divo Do-|minico cur|admissus.

ergo de præsenti & futura Veronensis juvenis

sanctitate formavit ille conceptum, quæ posset

labem omnem impuri sanguinis abolere. Simi-

le aliquid in Christo videamus. Mane astaboPsal. 5.|v. 5. & 6.

tibi, & videbo, quoniam non Deus volens iniqui-

tatem tu es. Neque habitabit juxta te malignus:

neque permanebunt injusti ante oculos tuos. Sic

vates Rex Psal. 5. v. 5. & 6. Sed audiatur D.

Lucas ingressum Magdalenæ ad convivium

enarrans, in quo assistebat Christus à quo & illa

gratanter admissa. Et ecce mulier, quæ erat inLucæ 7.|v. 37.

civitate peccatrix &c. Lucæ 7. v. 37. & seqq.

Quid ad hæc? Ecce mulierem coràm oculis

Christi, nec increpitam, nec repulsam, obmur-

murante Simone. Illud certè Christum ex prę-Simile quid|in Magda-|lena.

senti statu altè de illa sensisse, & de futura

sanctitate altum etiam conceptum efformasse,

quæ maculas omnes præcedentis dedecoris

obumbrantes, suo splendore superaret. Et li-

cet opponi possit Dominum omnes benignè

suscepisse peccatores, unde & Pharisæi ac

Scribæ murmurabant, dicentes: Quia hic pec-Lucæ 15.|v. 2.

catores recipit, & manducat cum illis. Lucæ 15.<-P>

@@0@

@@1@§. III. Circa III. Part. Tituli, De D. Petro Martyre. 55

<-P>v. 2. Id quidem non obest, quia erga Magda-

lenam specialiùs aliquid operatus, in qua præ-

ter peccatricis labes, erat aliud, quod admis-

sioni posset obstare. Nam de illa ejecerat septemMarci 16.|v. 9.

dæmonia, Marci 16 v. 9. unde ad diaboli prosa-

piam quodammodo pertinebat. Qua non ob-

stante est clementer admissa, quia futura lux

in Ecclesia clarissima, & verum Sanctitatis ex-

emplar. Ut intelligamus inde à D. Dominico

ritè ac rectè erga Veronensem Petrum actum,

dum eum in suam Religionem admisit, prima-

ria in nobilitate fundatam, eatenus nobiliorem

futuram, quia vivens & moriens in illa Pe-

trus, & ipse etiam puro sanguini decorem esset

mirè æstimabilem additurus, factus Tribuna-

lis S. Inquisitionis Patronus, cujus Ministris

nulla est ma ula ejus generis adhæsura, pro

quo exactissimæ debent præcedere probatio-

nes.

  163. Ad eumdem spectat, quod nu. 680.Victoria de|parente &|patruo|instar|Herculis|illustrata.

ubi etiam error, dum de victoria agitur à pa-

truo hæretico reportata, adducta Herculis

comparatione in cunis de duobus anguibus in

illum insurgentibus triumphantis, nam & cum

patruo pater. Et sic legitur: Nam erat in cunis

Petrus, cùm legi debuisset, Non erat. Ex Ori-

gene Homilia 1. in Cant. adducto n. illo 977.

puerilis atas non movetur ad amorem poßibilium.Origenes.

Quod quidem ex eo accidit, quod sensuum

tunc prævaleat imperium, unde ad præsentia

tantùm puerilis affectio raptatur. Jam ex hac

parte sancti pueri singularis excellentia venit

admiranda: siquidem infantili in ætate ad pos-

sibilium amorem movebatur, & interioribus

animi motibus se obsequentissimum exhibe-

bat. Erat quidem possibile ut fidem constantis-

simè prædicaret, & pro illa Martyr gloriosissi-

mus moreretur. Horum prænuncia lux jam

tunc puerili in corpore coruscabat. Auspicaba-

tur prælia dum angues geminos superabat, un-

de & auspicia multiplicis victoriæ, & trium-

phalis exitus, Deo sic docente, captabat. Ne-

que enim ad prælium cum inferni serpentibus,

de quo dictum, à ludi-magistro est elemento-

tum instructus; sed à Patre luminum, Jacob. 1.Iacobi 1.|v. 17.

v. 17. à quo scilicet omne datum optimum, &

omne donum perfectum. Revera enim cum Pater-

na lux adest, omne in ea datum optimum, &

donum perfectum dari pariter debet reputari.

Et datum quidem optimum, ac donum perfe-

ctum nostro datum Petro. Optimum est enim

gratia stabilire cor, non escis. Hebr. 13. v. 9. Sic

dictum ab Apostolo, sic factum à nobilissimo

auditore. Ita enim gratia stabilivit cor, ut bap-Singulare|D. Petri|encomium.

tismalem conservarit. Et quod ad escas attinet,

ita abstinens, ut quod ab ipso est eo in genere

peractum, prodigium habeatur. Ubi autem da-

tum optimum, etiam & perfectum donum,

cui scilicet nihil desit, ita enim perfecti ge-

nuina conditio solita definiri. Nihil defuit gra-

tiæ, quia numquàm defuit gratia, cujus defi-

cere nihil potest, nisi deficiat & tota. Et hoc

quidem non cujuslibet luminis beneficio habe-

tur, sed luminum Patre multa ex singularis ac

Paternæ providentiæ altitudine largiente. Un-

de & in D. Petro se luminum Patrem ostendit

ab incunabulis rationalis infantiæ, quia ut esset<-P>@@

<-P>& ipse Pater luminuui parabatur. Lumina enim

& luminaria in Ecclesia Domini Inquisitores

sunt fugandis hæreseon tenebris destinata:

quorum Pater & Patronus D. Petrus, Chri-

stianus Hercules monstrorum domitor, quod

& nunc peragit Paternorum luminum sedulus

accurator. In eodem num. alius extat error pag.Errores ali-|qui correcti.

464. Col. 1. scilicet Sementem pro Serpentem in

D. Augustini auctoritate: absurda penitus si-

gnificatione. Alius in alia ibidem, ubi corre-

ctio facilis, de duabus animabus. Et si tales aliæ,

non esset cur de illis nimis à Nobis esset mul-

tùm laborandum. De cognatione jam dictum

initio §.

  164. Num. 681. in Virgiliano CarmineLerna quid,|ubi quod|Hydra hæ-|resis.

pro Lernam, Vernam, extat ineptissimo sensu,

& Vernam tremefecerit arca. De occisa ab Her-

cule Hydra in Lernæo lacu sermo erat, quam

multorum esse capitum à Poëtis confictum,

quorum aliquot excisis, totidem continuo re-

nascebantur, donec ab Herculis sagittis, ad

quas allusit vates, & igne interfecta est. Quæ

etiam dedit proverbio locum in Græcia λέρνε

kakṽn Lerna malorum, de malis multis simul in

unum congestis. Quo dici aptius nihil de hæ-

resi potuit, multorum capitum monstro post

excisionem repullulantium, quando scilicet

illa non voluntariè, sed adhibita punitione vi-

detur excidi: unde ad ignem veniendum, quod

supplicium justissimè obstinatis & relapsis in-

ferendum. Et quidem ut hæresis congrua defi-

nitio reddatur, nulla equidem congruentior,

quàm si Lerna malorum proferatur. ContraA S. Petro|Veron. de-|victa. Et|quod sagit-|tis & igne.

hanc Divus Petrus illis est usus sagittis, de qui-

bus Psalmus noster: Sagittæ tuæ acutæ; populi

sub te cadent &c. Apostolica inquam prædica-

tione, qua integros ad se rapiebat populos, in-

signibus miraculis roborata, Sed de sagittis &

igne alibi vates etiam audiendus. Sagittæ po-Psal. 119|v. 4.

tentis acutæ cum carbonibus desolatorijs. Sic ille

Psal. 119. v. 4. Ubi Divus quidem Augustinus

sagittas hujusmodi esse vult verba Dei cum

exemplis charitatis igne succensis. Vivus enimHebr. 4.|v. 12.

est sermo Dei, & penetrabilior omni gladio ancipiti:

cui si accedat exemplum ex vera charitate pro-

diens, quasi carbo ignitus, nihil ei refistere po-

terit. Quod quidem in Divo Petro singulari

excellentia pervisum. Sed non solus ignis ille

aliquando sufficit, unde licet ille quampluri-

mos veræ Christi fidei restituerit, non tamen

omnes, unde & machinati illi mortem, quam

& perfidia stimulante eidem intulerunt. Ideò &

ignis elementaris etiam adhibendus, & rela-

xandi sæculari Curiæ, ut Lernæ malorum hoc

pacto renascentia virulenta capita penitus au-

ferantur.


§. IV.

Circa desiccationem pedum Christi à Mag-

dalena, cum ejus encomio.

Ad Num. 738.


165. LEvis citato in num. error occurrit, exDesiccates|Christi pedes|certum.

eo quod Ibi pro Vbi, ut ubi fuerant pe-

des Christi. Sic enim sensus legitimus & genui-<-P>

@@0@

@@1@56 Recognitio IV. Epithalamij Christi.

<-P>nus habetur. Magis illud notabile quod de pe-

dum desiccatione, quos Beatissima peccatrix

abluerat, ibidem dictum, sic enim: Tenuerat

illa Christi pedes, osculata fuerat, rigaverat lacry-

mis, capillis desiccarat. In quo quidem sacri

Textus observatus tenor, ita enim Lucæ 7. v.Lucæ 7.|v. 38.

38. Et stans retrò secus pedes ejus, lacrymis cæpit

rigare pedes ejus, & capillis suis tergebat, & oscula-

batur pedes ejus, & unguento ungebat. Et infe-

rius: Hæc autem lacrymis rigavit pedes meos &

capillis suis tersit. v. 44. Circa desiccationẽ ergo

hujusmodi dubium esse nequit. In eo autem

quòd oscula ante ablutionem sunt posita, &

detersionem capillis peractā, ordo EvangelicęAn absier-|sio oscula|præcesserit,|pro quo ali-|qui.|D. Augusti-|nus.