Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
ne temporum, non extare obligationem ob- servandi taxā, quæ manifestè improportionata labori est: in eo tamen non proprio inniten- dũ judicio, quia nullus in caussa propria bonus judex; prudentis ergo aut Confessarij, aut docti alterius sinceriq́ue pariter consiliarij ju- dicium exquirendum. Navarrus Consilio 1. de Censibus Titulo scilicet 39. Lib. 3. Consiliorum. Ubi quærit an Notarius in Visitatione possit quidquam accipere, cum videatur id genera- liter, à Concilio prohiberi ibi: Neve ipsi aut quisquam suorum &c. Et sic concludit: Notarij non solent esse de familia Visitatoris, nec famuli eorum, & non tenentur servire gratis visitatis, nec visitatoribus. Quare videtur Notarium posse acci- pere justum salarium, si non est de familia Visita- toris, nec habet salarium ex publico, nec consuetu- do, vel statutum rationabile prohibet illud sibi. Hæc ille, quem sequitur Zerola in Praxi Epis- copali Verb. Visitatio Dubio 4 circa Sextum. Sed non ut ille distinguens, cum D. Antonino lo- cutus, qui ante Concilium Tridentinum scrip- sit. Ex eo autem quòd juxta Doctorem tan- tum Notarius, qui de familia non est, acci- pere aliquid potest, infertur circa accepta alia, si gratis dentur, non eum extare rigorem, qui circa Visitatorem. Hoc ergo stante, circa taxam dicendum debere omnino servari, quia ab eo tempore, quo stipendia stabilita sunt, non talis est rerũ mutatio invecta, ut debeant ampliari. Et majores quidem sumptus non ex eo prove- niunt, quòd ea, quæ pro victu necessaria sunt, sint reddita cariora, sed quia homines plus sa- tagunt servire vanitati, quàm necessati; nec illi sunt ministranda fomenta, cùm unus sit<-P>@@ <-P>ex tribus animæ hostibus, mundi nomine de- signatus. Si autem neque salarium designatum sit, neque in speciali pretium pro actionibus singulis scripturarijs, id cavendum quod est bene à P. Pereira animadversum in Sũma Theo- respondeat roganti ut det quod voluerit. Ut enim ait ille, hæc est terribilis ars capiendi inde-
etiam statuit, quod diximus, ob status rerum mutationem, quæ quidem sæpè intervenit, sed non rarò etiam somniatur. Sed jam ad eos, qui maximè oportet esse vigiles, transeamus.
EX TITULO XVI. Additionibus n. 106. & seq. & Auctario, præsertim Tomo 2. pro quo Index. loco contenti simus futuri additione pau- corum. Sic ergo pro illis
siam propriam, sed in Cathedrali- bus ministeria exercent, dubitari potest quomodo satisfacere stet illos obligationi prædicandi, quandoquidem circa id non suppetit necessaria commoditas, & quod ad prædicationem attinet, aliorum dispositione peragitur. Ubi non videtur suffi- cere, si dicatur id, quod ad prædicationem spe- ctat, concionibus in Ecclesia frequentibus abundè suppleri: Quia conciones dictæ non habentur ut ad ipsos aliqua ratione spectantes; cùm tamen oves debeant vocem audire pasto- ris, aut ejus, qui ipsorum loquatur nomine, ut stet Concilij Tridentini gravissimum obliga- tionis edictum, de quo n. 3. & 4. pro quo etiam communis sensus Doctorum, & dicta nu. 5. in fine; licet in eodem illa habeantur, quibus se tueri Parochi hujusmodi possunt. Sed qui- dem minimè videntur sufficere, si coram Deo, ut par est, res momenti tanti à præfatis expen- datur. Possunt in Cœmiterijs commodè præ- dicare: & ut aliquid admisceatur incommodi, id constanter devorare: ad majora enim tenen- tur, quando scilicet ad confessiones vocantur, incommodis ob distantiam locis & temporibus æstu, frigore, aut obscuritate nocturna pror- sus infestis. Et quidem Parochi proprias ha- bentes Ecclesias ab obligatione præfata neuti- quam eximendi, licet illæ in civitate sint, ubi<-P> @@0@ @@1@ tiones. Ex quo fit eos, qui sunt ea in classe primarij, majus etiam pondus obligationis ha- bere, unde & præire ceteros exemplo debent. Et ita vidimus aliquos magna cum laude, & zeli ardentioris præmijs effecisse: pro quo & meritò deberet zelus ardentior Præsulum ex- cubare. Ubi & addendum in Parochia Cathe- drali propter ejus amplitudinem extare mino- res Ecclesias, quæ Vice-parochiales dicuntur, in quibus sine incommodo ullo stare prædica- tio potest, unde excusatio ministerij tanti vi- detur penitus propulsanda. te 1. Disput. 19. Dub. 6. in fine, docet non obli- gari Parochum ad docendam doctrinam Chri- stianam singulos, sed satis esse si simul multos doceat in Ecclesia, ex Bañez 1. 2. q. 76. arti. 8. dub. 2. ad finem, & alijs hujus ætatis ut ille lo- quitur, quia vix est possibile Parochum sigil- latim unumque fidelem docere; & ideò tan- tùm obligatur ad docendum eos quando sunt in Ecclesia congregati, & aliqui Religiosi in plateis pueros instruunt, audientibus etiam adultis non sine magno fructu. Quæ quidem rectè dicta, si talis docendi modus sufficiens videatur, ut esse forsitan possit, ubi generatim loquendo fideles doctrinæ tali modo proposi- tæ capaces sunt. Atqui ubi secus accidit, & multorum est comperta ruditas ut etiam sigilla- tim instructi vix competentem mysteriorum fidei comperiantur formare conceptum: plus equidem operæ impendendum esse manife- stum apparet. Unde P. Fragosus Tomo 2. Regi- minis Lib. 10. Disput. 21. §. 1. n. 10. ita scribit: Ex dictis sequitur Parochos non solùm teneri hos rusticos ac rudes docere sæpiùs interrogando myste- ria Trinitatis, continerique in ea Patrem, Filium, & Spiritum sanctum, nec esse tres Deos, sed unum Deum. Item Christum Dominum esse verè Dei Filium, Deum verum & hominem, & esse eum, qui Cruci fuit affixus, & mortuus est pro ge- nere humano, ac est in Sacramento Altaris, quia hæc sunt, quæ rustici ignorant, & interrogati per- versè respondent. Hæc ille, qui de Lusitanis rusticis, ex quibus sumpta experientia, loque- batur, ut de alijs rudioris indolis id potius de- beamus asserere, indigere scilicet illos repeti- tis interrogationibus, & ita non sufficere ge- neralem prædicationem. Quia verò pro ali- quibus magnus esse necessarius labor non rarò potest, cui non semper valeat Parochus in- cumbere, pro eo adjutores adsciscendi, ut in Æthiopibus, quorum cura ad Parochos etiam Hispanorum spectat, videtur specialiùs adni- tendum, quæ & esse non levis in eorum do- minis debet, quamvis de eorum sit, ministe- riali labore aliquid detrahendum: quod rarò evenit, unde & Baptismus solet per annorum iterata spatia differri: In quo quidem domi- norum conscientiæ quantùm gravari pos- sint non est dubiæ quæstionis argumen- tum. id, quod dictum de temperanda restitutionis obligatione circa Parochos omittentes recita- tionem divini officij, si aliàs muneri suo satis-<-P>@@
ducit ibidem §, 5. n. 8. Vers. ult. dicens suffice- re tertiam vel quartam partem restituere fru- ctuum, quod etiam cum alijs, quos refert, te- net Mag. Acacius de Velasco Tomo 1. Resolut. 115. addens sufficere quintam. Cum quibus & alij à Nobis adducti nu. 15. Juxta quæ quod dictum nu. 166. ut scilicet non sit obligatio re- stituendi partem illam, quæ decimali contri- butioni respondet: in Parochis Indiarum: quia illa exigua est, & ex ipsa solùm pars quinta re- stitutioni obnoxia potest remanere: quæ adeò tenuis cùm sit, gravis esse obligationis mate- ria nequit, juxta ibidem dicta, & hic amplius declarata. Id autem quod ex Diana citatus ha- bet Acacius Parte 1. Tract. 12. Resolut. 8. in fine, qui ex P. Salas Disputat. 15. de legibus Sect. 2.
gat Canonicum Canonicatus grossam verè & absolutè lucrari antequam Officium omittat, nihil ejus debeat restituere, quia pœna non est ut fructus jā suos restituat, sed ut non faciat fructus suos: quod quidem & ad Parochos pro ea, quam recipiunt ex decimis portionem etiam referendum. Id inquam difficile apparet ex eo quòd fructus Canoniæ, sicut & Paro- chiatus in lucrum venire nequeant nisi post ministerium. Id quod in Indijs est satis explo- ratum: unde pro illis doctrina præfata nihil potest utilitatis afferre: nisi fortè de quotidia- no illo subsidio loquamur, quod datur hebdo- madario, si fortè illud manè accipiens, & Ho- ris antemeridianis assistens, in alijs absit. Quòd si contingat, pro tali absentia more solito ab eo, cui est hujusmodi cura notabitur, sicut in diebus alijs, pro eo quod pertinet ad quotidia- nas distributiones, pro eo autem quod ad diei peculiarem obligationem fortè omittetur: & tunc videtur futurum locum præfatæ positio- ni. Sed quidem secus videtur dicendum: quia quod manè datum est sub conditione laboris diurni fuit, sicut in operario quocumque acci- dit, cujus si ex integro desit labor, integrè est acceptum redhibendum, & secundùm ratam defraudatæ operæ, nisi remissio spontanea sit, qualis in casu dicto poterit sustineri. affirmat eum, qui decem aut duodecim vicibus in spatio anni unius divini officij recitationem omittit, non teneri ad restitutionem, licet mor- taliter in omissione peccaverit quia nullus do- minus prudens & liberalis famulum ad restitu- tionem salarij obligat pro decem aut duode- cim defectibus, quos spatio unius anni in ejus servitio commisit. Quæ quidem ratio ritè pro- cedet, si defectus tales leves sint, non verò si graves; & tales sunt ij, de quibus agimus, cùm in illis gravis divinæ Majestatis offensio inter- venerit, æterno inferni supplicio, si pœnitentia non supervenerit, punienda. Prætereà Resolu- uno die omisit officium, possit sequenti gemi- nata recitatione satisfacere, ut restitutionis cesset obligatio: cum communi Doctorum sensu negativè concludit, & probat Primò, Quia Pius V. sua in Bulla ait eum, qui debito non recitat tempore, fructus non facere suos.<-P> @@0@ @@1@ statim absque ulla judicis declaratione incurrit pœnam restituendi fructus: & nullus propria auctoritate potest se à pœna eximere, quam incurrit. Quæ quidem satis efficacia sunt, sed videntur contra resolutionem præfatam de tot illis vicibus militare. Ubi & similiter potest ratio pro illis adducta, & majori cum robore detorqueri: quia nullus dominus prudens & liberalis salario unius diei defraudabit famu- lum ob defectum, quem sequenti die, sine de- trimento aliquo serviens duplicavit. Addo posse similiter argui ut non sit peccatum mor- tale tot illis vicibus officium omittere, si quis initio anni statuat quidem recitare, sed paucis aliquibus diebus omittere, id exequens in de- cursu: eodem illo prudentis & liberalis do- mini exemplo usus: quod tamen ille citato illo nu. 1. refellit, nolens Angelo & Rodericio attribui. Sed reverà quod verbis rejicit, ra- tione aliàs inducta videtur aliquomodo com- probare. Sit ergo illud probabile, quia sic doctus Magister, & nonnulli alij censuerunt: re tamen vera solidum pro illo desideratum fundamentum, quandoquidem quod addu- citur, quàm sit debile apertè remanet de- monstratum. Missam sine obligatione applicationis stipen- dium pro illa accipere, dictum, & manifestè probatum nu. 8. ubi P. Turriani inducta men- tio, sed transcursu brevi. Ille ergo in Selectis Parte 2. Disput. 31. Dub. 16. ex abrupto inci- piens supposita in Titulo quæstione: Ita sensit quidam hoc tempore, & probat quidem, quia hoc est recipere duo stipendia, quod est prohibitum. Sed fallitur apertè, quia quando prohibet duo stipendia pro onere suo, intelligitur de eleëmosyna accipien- da pro applicatione sacrificij: sed accipere aliquam eleëmosynam pro applicatione sacrificij, & aliam pro onere dicendi in tali loco, quando manet liber Sacerdos ad applicandum sacrificium pro quo vult, non accipit duo stipendia eodem titulo, & hoc fre- quenter accidit in hac Curia Matriti, & juxta hoc intelligenda est prohibitio de duobus stipendijs, & oppositum nullam habet probabilitatem, quia nul- lum habet probabile fundamentum, sed ex igno- rantia procedit. Hæc ille; cujus indignam cen- suram est qui non talem censeat nullus, si præ- sertim Auctor ille, quem ipse suppressit, fiat manifestus. Et videtur fuisse Diana, cujus prior Tomus prodijt, quando ille in Matriti degebat Curia, in qua & opus Selectarum perfectum, Comiti de Olivares dedicatum. Et quidem quod ad improbabilitatem spectat, non est cur miremur, quandoquidem multi sic so- liti Auctores loqui, circa ea, quæ ipsis non placent, cùm tamen alij non solùm probabi- lia, sed etiam probabilissima, immò sibi certa multoties arbitrentur. Quod autem de igno- rantia protulit, intolerandum prorsus est, cùm adeò indecora nota viro sapientissimo, & cele- berrimo sæculi nostri Scriptori inconsideratius impingatur. Sic enim tenet Parte 1. Tract. 14.
Diana locutum Auctorem, sed de Gavanto, quem ille citat in Comment. ad Rubricas Missalis<-P>@@
prioritatem editionis non arguit respectu prio- rum editionum; ea siquidem, in qua citatio extat, & cum additionibus prodijt, Octava est, & forsitan in alijs citatio extat, quia & post illam prodierunt. Sic autem qui dixerit, inverosimiliter pronuntiabit, quia Gavantus citato loco non arguit ex eo quòd duo reci- piantur stipendia, sed ex aperta prohibitione, licet ad duplicitatem stipendij videatur ali- quomodo revocari. De Parochis autem sic in fine: & de Parochis, quod quibus diebus tenentur Missam celebrare, non poßint manualem eleemosy- nam recipere, censuit expreßè sacra Congregatio Concilij die 1. Septembris 1629. Sic ille. Quòd autem obligatio dicta non proveniat ex eo quòd Parochus quoties ex obligatione cele- brat teneatur pro Paræcianis celebrare, constat ex ijs, quæ habet n. 22. cum Bonacina Quæst.
sit ita ut Gavantus sit fulmine illo censuræ percussus, an de ignorantia potuit vir etiam doctissimus suggillari, qui & Sacræ Congre- gationis auctoritate suffultus, & Romæ scri- bens, ac Congregationibus sacris familiaris, earum potuit mentem penitius alijs à longè aspicientibus penetrare? tiam ex Cardinali Lugo compertũ apparet se- cus opinanti, sic enim Tomo de Sacramentis Disp. 21. nu. 21. Vnde idem Diana mutata sententia hanc sequitur Tomo 3. Resolut. moral. proximè edendo, quam mihi his diebus benevolè ostendit. Sic ille acerbitatem statim notans censuræ Scriptoris citati. Sed quidem mutatio talis ne- que in Tomo illo, neque in alio extat, ut vi- deri potest Parte 4. Tract. 4. Resol. 16. & 232.
ita scribit: Tot mutationes, transformationesque Dianæ, indicant variantes esse in hac quæstione opiniones, ex quibus hos heri, illos hodie, alios cras sequeretur. Sic ille. Est quidem compertum Resolut. 26. citati Tractatus 2. p. docuisse posse Parochum stipendium accipere, quod in eodem Tractatu Resolut. 80. citata alijs denegavit, in quo quidem argui inconsequentiæ potuit; & quia hoc ille prævidit, posteà Parochis mini- mè esse concedendum pronuntiavit. Ex eo au- tem quod variantes opiniones P. Henao circa præsentem difficultatem agnoscit, manifestè convincitur eam, quam nos sumus citato loco secuti, non esse unius alicujus obscuri nominis Scriptoris, quem de ignorantia potuerit P. Luysius incusare. Sunt autem præter citatos pro nobis D. Barbosa de Potest. Episcopi Allegat. 24. nu. 15. Ubi citatur à Hieronymo Garcia in Summa morali de Sacerdotio Tract. 3. Difficult. 10. Dub. 3. nu. 5. cùm tamen ibi nihil tale ha- beat, ac de re valde diversa agat. Melius Par-
lam citationem legitimam ille recognoscit, ad- ducens Decretum Urbani VIII. & declara- tionem aliam Ordinarij. Citat etiam idem Scriptor Bonacinam Quæst. ult. Puncto 7. §. 2.<-P> @@0@ @@1@ nium item, Ascanium scilicet, de Iure Abbatum Tomo 2. Disput. 5. Quæst. 9. n. 19. Ubi revera ita tenet dicens oppositam sententiam Alfonsi de Leone, Fraxinelli, & Homoboni correctam fuisse à S. Congregatione. Item Gellius apud Dom. Barbosam citata Resolut. 232. Nugnus
eumdem Resolut. 26. citata, & Joannes Soria Resolut. 27. Parte 11. etiam adducta. P. Arriaga Tomo 7. Disputat 39. post subtilem discursum contra sententiam contrariam sic subdit: Ego, ut verum fatear, gravem in hoc puncto sentio diffi- cultatem, & magis propendeo in primam senten- tiam: quia verò tot ac tam graves Auctores defen- dunt secundam, non ausim illam in praxi impro- bare. Sic ille. Quæ cùm ita se habeant, habemus ex illis id, quod à Nobis est dictum circa obli- gationem Parochorum, non unius aut alterius, qui de ignorantia insimulari possint, sed mul- torum & sapientissimorum Scriptorum aucto- ritate subsistere. Et licet pro parte adversa plu- res & gravissimi producantur, non est eo- rum auctoritati penitus insistendum, quia ante Decreta Sacræ Congregationis satis com- perta, & authentica scripserunt: quæ non est credibile ita parvi facturos, ut nonnulli, mi- Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|