Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
nus ex eo laudis habituri. Pro quibus hæc satis.
teneri ad restitutionem, dum decimas non percipiunt. Vi- detur autem obstare id quod habetur Titulo se- quenti n. 18. Ubi statuitur doctrinalem curā in Parochis Indorum esse proprium beneficium, & ita importare jus ad bona Ecclesiastica, ac proptereà id, quod ab Indis cum tributo con- fertur, locum decimarum habere. Non vide- tur autem satisfieri ex eo quòd illud non ut de- cimalis portio tractetur, sed ut stipendium doctrinæ. Non enim ex eo quòd tale dicatur, solius doctrinæ stipendium est, sed Paræcialis curæ: sic namque & Paræciæ dicuntur Do- ctrinæ, licet prætereà sit subsidium obventio- num. Quod autem contributio dicta ut deci- malis non tractetur, ex eo fieri potuit, quòd cùm id, quod ad decimas spectat, dispositioni sit Catholicorum Regum à Pontificia Sede commissum, & in illos transmissæ; talem agendi modum convenientem fuerint arbitrati,<-P>@@
portio administretur, & per eorum manus ad Parochos transmittatur. Quibus sic stantibus obligatio restitutionis officium divinum omit- tentes adstringet, sicut alios bonorum Eccle- siasticorum ob officij pensum fruitione gau- dentes: si & addamus juridicum axioma, quod subrogatum sapit naturam ejus, in cujus locum subrogatur, & sic tributi portionem locum decimarum. revera tributi portio dicta non habet decima- lem conditionem, unde decimæ nomine mini- mè computata, sed quasi contra positum ali- quid, ut videri potest apud Dom. Solorzanum
Ordinatione qua statuitur, ut ex tributis In- dorum salarium Parochorum deduceretur, hoc- que tamdiu duraret, quamdiu Indi decimarum solutioni non assuescerent, salarium ergo deci- ma non est. Propter quam rationem pro illius solutione, dum à Parochis exigitur coram Gu- bernatoribus, Regia est ordinatione prohibi- tum, ne adhibeantur censuræ: quod tamen circa decimas jure fieri potest. Inde est etiam ut cùm decimæ à Catholicis Regibus fuerint Ecclesijs redhibitæ, earum nomine neutiquam fuerit portio illa, quæ pro salario Parochorum designata est, comprehensa, eo quòd decima- lis non sit. Quod & nomen ipsum apertè de- signat; nec valeat dici ullo modo id quod Indi solvunt esse decimam partem emolumentorum, quæ ipsorum labori respondeant, ut est com- pertum; quo pacto personales decimæ compu- tandæ, quæ fructus laboris censentur, aut ha- bentur titulo lucrativo, de quo multa apud Scriptores, & videri specialiter potest P. Fa- gundez de Præceptis Ecclesiæ in 5. Lib. 1. Cap. 2.
Regia dicebatur, non est aliter accipiendum, quia portio Parochis designata non est ut de- cimalis propriè reservata, quandoquidem deci- mæ absolutè sunt Ecclesijs redditæ, & ita, ut diximus, decimarum nomine non venit. Axio- ma autem de subrogatione varias admittit li- mitationes, & duæ illæ instituto præsenti de- serviunt, ut subrogatum sit ejusdem naturæ, & quod in eo vigeat eadem qualitas: pro quo Dom. Barbosa Tract. de Axiom. in 213. nu. 3. quod quidem in præfatis videre est, cùm tributaria portio diversam habeat à decimali rationem. contraria positione, ex eo quod habet Dom. Solorzanus cit. Lib. 1. Cap. 22. n. 32. & seq. & in
cum tributis, decimarum vice, id quod dictum est exolvunt, & exigendũ est ab eis antequàm tributa persolvant, ut apertè deciditur in Cōci- lio Limensi 2. Quod ea intentione disponi vi- detur, ut ijdem Commendatarij, & ipse Rex, posteà de speciebus, quas ab Indis pro solutio- ne tributorum accipiunt, & decimatæ non re- periuntur, aliam decimam exolvant, quod est in Regio Indiarum Concilio, & Limensi Præ- torio judicatum. Idque efficit ut omnino justior @@0@ @@1@ hæc ergo videtur certum Indos decimas sol- vere, licet non integrè ob piam Ecclesiæ, & Rogum ejus nomine, remissionem, & ita corruere fundamentum superioris positio- nis. Licet autem multi Indorum sint, qui spe- cies non habeant, & sola pecunia obligationi dictę satisfaciant, illa quidem juxta ęstimationẽ specierum solvitur, unde & eamdem videtur habere rationem, juxta ea, quæ habet citatus Dom. Solorzanus Lib. 1. Cap. 19. nu. 52. Quæ quidem negari non potest satis esse similia ve- ro; unde assertum nostrum non uti prorsus ex- ploratum proponimus, sed ut probabile. Nam discursus præfatus doctissimi Scriptoris non apertè convincit, licet sit, ut dixi, verosimilis. Et juxta ipsum quidem quidquid Indi pendunt, rationẽ tributi habet supra Cap. 18. n 24. & 25. ubi ita scribit: Nos verò gratiam pro pecunia dare Quæ sunt magni illius Doctoris verba. Neque ex eo quòd quædam rerum species ab Indis cum tributo conferantur, existimandum est eo fine ita dispositum, ut decimalem habeant ra- tionem, cùm talis dispositio alium habeat sco- pum, ut videri apud eumdem potest Citato Cap. 18. nu. 85. ubi sic ille: Res illæ, quæ tributorum solutioni designantur, non eo animo notatæ viden- tur, ut vel ipsæ, vel prædia, in quibus nascuntur, tributis obnixæ (corrige obnoxiæ) & obligatæ maneant: Sed quoniam cùm Indi pigri sint & ig- navi, conveniens & necessarium fuit eas solutioni destinare, ut prædia colere, pecora pascere, aut ale- re, lanificia, & alia opera proprijs manibus exerce- re compellerentur: atque hoc modo & medio Rei- publicæ utilitati & abundantiæ, & ipsorum com- moditati simul consuleretur. Sic ille. Et quidem ex eo quod ab ipso pronuntiatũ vidimus circa obligationem decimandi in ijs, ad quos species dictæ deveniunt, efficacissimũ potest pro asser- tione nostra argumentum efformari: Ideo si- quidem talis obligatio urget, quia ratione de- tractæ portionis pro Parochorum salatio non fuerat decima persoluta neq; enim dici potest ita fieri proptereà quòd sic decima, cujus pars Indis remittitur, integretur: Sic enim non in- tegra decima ex speciebus exigeretur, sed ali- qualis: aliàs absurdum suberit de duplici deci- ma à Jure penitus reprobatum. esse probabilem: ubi id, pro quo esse contro- versia potest ad exiguam est quantitatem revo- candum, quandoquidem Parochorum multi- plici labori ferè tota portio præfata respondet,<-P>@@ <-P>quæ & Indis ad minorem redactis numerum, minor quotidie redditur. Ex quo & alius titu- lus pro depellenda obligatione succurrit; quia scilicet non solvitur, quod antea solvebatur, & labori unionis respondebat. Et licet dici possit minùs esse laboris, dum paucioribus impendi- tur: id quidem non est pro satisfactione suffi- ciens, nam circa multa idem labor extat, & ipsa inter paucos campestris habitatio satis molesta est, sub Jove sępè nō solùm frigido, sed algenti, aut aliàs peracerbo. Pro quo & facit Assertum 6. ubi statuimus Parochos Indorum ad omnia illa teneri, ad quæ Hispanorum Parochi: cùm tamen habeant insuper varia incommoda, qui- bus carent illi, unde & ipsis aliquid est præ il- lis indulgendum. Et ut alia prætereamus, quod dictum est Asserto 11. si, ut ibi jacet, exercea- tur, non erit quidem in eo labor levis, dum Indi ad recipiendam Eucharistiam disponen- tur, ne detur sanctum canibus, & margaritæ ante porcos projiciantur. In una enim pretio- sissima margarita totus est eorum cumulus comprehensus. Unde Diva Agnes sic dixit:
ritissimò etiam dicere: Tradidit auribus meis inæstimabiles margaritas. Quanta ergo cu- ra adhibenda est ne lutulentis pedibus pro- culcentur?
casionem, pro qua regulam assi- gnasse certam valde difficile graves Scriptores existimant, unde & sententiarum diversita- te certatur. Et difficultatem quidem post Na- varrum in Manuali Cap. 3. nu. 10. in fine, alios- q́ue recognovit D. Caramuel in Regul. S. Be-
mat, servata distinctione periculi formalis, & occasionis externæ inter modum fugiendi pe- riculum per fugam occasionis, & per actus in- trinsecos hominis, non esse difficile regulas generales pro hac materia statuere, unde & pergit, ac quinque suppositionibus, ac totidem Assertionibus, negotium sibi videtur doctus Pater confecisse. Et quidem in omnibus nihil est quod non possit convenienter quicumque eruditus amplecti. Sed an illæ sufficiant nescio an sint omnes asserturi, siquidem ijs stantibus, restant graves difficultates circa obligatio- nem vitandi occasionem, & moralem im- possibilitatem, ut debeat impendi absolutio, vel negari. Et quidem quod ab illo asseritur, negat nullus, & nihilominùs circa difficulta- tem ut diximus multi pronuntiant, pro quo & doctè Mag. Acacius de Velasco Tomo 2. Reso-
fusè traditum, ut vult Dom. Caramuel, aut expeditè, ad caussæ substantiam nihil confert aut impedit quomodocumque unicuique libeat<-P> @@0@ @@1@ lũ formale & occasionem externam explicatur à P. Cardenas nu. 17. Et quod ad occasionem externam attinet, illam vocat periculum ma- teriale, quatenus provocat ad lapsum: formale autem quod consideratis circumstantijs intrin- secis & extrinsecis inclinat ad lapsum. Ut in duobus hominibus, quorum alter firmissimè proponit cum morali securitate non futuri lap- sus, & alter tepidè & remissè circa occasio- nem, in qua peccare consuevit. In priori enim non est periculum formale, seus in alio. Ubi quidem erunt fortè qui non penitus assentian- tur, nec convenientem modum loquendi ad- mittant, ut occasio dicatur periculum materia- le, & interna dispositio formale, quando in utroque alius modus influendi apparet: occa- sio enim potiùs videtur caussa effectiva peri- culi in eo, qui periclitatur, quia etiam vide- tur esse caussa effectiva extrinseca peccati, id quod etiam apparet in dispositione interna, quæ & periculi caussa est, sicut & peccati: pe- riculum enim nihil aliud est, quàm imminen- tia successus mali ex dispositione caussarũ, quę major aut minor est secundùm eorum diversam dispositionem, uti in casu nostro occasio & interior hominis status, cum majori aut minori inclinatione ad lapsum. quæstio videtur esse de nomine, quod ad mora- le momentum attinet, nihil inde variandum, unde pro eo, quod à Nobis dictum est occa- sione peculiaris casus, sed qui forsitan non ta- lis ubi & similes occasiones, videndum an ci- tati Scriptoris doctrina aliquid ad comproba- tionem possit derivari, vel illi aliquatenus ad- versetur, sicut ex adducto alio digno venera- tione Magistro. Probat ille contra Leandrum à SS. Sacram. & alium à Murcia, nec non con- tra Dom. Caramuelis retractatam penitus as- sertionem, non esse licitum se exponere proba- bili peccandi periculo, pro quo citat Quæst. 18. à n. 21. & satis quidem efficaciter, quod & à Nobis aliàs dictum, dum statuentes usum lici- tum opinionis probabilis, exceptionem adhi- buimus in casibus, in quibus ex illius usu dam- num posset irreparabile resultare, ut in admini- stratione Sacramentorum, & pluribus alijs: cùm certissimum sit eum, qui probabiliter ju- dicat id, quod à longè conspicit, esse feram, non posse in illud sagittam jacere, sicut neque potionem præbere, in qua sit probabile vene- num contineri. Sed numquid illud contrarium est Asserto 2. nostro, in quo probabilis opinio- nis usum dicimus circa materiam præsentem, ut scilicet possit Parochus servitrices iuvencu- las adsciscere, ob probabile judicium de gra- vaminis notabili gravitate? Minimè quidem, quia illorum Scriptorum doctrina generaliter procedit, & ita nulla extante necessitate, aut probabiliter imminente. Neque ibi de turpiter lapso agitur, de quo Asserto 3. sed in ordine ad obligationem ex Concilij Limensis prohi- bitione ortam, Juris dispositioni conformem. Stante enim turpi commercio jam non huma- nis legibus, sed divinis regulandum est judi- cium circa illud, an scilicet urgeant illæ, an<-P>@@
tati.
sentitur P. Cardenas, qui n 167. affirmat con- cubinarium, cui famula dat occasionem pec- candi, si illa, vel alia omnino necessaria sit do- mui, ita ut impossibile sit moraliter esse sine aliqua, & certum sit illum non peccare ex spe- ciali affectu erga illam, sed quamcumque fa- mulam denuo admittentem allaturam illi idem periculum, non teneri expellere istam. Ratio est, quia in illis circumstantijs expulsio istius non confert periculum, cùm supponamus idem periculum advenire cum altera. Sic ille, plus quidem concedens, quàm casus proponat, in quo de infirmo agitur, cui omnino servitri- ces aliquot necessariæ. Et quod de peculiari affectione dictum, à Nobis etiam adnotatum. Pro quo etiam stat Dom. Villaroel Tomo 1.
& in fine ille Arti. 7. ubi cum Navarro locu- tus, cujus est verbis etiam locutus Villalobos in Summa Part. 1. Tract. 9. Difficultat. 25. §. 6. Juxta quos post conditiones alias, de quibus non est dubium, quartam addit illam: Que aya alguna notable causa para no se apartar. Quòd si aliqua notabilis caussa ut non separentur. Satis autem notabilis caussa apparet ægri necessitas, ut in sæcularibus docet experientia. Joannes Martinez de Prado, & eum secutus citatus Mag. Acacius, cui & favere videtur Mag. Sotus, quos ille adducit nu. 13. & 14. dicens neque pro salute, neque pro vita, aut alia re mundi prædictum animæ periculum esse admittendum, quod ex Christi verbis à Nobis adductis probant, & possent plura pro eo con- geri. Verùm generale illud assertum vix pro- babile est, quia communis Doctorum sensus eidem adversatur, quidquid sit de uno aut al- tero casu. In nostro autem solam probabilita- tem contendimus: nam & Nos contra salutis suæ corporalis cum animæ periculis amatores etiam peroravimus, & quidem arbitror Navar- ro scrupulosior nullus, ut in ejus est operibus cernere: & post diuturnam ac profundam con- siderationem sic est arbitratus, ut de Auctori- bus alijs taceam, exceptis illis contra quos P. Cardenas intolerandæ patronos laxitatis, pa- trociniumq́ue Doctorum affectantes, ea illis affingentes quæ neque unquam somniarunt. Et quidem Navarri sententiam adduxerat Mag. Acacius n. 9. & eam uti verosimilem proposuerat: & n. 10. sanius esse consilium as- serit cum Villalobos, si aliquantulùm differatur absolutio, unde absolutam obligationem non agnoscit, & cum Mag. Prado ad prudentis asserit esse referendum arbitrium, quod ad proximam, de qua ibi occasionem poterat per- tinere.
factam Parocho criminis complici, quam esse licitam cum certis conditionibus n. 57. dictum, pro quo & dati non infimæ notæ Scriptores, validam esse in rigore tenet P. Herincx Tomo 4.
saltem dum intercedit inter illos mala pec-<-P> @@0@ @@1@ violenta de veri doloris defectu, ac propositi. Pro quo adducit Basilium Poncium Lib. 7. de
extremæ aut gravissimæ necessitatis. Additq́ue in quibusdam diœcesibus subtrahi Confessarijs expressè jurisdictionem super complicem pec- cati. Quod quidem propter diœcesim Medio- lanensem videtur præcipuè dictum, juxta id quod testatur Bonacina Tomo 1. Tit. de Sacra-
validam probat esse confessionem, cùm sit illi- cita, & graviter in ea peccari probet. Sed cùm Mediolani scripserit, & supposita prohibitio- ne cum præfato rigore loquatur, non videtur quidem generaliter decernere, sed pro diœcesi sua. In quo mirari juvat eum ita locutum nu. 10. Vers. Hac ratione: Verùm in hac re, quam nullus hactenus, quem eo legerim, explicavit, nobis confidenter, & indubitanter dicendum est prædi- ctum Confessarium nulla ratione posse virtute Iubi- lei, vel alterius facultatis reservatorum, socium in Confeßione audire, vel absolvere. Moveor his ra- tionibus. Scilicet ob Concilium 7. Provincia- le, & Diœcesanam Synodum XI. addens in- super ex defectu finis, & necessarijs Confessio- nis conditionibus, quia neque cum pudore & verecundia futura, sed fortè capta inde occa- sione liberiùs peccandi. Ex quo videtur etiamsi prohibitio peculiaris desit, minimè licitam fore juxta ipsum; licet revera ita discurrat ut de Mediolanensi tantùm diœcesi locutus videa- tur. Et mirari quidem juvat, ut dixi, sic affir- mantem nullum hactenus, quem legisset, rem explicasse, cùm id in P. P. Suarez, & Filliucio, quos passim locis proximis allegat, legere po- tuisset. Ille siquidem Tomo 4. in 3. p. Disp. 27. Sect. 4. n. 19. perspicuè asserit nullo jure natu- rali, divino, aut humano Confessionem hujus- Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|